De Multatulileescursus (22) Door Marc van Oostendorp - Dat was wel een heftige brief, vorige week. - Ja, ik zag het al een tijdje aankomen. Het is misschien ook wel waar dat je enige sympathie voor Eduard Douwes Dekker moet kunnen opbrengen om dit werk te kunnen lezen. - Ja, en dat wordt je met die brieven uit 1866 ook niet gemakkelijk gemaakt. Dekker verkeert weer eens … [Lees meer...] overWat men zeker weet, kan op een klein blaadje
Kan de overheid anarchistisch zijn in het taalbeleid?
Door Marc van Oostendorp De Taalunie is een gezamelijke Vlaams-Nederlandse overheidsorganisatie, maar de traditie is dat Nederland net doet alsof die hele club niet bestaat, terwijl men in Vlaanderen met argusogen kijkt naar iedere stap die er wordt gezet. Dat is ook nu weer het geval: in Nederlandse media werd voor zover ik kan zien geen woord gewijd aan de publicatie van … [Lees meer...] overKan de overheid anarchistisch zijn in het taalbeleid?
Oudere mensen spreken preciezer
Door Marc van Oostendorp Een van de vele wonderlijke vermogens van de mens is dat hij van andere mensen vrij nauwkeurig kan inschatten hoe oud ze zijn, niet alleen als hij ze ziet, maar ook als hij ze alleen maar hoort praten. Uit een nieuw artikel in het Journal of Phonetics komt mogelijk een reden naar voren: oudere mensen articuleren preciezer. Of wat ze vooral doen: … [Lees meer...] overOudere mensen spreken preciezer
Verwijdertgate en het daarop volgende maakproces
Door Marc van Oostendorp Wie over honderd jaar iets over taal en literatuur in Nederland anno 2019 wil begrijpen, zal de volgende serie tweets aandachtig moeten bestuderen: Tot onze spijt is in de epiloog van het Boekenweekgeschenk een d/t-fout geslopen. De oorspronkelijke tekst van Jan Siebelink was foutloos, hoe dit in het daarop volgende maakproces is geslopen kunnen … [Lees meer...] overVerwijdertgate en het daarop volgende maakproces
Zijn er feiten zonder experimenten?
Door Marc van Oostendorp Kurt Gödel staat algemeen bekend als de auteur van de stelling van Gödel, die dan ook naar hem is genoemd. Stel echter dat de stelling eerder blijkt te zijn bedacht en bewezen door een zekere Schmidt, die onder verdachte omstandigheden stierf voor hij zijn resultaten bekend kon maken. Die resultaten kwamen vervolgens in handen van Gödel, … [Lees meer...] overZijn er feiten zonder experimenten?
Engels? Doe eens opletten!
Door Marc van Oostendorp Als iemand zegt 'dit of dat komt uit het Engels', komt dit of dat meestal niet uit het Engels. Zaterdag was het weer raak: De Taalstaat besteedde aandacht aan de campagne #doeslief waarmee Sire mensen oproept om lief te doen. Aan het woord kwam een van de reclamemakers die verantwoordelijk is voor die slogan: Ik denk dat dat vanuit het Engels komt. Je … [Lees meer...] overEngels? Doe eens opletten!
Ik wilde… ik wil
Door Marc van Oostendorp Het tweede gedicht als Dichter des Vaderlands van Tsead Bruinja is tegelijkertijd opzwepend en ironisch. Dat heeft iets te maken met het gebruik van de verleden tijd. Bekijk deze video op YouTube. Bekijk de video met Bruinja's gedicht. Bruinja's gedicht is ook te beluisteren en te lezen op Soundcloud … [Lees meer...] overIk wilde… ik wil
Ik houd zoveel van Heine, dat ik bly ben hem nooit ontmoet te hebben.
De Multatulileescursus (21) Door Marc van Oostendorp Beste allemaal, Bij dezen meld ik me af van de Multatulileescursus. Het spijt me, ik heb natuurlijk niets tegen jullie, en ik hoop dat we buiten de leesclub ook gewoon met elkaar kunnen blijven omgaan, maar ik zie er iedere keer meer tegenop om weer in dat werk te lezen. Om weer met jullie over dat werk te praten. Het … [Lees meer...] overIk houd zoveel van Heine, dat ik bly ben hem nooit ontmoet te hebben.
