Als ik een euro zou krijgen voor iedere keer dat iemand met ‘ja, precies’ reageerde op wat ik zei, dan kon ik misschien eindelijk eens een kamer van 25m2 in het centrum van Amsterdam huren. Het woord precies wordt al lang niet meer alleen gebruikt om aan te geven hoe exact iets is. Het dient onder andere als vervanger van inderdaad in een gesprek. Je geeft aan dat je die ander … [Lees meer...] overDe verloedering van ‘precies’
Artikel
Communicatieadviseur: ‘Ik ben echt vaardig geworden in gesprekken voeren, voor een groep staan en duidelijk overkomen’
Wat kun je eigenlijk worden met zo'n studie, en hoe? Daar willen we graag zoveel mogelijk antwoorden op, voor alle huidige studenten, studiekiezers, en andere nieuwsgierige meelezers. In de toekomstrubriek van Jong Neerlandistiek gaan we de komende tijd interviews verzamelen met afgestudeerden die een leuke baan hebben gevonden. Het eerste succesverhaal komt van een … [Lees meer...] overCommunicatieadviseur: ‘Ik ben echt vaardig geworden in gesprekken voeren, voor een groep staan en duidelijk overkomen’
‘Joncker Jan uut den Vergiere’ : capittel 24
Een schone ende ghenoechelijcke historie vanjoncker Jan uut den Vergiere, zoals gedrukt door Harman Janszoon Mullerte Amsterdam omstreeks 1590. Kritische editie van het unieke exemplaar: Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, sign. 8 FAB X, 132 RARA bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, Amsterdam 2021-2022 Capittel 24 Alle eerder verschenen … [Lees meer...] over‘Joncker Jan uut den Vergiere’ : capittel 24
Leven van St. Lutgart van Willem van Affligem
Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (11) Lutgardis van Tongeren (1182 – 1246) was een belangrijke dertiende-eeuwse mystica en non. Haar leven werd al vrij snel na haar dood in het Latijn beschreven door de dominicaan Thomas van Cantimpré. De Nederlandse bewerking is mogelijk eveneens van een zeer geleerde monnik Willem van Affligem (1220-1297): zijn … [Lees meer...] overLeven van St. Lutgart van Willem van Affligem
Taalonderzoeker zijn is echt wel gaaf
Jeroen heeft een taalontwikkelingsstoornis, TOS. Dat betekent dat hij zinnen zegt als "Amir gooi.. euh... de euh... bal toch naar jou? En jij naar ik!" Andere kinderen in Jeroens klas begrijpen niet waarom hij zulke fouten maakt. Voor die kinderen én voor Jeroen maakte de taalkundige Imme Lammertink een stripverhaal. Lammertink is zelf onderzoeker naar TOS, en ze heeft … [Lees meer...] overTaalonderzoeker zijn is echt wel gaaf
‘Joncker Jan uut den Vergiere’ : capittel 23
Een schone ende ghenoechelijcke historie vanjoncker Jan uut den Vergiere, zoals gedrukt door Harman Janszoon Mullerte Amsterdam omstreeks 1590. Kritische editie van het unieke exemplaar: Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, sign. 8 FAB X, 132 RARA bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, Amsterdam 2021-2022 Capittel 23 Alle eerder verschenen … [Lees meer...] over‘Joncker Jan uut den Vergiere’ : capittel 23
irrealistisch / onrealistisch
Verwarwoordenboek vervolg (252) irrealistisch / onrealistisch De woorden verschillen subtiel in betekenis. irrealistisch niet volgens de realiteit, niet bestaanbaar Er sneuvelen veel huwelijken omdat de partners irrealistische verwachtingen hebben van elkaar.Je bent wel muzikaal, met … [Lees meer...] overirrealistisch / onrealistisch
De Liefde van Limborch en Lanseloet
Liefde is iets van alle tijden. De ideeën over hoe liefde zich zou moeten uiten, en hoe een goed huwelijk eruit zou moeten zien, veranderen echter met de jaren. Ook binnen een periode is nog niet iedereen het altijd met elkaar eens. Wat voor rol speelt standsverschil, bijvoorbeeld? Hebben de ouders zeggenschap over het trouwen van hun kind?Voor een cursus die ik volgde aan de … [Lees meer...] overDe Liefde van Limborch en Lanseloet
Hempje, kump en zwaarder
In de standaardtaal is een klein hemd een hemdje, maar in het gesproken Nederlands hoor je vaak hempje. Op het eerste oog is dat een vreemde vorm: verkleinwoorden die eindigen op -pje verwacht je bij woorden als boom maar niet bij hemd, dat op een [t]-klank eindigt. Waar komt de [p] van hempje vandaan? Voor de verklaring nemen we een kijkje bij de streektalen en gaan we … [Lees meer...] overHempje, kump en zwaarder
Microscopisch lezen
Guus Middag heeft een bijzondere techniek ontdekt: close reading op microniveau. Ja, je kunt romans close readen , en gedichten; maar Middag doet het met individuele woorden. Hij demonstreerde de techniek jarenlang in het tijdschrift Onze Taal, en sommige stukjes waren al verzameld in zijn Rarewoordenboek. Nu is er ook nog een Verklarend zakwoordenboekje van rare woorden, met … [Lees meer...] overMicroscopisch lezen
