Max Havelaar: het was al onder meer een roman, een film, een banaan en een musical, en sinds deze week is het ook een graphic novel. In 82 pagina's maakte Eric Heuvel samen met Jos van de Waterschoot een samenvatting van het boek in stripvorm. Nooit heb ik geweten dat Multatuli zo saai kon zijn. Zowel het script als de tekeningen stralen vooral plichtmatigheid uit. De tekst … [Lees meer...] overMax Havelaar: keurig ingekleurd, alles binnen de lijntjes
De fos en sijn streke
Als medewerker van het Meertens Instituut mag je tussendoor soms leuke dingen doen: je bemoeien met de reeks vertalingen van De gruffalo die Lemniscaat deze maand uitbracht, bijvoorbeeld. In het bijzonder mocht ik meelezen met de Amsterdamse versie, gemaakt door Huub van der Lubbe. Althans: mijn opdracht was te kijken of het allemaal wel 'correct Amsterdams' was. Daarmee … [Lees meer...] overDe fos en sijn streke
Framing met lef
Tegenwoordig schijnt vaker voor te komen dat ouders van studenten naar de universiteit bellen, maar in 1987 was het nog iets dat de ronde deed onder de Leidse neerlandici. Ton Anbeek, de hoogleraar Nederlandse Letterkunde had net een roman gepubliceerd met de dubbelzinnige titel Gemeenschap, en die dubbelzinnigheid werd in het boek waargemaakt. Was het wel veilig om je dochter … [Lees meer...] overFraming met lef
Als ik nu met jou spreek, wanneer moet ik dan met een ander spreken?
Pronomina in de hedendaagse Nederlandse lyriek (1: Nachoem Wijnberg, Joodse gedichten) Van de drie klassieke hoofdgenres – lyriek, epiek, dramatiek – spelen persoonlijk voornaamwoorden de intrigerendste rol in het eerste genre. In toneel is vrijwel altijd volkomen duidelijk wie er met ik of jij bedoeld wordt: degene die nu aan het woord is, degene tot wie de spreker … [Lees meer...] overAls ik nu met jou spreek, wanneer moet ik dan met een ander spreken?
Zijn neus, gelijk de regenboog, Is bont en krom en zelden droog
Ah, de negentiende eeuw: tijd waarin we bij wijze van kinderfeestje nog onbekommerd konden lachen om joodjes met kromme neuzen. Want dat was toen onze cultuur – een cultuur van duizenden jaren. Toen men nog niet zo politiek correct was om zich wat aan te trekken van de medelanders die huiliehuilie deden omdat ze geen gevoel voor humor hadden! … [Lees meer...] overZijn neus, gelijk de regenboog, Is bont en krom en zelden droog
Opiniërend schrijven
Voor een minor aan de Faculteit der Letteren aan de Radboud Universiteit maakte ik vier korte video's over opiniërend schrijven. Hier zijn ze! … [Lees meer...] overOpiniërend schrijven
Schrijven voor een breder publiek
Voor een minor van de Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit maakte ik vier korte colleges over schrijven voor een breder publiek. Hier zijn ze! … [Lees meer...] overSchrijven voor een breder publiek
Gifje
Interessante vraag, onlangs, op Twitter: waarom zeggen we eigenlijk een gifje tegen een bewegend plaatje? Het woord moet bijna wel verkleind worden: 'een gif' klinkt raar, ook als het plaatje groot is. … [Lees meer...] overGifje
‘Ik mis de verrukking van Hella’
Voetnoten zijn een bedreigd genre. Ze verdragen zich niet goed met digitaal lezen. Steeds minder publicaties doen eraan – ook Neerlandstiek niet. Terwijl er in een goede voetnoot vaak een hele wereld verborgen zit. Het boek Het masker van Rob Nieuwenhuys van Tom Phijffer is een voetnoot in de vorm van een boek. Het gaat blijkens de ondertitel om 'de reconstructie van een … [Lees meer...] over‘Ik mis de verrukking van Hella’