Is taal een activiteit? Het gapende gat van de inburgeraar
Wat taal is, weet niemand. Vraag het iemand op straat en die zal zoiets zeggen als 'een communicatiemiddel', zonder rekening te houden met het feit dat je taal ook kunt gebruiken voor andere dingen dan communicatie (bijvoorbeeld om een gedicht op te zeggen als je niet kunt slapen) en zonder uit te kunnen leggen wat taal dan precies onderscheidt van andere … [Lees meer...] overIs taal een activiteit? Het gapende gat van de inburgeraar
Philip Sidney en de vrouw van Willem van Oranje
Door Marc van Oostendorp De Britse hoveling Philip Sidney (1554-1586) wordt niet alleen op verschillende plaatsen in Nederland geëerd vanwege zijn hulp in de strijd tegen de Spanjaarden, maar hij heeft ook een niet helemaal begrepen plaats in de ontwikkeling van de Nederlandse poëzie. Tot de Engelse dichtkunst waren al renaissancevormen doorgedrongen, zoals het sonnet, … [Lees meer...] overPhilip Sidney en de vrouw van Willem van Oranje
Strottenhoofd en menselijke taal
Door Marc van Oostendorp Toen ik student was – ja, ook ik ben ook student geweest, vraag me niet waarom –, leerde je over de evolutie van taal precies één ding: dat een Parijse vereniging van taalkundigen in de negentiende eeuw had verboden om over dat onderwerp te praten. Kennelijk gold dat verbod toen nog steeds. Sinds die tijd heeft iemand besloten dat het onderwerp nu … [Lees meer...] overStrottenhoofd en menselijke taal
Taal en efficiëntie
Door Marc van Oostendorp Dat taal gebruikt wordt voor communicatie, is voor jullie waarschijnlijk geen nieuws. De vraag is dan vervolgens of je dat ook aan die taal merkt, of er zaken zijn in taal die bepaald zijn door het feit dat het een communicatie-instrument is. Het is het onderwerp van een nieuw overzichtsartikel van een groep onder aanvoering van de Amerikaanse … [Lees meer...] overTaal en efficiëntie
Sander Bax draait door
Door Marc van Oostendorp Sander Bax (van de Tilburgse universiteit) schreef het boek De literatuur draait door. Ik vroeg hem wat men hem bij De wereld draait door zou vragen over De literatuur draait door, en of de ouderwetse, strenge literatuurwetenschap nog wel van deze tijd is. Bekijk deze video op YouTube. Sander Bax. De literatuur draait door. De schrijver in … [Lees meer...] overSander Bax draait door
Gy weet, freule, ik hoor het niet gaarne dat ge my mama noemt.
De Multatulileescursus (20) Door Marc van Oostendorp - Het viel me niet mee, deze week. Wiens idee was het, om De bruid daarboven te lezen? - Wat een draak van een stuk, inderdaad! - Het idee van deze leescursus is om zo'n beetje alles van Multatuli, en een heleboel over hem te lezen dat we kunnen vinden. - Maar tot nu toe waren de brokken uit het Volledig Werk groot … [Lees meer...] overGy weet, freule, ik hoor het niet gaarne dat ge my mama noemt.
Met Nederlands word je niks
Door Bertram Mourits Toen minister Van Engelshoven op Radio1 de vraag werd gesteld wat je met de studie Nederlands eigenlijk kan doen, moest ze even nadenken, en zei toen onder andere dat je er ‘vertaler’ mee kan worden. Dat is geen goed antwoord – maar niet omdat je met de studie Nederlands geen vertaler zou kunnen worden. Dat kan namelijk heel goed. Het juiste … [Lees meer...] overMet Nederlands word je niks
‘Daje da nu moeste gebruiken, de mensen vallen dood achter strate’
Goedemorgen! Ik ben benieuwd hoeveel persoonsvormen jullie vandaag weer op de tweede plaats in de hoofdzin gaan zetten. Heel veel, vermoed ik, in ieder geval als jullie vandaag genoeg Nederlands spreken, en de kans daarop is hoog bij lezers van Neerlandistiek. In West-Vlaanderen is de kans dan weer net iets kleiner, zo blijkt uit een nieuw artikel in het Journal of Germanic … [Lees meer...] over‘Daje da nu moeste gebruiken, de mensen vallen dood achter strate’
Mijn eerste woord in het wild
Herinneringen van een taalgebruiker (3) Door Marc van Oostendorp In de eerste paar jaar van je leven bouw je razendsnel een taalsysteem op, en je merkt er niets van. Ik kan me in ieder geval niet herinneren dat ik dacht: oh ja, mijn ouders zetten het verbogen werkwoord op de tweede plaats van de zin, terwijl ik dat toch na een paar jaar moet hebben ingezien, want sindsdien … [Lees meer...] overMijn eerste woord in het wild
Boekjes lezen werkt het beste
Door Marc van Oostendorp Voorlezen is goed voor de taal van kinderen. Ja, daar staan jullie niet van te kijken! Het is dan ook de minst interessante uitkomst van een onderzoek dat Evelyn Bosma en Elma Blom deze maand publiceerden in het Journal of Child Language. Het werkt waarschijnlijk meestal beter dan zomaar een verhaal vertellen, en dat komt misschien doordat een … [Lees meer...] overBoekjes lezen werkt het beste
Hoe erg is het opheffen van de opleiding Nederlands op de VU?
