Door Marc van Oostendorp Een van de voordelen van de neerlandiciteit is dat je een aanpalende discpline hebt. In mijn geval is dat de letterkunde. Ik heb er ooit vakken over gevolgd op de universiteit en ik vind het interessant om erover te lezen, maar tegelijkertijd ben ik bepaald geen specialist, en word ik daar ook door niemand voor gehouden. Ik ken het vak daardoor goed … [Lees meer...] over‘Het literaire veld’
Dan zij het maar zo
Door Marc van Oostendorp Ik weet niet wat jullie denken, maar ik denk dat deze man gelijk heeft, en ik heb eigenlijk geen idee waarom: Interessant. Tom Dumoulin zei zojuist in een interview: “Tja, dan zij het maar zo.” Lijkt niks mis mee, toch klinkt het me vreemd in de oren. @fonolog wat vind je hiervan? — Tom Dicke (@TomDicke) 20 juli 2018 Het klinkt inderdaad een … [Lees meer...] overDan zij het maar zo
Diens
In de nieuwe Onze Taal schrijft de humorist Kees van Kooten onder zijn nom de plume dr. E.I. Kipping ('sneerlandicus') over een advertentie van een bedrijf dat 'levensverhalen van dierbaren' optekent: Van Kooten maakt grapjes over de derde regel, en inderdaad lijkt de enig juiste interpretatie van die zin dat de dierbare in kwestie over het leven van de schrijver spreekt. … [Lees meer...] overDiens
Methaan schetende koeien
Door Marc van Oostendorp Een belangwekkende kwestie weer, onlangs op Meldpunt Taal. Iemand meldde: In de Groene Amsterdammer van deze week werd 'scheten' als transitief werkwoord gebruikt. De precieze zin weet ik niet meer, maar er stond zoiets als 'methaan schetende koeien'. (Het bedoelde stuk staat hier; het gaat inderdaad precies over "methaan schetende koeien") En iemand … [Lees meer...] overMethaan schetende koeien
De gemiste kansen van “Beter Onderwijs Nederland”
Door Marc van Oostendorp Wie zou er niet voor beter onderwijs zijn? Ik vermoed dat er weinig mensen zijn die dik tevreden zijn met de status quo en nog minder die vinden dat het wel wat een tandje minder kan allemaal, in het Nederlandse onderwijs. In dat opzicht is Beter Onderwijs Nederland (BON) goed gekozen, als naam voor de vereniging waarvan de wijsgeer Ad Verbrugge het … [Lees meer...] overDe gemiste kansen van “Beter Onderwijs Nederland”
René de Saussure en het woord
Door Marc van Oostendorp Ferdinand de Saussure (1857-1913) was een van de beroemdste taalwetenschappers van zijn tijd, iemand die als jonge twintiger al enige verbazingwekkende ontdekkingen op zijn naam had staan. Toen hij hoogleraar in Genève werd, werd hij dan ook af en toe overstelpt met uitnodigingen. En één keer stuurde hij zijn broer, René. Het was een … [Lees meer...] overRené de Saussure en het woord
Kust andere borsten en denkt aan de mijne
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (185) De laatste 14 afleveringen van deze reeks zijn gewijd aan 14 gloednieuwe, speciaal voor deze reeks geschreven sonnetten door hedendaagse Nederlandse en Vlaamse dichters. Door Marc van Oostendorp Queeste Valencia lokt hem naar haar kathedraal ontbloot voor zijn ogen het hart van de stad haar gotische poort … [Lees meer...] overKust andere borsten en denkt aan de mijne
Nasynchroon
Door Marc van Oostendorp Voor het eerst gaat een serie voor volwassenen nagesynchroniseerd worden op de Nederlandse tv. Wat betekent het dat die serie uit Duitsland komt? (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overNasynchroon
Taalwetenschap en streektaalbeleid
De casus Europees Handvest voor Regionale Talen of Talen van Minderheden Door Marc van Oostendorp De anonieme toehoorder die na afloop van een lezing ooit tegen de Amerikaanse dialectoloog Uriel Weinreich zei dat ‘a sprakh iz a dialekt mit an armey un flot’ (een taal is een dialect met een leger en een vloot, in het Jiddisj), heeft niet geweten hoe invloedrijk zijn dictum zou … [Lees meer...] overTaalwetenschap en streektaalbeleid
“Lof van de geesteswetenschappen” Van wat?