In jezelf praten
Een van de wonderlijkste taalkundige verschijnselen is misschien wel in jezelf praten. Een mens heeft voortdurend gedachten en soms nemen die gedachten ineens een klankvorm aan: ze klinken in je hoofd. Hoe wonderlijk dit verschijnsel van de innerlijke monoloog ook is, taalkundigen houden zich er niet mee bezig. Het is helemaal niet duidelijk of we met ons allen niet de hele … [Lees meer...] overIn jezelf praten
Geen kus
Nene leert Nederlands Gisterenavond tijdens het eten was mijn rol in Nene's taalontwikkeling voltooid. Ik zei peinzend "dus", en zij riep snel "Een klap is geen kus". De belangrijkste zin uit de Nederlandse taal! Ik leerde hem ooit van iemand die hem zelf weer geleerd had van iemand waardoor ik zeker weet dat deze observatie over geweld en liefde al minstens tachtig … [Lees meer...] overGeen kus
Het probleem van de moedertaalspreker
De Amsterdamse politicoloog Dawid Walentek deed gisteren op Twitter een schokkende mededeling: Radio 1 had hem willen spreken om zijn deskundigheid, maar hem uiteindelijk afgebeld om zijn accent. Dat zou "te veel afleiden van de inhoud". Schokkend, maar niet nieuw. De Nederlandse publieke omroep straalt sowieso een groot verlangen uit naar uniformiteit. Iedereen moet liefst … [Lees meer...] overHet probleem van de moedertaalspreker
Denken we in taal?
Is er een verschil tussen zinnen en gedachten? Een heleboel zinnen lijken gedachten uit te drukken, en als je bij jezelf naar binnen probeert te kijken als je denkt, kun je daar soms zinnen zien ronddartelen. Maar denken wij ook in taal? In ieder geval lijkt taal in een opzicht op denken: de creativiteit, die er vooral uit bestaat dat we eindeloos steeds weer nieuwe … [Lees meer...] overDenken we in taal?
Neerlandistiek en de letterkundige neerlandistiek
Een van de charmante hebbelijkheden van moderne letterkundigen is dat ze 'neerlandici' zeggen als ze 'moderne letterkundigen' bedoelen. Ze weten wel dat wij taalkundigen en taalbeheersers en historisch letterkundigen ook bestaan, en natuurlijk willen ze zelfs erkennen dat wat wij doen ook zijn waarde heeft, maar met 'de neerlandici' bedoelen ze zichzelf. Wanneer collega Jos … [Lees meer...] overNeerlandistiek en de letterkundige neerlandistiek
Verplicht leesplezier
Return of the verleden tijd van lijken „We gaan de verplichte lesstof wijzigen en leesplezier en leesmotivatie toevoegen aan het curriculum. (...) Het zorgt ervoor dat leesplezier wordt verankerd in de eindtermen, dan is het niet meer vrijblijvend.”(Arie Slob, in NRC gisterenavond) "Wouter!" bromde Sophie, de boomlange topambtenaar van OCW, verontrust. "Minister … [Lees meer...] overVerplicht leesplezier
Multatuli als taalkundige
‘Ik beweer, met terugzicht op deze en dergelyke beschouwingen, dat er geen dankbaarder vak van onderzoek is dan algemeene-taalkunde. (…) Wysgeerige taalkunde is de geologie van 't levende woord. Het oudste monument van Kunst of Nyverheid is jong, en in z'n stomheid onbeteekenend, by vergelyking met de eerste klanken die de mensch opving van de Natuur, en gebrekkig nastamelde … [Lees meer...] overMultatuli als taalkundige
Week van het Nederlands