Door Marc van Oostendorp Dat de opleiding Nederlands op de VU wordt opgeheven, is onvoorstelbaar erg. Er zijn mensen die zeggen: ja, maar die opleiding was al geen volwaardige opleiding Nederlands meer, er werd eigenlijk alleen nog literatuur gegeven en zonder taalkunde en taalbeheersing heb je geen opleiding Nederlands. Die mensen vergeten dat het opheffen van de … [Lees meer...] overHoe erg is het opheffen van de opleiding Nederlands op de VU?
Wat is toch het verschil tussen een mantel en een jas?
Door Marc van Oostendorp Tijdens de eindeloze zoektocht naar vaste grond onder de voeten die het leven heet, kwamen we terecht op de webpagina Mantels van het modebedrijf Peter Hahn. Iemand had namelijk gevraagd naar het woord mantelen (als zelfstandig naamwoord), en daar konden we nergens iets over vinden. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) zegt er … [Lees meer...] overWat is toch het verschil tussen een mantel en een jas?
Hallo allemaal!
Door Marc van Oostendorp Behalve een Nederlandse serie De Luizenmoeder is er nu ook een Vlaamse! Wat zijn de verschillen? (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overHallo allemaal!
De zwarte slaverny was inderdaad een gruwel, maar… ze was openlyk, oprecht, frank
De Multatulileescursus (19) Door Marc van Oostendorp - Als je de brieven leest die Multatuli schreef tijdens het werken aan de tweede bundel Ideën, krijg je het idee dat het allemaal maakwerk was. Hij moest nu eenmaal gedachten uit zich persen om geld te verdienen. Maar als je die bundel zélf leest, vind je de ene briljante zin na de andere. - Je zou bijna spreken van … [Lees meer...] overDe zwarte slaverny was inderdaad een gruwel, maar… ze was openlyk, oprecht, frank
Vacature: Wetenschappelijk medewerk(st)er, Universiteit Keulen
Am Institut für Niederlandistik der Universität zu Köln ist zum nächstmöglichen Zeitpunkt die Stelle einer/s Wissenschaftlichen Mitarbeiters/in (Entgeltgruppe 13 TVL, Praedoc oder Postdoc) im Umfang der Hälfte der regelmäßigen Arbeitszeit (z. Z. 19,92 Std.) für Niederlandistik / Sprachwissenschaft für ein bis 31.09.2023 befristetes Beschäftigungsverhältnis zu besetzen. … [Lees meer...] overVacature: Wetenschappelijk medewerk(st)er, Universiteit Keulen
Taal in Vlaanderen: het is allemaal de schuld van de Nederlanders
Door Marc van Oostendorp Er is iets raars aan de hand met de taal in Vlaanderen: je hoort er zelden wat over. Het gebied heeft maar in beperkte mate een eigen taalinfrastructuur: geen tegenhanger van ons radioprogramma De Taalstaat, geen tegenhanger van ons tijdschrift Onze Taal, geen tegenhanger van Wim Daniëls of Paulien Cornelisse of Japke-d. Bouma. Zelfs geen tegenhanger … [Lees meer...] overTaal in Vlaanderen: het is allemaal de schuld van de Nederlanders
Een van de laatste columnisten die iets te zeggen had
Door Marc van Oostendorp Toen de journalist J.L. Heldring bijna zeven jaar geleden ophield met zijn column, betreurde een lezer op de website van NRC Handelsblad de auteur als "een van de laatste NRC-columnisten die werkelijk iets te zeggen had". Een andere journalist van NRC Handelsblad, Frits Abrahams, besteedde vervolgens aandacht aan die frase in een column waarin hij erop … [Lees meer...] overEen van de laatste columnisten die iets te zeggen had