Door Marc van Oostendorp Wat zijn het toch vreemde tijden, dat bij een bekende Nederlandse uitgeverij een boek kan verschijnen dat Lof van de geesteswetenschappen heet en dat helemaal niet over de geesteswetenschappen gaat. Het pretendeert ook, afgezien van de door de Nederlandse uitgever gegeven titel en de tekst op de website, helemaal niet over de geesteswetenschappen te … [Lees meer...] over“Lof van de geesteswetenschappen” Van wat?
“We gaan een blog beginnen”
Iemand vermengt het nuttige met het aangename in De verleden tijd van lijken. Door Marc van Oostendorp "Wouter!" zeiden Femke en Sophie, respectievelijk de in een manager veranderde postdoc en de in een manager veranderde promovenda tegen de in een manager veranderde hoogleraar Financiële Letterkunde. "We pikken het niet langer!" Wouter keek op van het nieuwe systeem om … [Lees meer...] over“We gaan een blog beginnen”
Hard aaien
Door Marc van Oostendorp Soms moet een mens kracht uitoefenen en soms moet een mens het daarover hebben. Je kunt bijvoorbeeld iets of iemand slaan, of duwen of aaien. Over dat soort werkwoorden gaat het proefschrift waarop Anja Goldschmidt vorige maand in Utrecht promoveerde. Je kunt die werkwoorden op verschillende manieren onderverdelen, zegt Goldschmidt. Er zijn … [Lees meer...] overHard aaien
Wat is Academische Communicatie?
Door Marc van Oostendorp Aan de Radboud Universiteit ben ik behalve hoogleraar Nederlands, ook hoogleraar Academische Communicatie, voor In'To Languages. Omdat ik niet aanwezig kon zijn bij een interne dag van In'To Languages nam ik deze week dit korte filmpje op om uit te leggen wat Academische Communicatie is, waarom het belangrijk is en wat voor soorten academische … [Lees meer...] overWat is Academische Communicatie?
Een grote vriendelijke diepvrieskreeft in mijn vulva introduceren
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (184) De laatste 14 afleveringen van deze reeks zijn gewijd aan 14 gloednieuwe, speciaal voor deze reeks geschreven sonnetten door hedendaagse Nederlandse en Vlaamse dichters. Door Marc van Oostendorp Vreemde vogelsonnet ‘Kirrende makelaar gedraag je!’ Zeg ik streng in een cinemazaal Er zit helaas niemand naast … [Lees meer...] overEen grote vriendelijke diepvrieskreeft in mijn vulva introduceren
Judith Rispens: “Taalproblemen van vmbo’ers zijn voor de wetenschap minstens even interessant als het vwo-eindexamen”
Door Marc van Oostendorp Voor VakTaal, het tijdschrift van de IVN, interviewde ik Judith Rispens, sinds begin dit jaar hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hieronder staat een sterk verkorte versie van dat interview. De langere versie kun je lezen in de nieuwe VakTaal (toch al erg de moeite waard). ”Toen ik in Groningen Nederlands ging … [Lees meer...] overJudith Rispens: “Taalproblemen van vmbo’ers zijn voor de wetenschap minstens even interessant als het vwo-eindexamen”
Aan de muur en een boek aan Jan geven na een hersenbloeding
Door Marc van Oostendorp Dat we met allerlei vernuftige technieken in ons brein kunnen kijken, betekent vooralsnog niet dat we een heel duidelijk beeld hebben van hoe we de miljarden dingen die we weten (dat in de herfst de blaadjes van de bomen vallen, dat je een banaan niet bij het steeltje moet beginnen schillen, dat de supermarkt over vijf minuten open gaat en op drie … [Lees meer...] overAan de muur en een boek aan Jan geven na een hersenbloeding
Wie is er bang voor de neerlandistiek?
Door Marc van Oostendorp Weinig schoolvakken hebben zoveel pleitbezorgers in het publieke leven als de wiskunde. Het kan aan mijn beperkte blik liggen, maar ik hoor zelden iets wervends van pakweg een Nederlandse chemicus of aardrijkskundige, terwijl de boeken van wiskundigen als het ware niet aan te slepen zijn en ik als volstrekte leek zo al gemakkelijk vijf Nederlandse … [Lees meer...] overWie is er bang voor de neerlandistiek?