Het is de Week van het Nederlands en daarom vertelt onze hoogleraar Marc van Oostendorp over de relevantie van het Nederlands en de Nederlandse literatuur! Ben jij nou ook geïnteresseerd in de Nederlandse taal, cultuur en/of literatuur? Bekijk dan onze website over de bacheloropleiding Nederlandse Taal en Cultuur in Nijmegen. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overWeek van het Nederlands
Gratis boeken voor de geesteswetenschappen
Wetenschappers plaatsen zichzelf steeds minder buiten de maatschappij: ze zetten hun artikelen online zodat iedereen die dat wil ze gratis kan lezen. Dankzij het succes van gratis publicatie, open access, is er binnenkort geen beroepsgroep die zich zo op de vingers laat kijken als de wetenschap. … [Lees meer...] overGratis boeken voor de geesteswetenschappen
Taalboekenprijs 2020: Wat je zegt, gaat vanzelf
Bekijk deze video op YouTubeMeer informatie over dit boek (en de prijs) … [Lees meer...] overTaalboekenprijs 2020: Wat je zegt, gaat vanzelf
Kom niet aan Antoine Braet
Dat Nederlandse jongeren niet graag lezen, dat ze het lastig vinden om ingewikkelde teksten te doorgronden: het is allemaal de schuld van die vermaledijde Braet die 'als eerste' begon over 'alinea's en alineaverbanden' en de term 'signaalwoorden' bedacht', en daarmee uiteindelijk de schoolboeken 'volledig heeft overgenomen'. Die uitspraak wordt Wim Daniëls in de mond gelegd … [Lees meer...] overKom niet aan Antoine Braet
Weggooiteksten, in de zuiverste zin van het woord
Iedere vreugdekreet over het Nederlandse toneel slaat al snel om in een jammerklacht. Dat geldt natuurlijk vooral in de huidige duistere periode waarin iedereen die ooit dacht zijn geld te kunnen verdienen door op een podium te gaan staan, zich inmiddels vertwijfeld afvraagt hoe lang het nog zal duren voor de schijnwerpers moeten worden verkocht. Maar het geldt al veel langer, … [Lees meer...] overWeggooiteksten, in de zuiverste zin van het woord
Een taalkit zonder hamer
Een van de ongemakkelijke aspecten van het boekje Het taaldier mens van de Parijse hoogleraar Nederlands Jan Pekelder is de titel ervan. In 1974 publiceerde de Leuvense hoogleraar Flip G. Droste een boekje met precies dezelfde titel. Dat is toch wel wat zonderling. Mag iemand anno 2020 een boek schrijven over Jacob van Maerlant en dat Maerlants wereld noemen? Over het heelal en … [Lees meer...] overEen taalkit zonder hamer
Taalboekenprijs 2020: De handen van Cicero
Bekijk deze video op YouTubeMeer over dit boek, bij Onze Taal … [Lees meer...] overTaalboekenprijs 2020: De handen van Cicero
Hut regende zon
Van de week luisterde ik weer eens naar het liedje Het regende zon van Ellen ten Damme (een van de mooiste Nederlandstalige liedjes ooit, acht jaar geleden schreef ik al eens over een heel ander aspect ervan, je zou een boek kunnen schrijven over dat liedje en dan nog zouden de kwaliteiten ervan niet voldoende beschreven zijn): Ineens viel me op dat Ten Damme in de … [Lees meer...] overHut regende zon
Een nog gedeeltelijk geklede Eduard Douwes Dekker ligt op een naakte vrouw
De Multatuli-leescursus (81 - toegift) - Had Multatuli in de vele jaren dat hij in Duitsland woonde maar meer in het Duits geschreven dan altijd in dat Hollands van hem! Dan was er dit jaar zeker een fraai hoorspel verschenen over zijn woelige leven. - Jij weet wel hoe je een reünie gezellig moet beginnen. - Zeg nu zelf, de scripts die Ger Beukenkamp verzamelde in … [Lees meer...] overEen nog gedeeltelijk geklede Eduard Douwes Dekker ligt op een naakte vrouw