Het nut van literatuurlessen
Door Marc van Oostendorp We hadden het met wat taalkundigen over het nut van literatuurles. De meeste van ons hebben daar een gecompliceerde relatie mee. Iemand vertelde bijvoorbeeld dat ze was aangetrokken tot de neerlandistiek omdat ze letterkundige wilde worden. Pas daarna ontdekte ze de taalwetenschap, omdat de literatuurwetenschap haar was tegengevallen. De consensus in … [Lees meer...] overHet nut van literatuurlessen
Het altijd betwijfelde nut van de universiteit
Door Marc van Oostendorp Er verschijnen weinig boeken over de vraag wat nu eigenlijk het doel is van een verzekeringsmaatschappij of van de brandweer, maar over de zin, de toekomst en de aard van universiteit raakt men maar niet uitgediscussieerd. Dat komt natuurlijk ook, schrijft de Britse hoogleraar Stefan Collini in Speaking of universities, zijn nieuwste boek over de … [Lees meer...] overHet altijd betwijfelde nut van de universiteit
Wie weet er of Jo een echte Limburger is?
Door Marc van Oostendorp Iedere zin is een wonder. Ik ben nu toch al tientallen jaren student taalwetenschap, en nog steeds ontvouwt zich bijna iedere dag wel weer een klein raadsel rondom een doodnormale zin. Zo las ik deze week een artikel over zinnen zoals: Ben weet niet of Jo een Limburger is. Op het eerste gezicht lijkt deze zin misschien alleen een mededeling … [Lees meer...] overWie weet er of Jo een echte Limburger is?
We verdampen tot we condenseren
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (183) Door Marc van Oostendorp De laatste 14 afleveringen van deze reeks zijn gewijd aan 14 gloednieuwe, speciaal voor deze reeks geschreven sonnetten door hedendaagse Nederlandse en Vlaamse dichters. Dank aan alle mensen die dit met crowdfunding mogelijk hebben gemaakt! We verdampen Het zijn rare tijden, … [Lees meer...] overWe verdampen tot we condenseren
Ok, draadje
Door Marc van Oostendorp Wie geïnteresseerd is in genres kan dezer dagen veel plezier beleven op Twitter. Daar ontstaat in rap tempo een nieuw genre, met een nieuwe toon en nieuwe conventies. Je kunt het als het ware ter plekke zien ontstaan, een vorm van taalgebruik die net wat anders is dan wat we gewend zijn. Al zijn de ingrediënten natuurlijk al wel bekend. Twitter … [Lees meer...] overOk, draadje
De lineair-gebonden automaat in het mensenhoofd
Door Marc van Oostendorp Het is een onderwerp waarover veel wordt gezegd, al zeggen de meeste zeggers ook dat er maar weinig over te zeggen valt: de evolutie van taal. Er is geen dierensoort die een subtiel en rijk communicatiesysteem heeft ontwikkeld dat ook maar in de verte lijkt op de taal van de mens. Maar waar komt die taal dan vandaan? Hoe is het menselijk taalvermogen … [Lees meer...] overDe lineair-gebonden automaat in het mensenhoofd
Terwijl je je terrasje natuurlijk best verdiend hebt!
Iemand werkt ook in het weekeinde aan zijn monografie, in ons managersfeuilleton De verleden tijd van lijken. Door Marc van Oostendorp "Weet je wat ook heel erg is!" zei de boomlange manager Sophie tegen haar college Femke. "Joop!" Femke keek verbaasd op. De specialist middelnederlandse voegwoorden was weliswaar nooit in een manager veranderd, maar zij dacht dat iedereen … [Lees meer...] overTerwijl je je terrasje natuurlijk best verdiend hebt!
Zijn band is plat
Door Marc van Oostendorp Dingen kunnen niets bezitten. Een mens kan wel een boek hebben, maar een boekenkast kan dat niet. Je ziet dat verschil tussen mensen (en dieren) enerzijds en dingen anderzijds ook terug in de grammatica: je kunt wel zeggen: De professor en zijn boeken maar niet: De boekenkast en zijn boeken Het gaat nog verder: je vindt het verschil ook … [Lees meer...] overZijn band is plat