Stereotiepe taalattitudes van kinderen in de grensstreek D-NL
“Nederlands is mijn lievelingstaal!“ Dat zei een 6-jarige jongen tegen mij tijdens mijn stage op een lagere school in Dinxperlo, een klein dorpje op de Nederlands-Duitse grens. Een uitspraak die voor mij verrassend was, want ik wist dat hij in een familie opgroeit die in Suderwick – de buurstad op de Duitse kant van de grens – woont, en dat ze thuis Duits spreken. In contact … [Lees meer...] overStereotiepe taalattitudes van kinderen in de grensstreek D-NL
Krijg de amfibrach
De schrijver Gerard Reve verkondigde de theorie dat de bese schrijversnamen bestaan uit twee beklemtoonde lettergrepen die ieder gevolgd worden door een onbeklemtoonde: Multatuli, Hella Haasse, Gerard Reve, Stijn De Paepe. Zulke namen zou je beter kunnen onthouden. Je noemt zo’n versvoet van een beklemtoonde en een onbeklemtoonde lettergreep in de klassieke versleer … [Lees meer...] overKrijg de amfibrach
Dus ik weer een blog schrijven
In februari is het zover. Dan ga ik beginnen aan mijn bachelorscriptie. Het onderwerp heb ik geheel te danken aan de podcast De Eeuw van de Amateur van Botte Jellema en Ype Driessen. Om precies te zijn aan de 200ste aflevering uit september 2021, met Paulien Cornelisse als gast. Dit is wat er in die aflevering gebeurde: Een luisteraar spreekt een bericht in met een anekdote … [Lees meer...] overDus ik weer een blog schrijven
De recensiedokter: Maria Barnas over Astrid Lampes Tulpenwodka
De komende tijd zal dichter Evi Aarens voor Jong Neerlandistiek recensies recenseren. Met welke argumenten komt een criticus tot een oordeel? Hoe nauwkeurig en consistent zijn recensenten in hun literaire kritieken? Recensiedokter Aarens diagnosticeert vandaag Maria Barnas’ bespreking van Astrid Lampes poëziebundel Tulpenwodka. Sinds de zomer van 2016 probeer ik zoveel … [Lees meer...] overDe recensiedokter: Maria Barnas over Astrid Lampes Tulpenwodka
Het duistere water in
Toen ik in een van de plaatselijke boekhandels vroeg naar 'de wateraap' werd niet alleen in het boekenbestand de onderste steen bovengehaald, ook het gehele, aanwezige medewerkersteam van de boekwinkel stond op z'n kop: was dat een boektitel? Volgens het computersysteem bleken van De wateraap in Groningen, 2019, drie exemplaren te zijn ingekocht, waarvan er nog nooit één was … [Lees meer...] overHet duistere water in
Mariken van Nimwegen op de dansvloer
Persis Bekkering (1987) publiceerde vier jaar geleden haar eerste roman Een heldenleven. Dit boek werd genomineerd voor de ANV Debutantenprijs en heeft een violist als hoofdpersoon. Opnieuw kwam Bekkering in mei 2021 met een roman waarin muziek een belangrijke rol speelt, hoewel klassieke muziek deze keer plaats maakte voor ruige techno. Exces gaat over nachtenlange raves en is … [Lees meer...] overMariken van Nimwegen op de dansvloer
‘Joncker Jan uut den Vergiere’ : capittel 22
Een schone ende ghenoechelijcke historie vanjoncker Jan uut den Vergiere, zoals gedrukt door Harman Janszoon Mullerte Amsterdam omstreeks 1590. Kritische editie van het unieke exemplaar: Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, sign. 8 FAB X, 132 RARA bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, Amsterdam 2021-2022 Capittel 22 Alle eerder verschenen … [Lees meer...] over‘Joncker Jan uut den Vergiere’ : capittel 22
Genderneutrale voornaamwoorden zijn ook voor de gewone man
In een eerder blog betoogde ik dat ik ‘die’ de beste kanshebber achtte om Het Nieuwe Nederlandse Genderneutrale Voornaamwoord te worden, in combinatie met ‘hen’ en ‘hun’. Wanneer we denken aan genderneutrale voornaamwoorden, denken we al gauw aan non-binaire personen, naar wie we met deze voornaamwoorden kunnen verwijzen. Maar ook in alledaagse situaties, wanneer je verwijst … [Lees meer...] overGenderneutrale voornaamwoorden zijn ook voor de gewone man
Lang zal de provocatie leven – of wat zijn de overlevingskansen van moderne romans?
Toen ik Twee vrouwen van Harry Mulisch begon te lezen, was ik eerlijk gezegd verbaasd. Een roman schrijven in 1975 over de liefdesrelatie tussen twee vrouwen – ongelofelijk in het toenmalige communistische Bulgarije, maar blijkbaar niet zo ongelofelijk in Nederland. Twee vrouwen werd toentertijd als vernieuwend en complex beschouwd en tot vandaag de dag is het boek veelgelezen. … [Lees meer...] overLang zal de provocatie leven – of wat zijn de overlevingskansen van moderne romans?
De Dwaling van Sahlins
Wie een beetje rondleest in de ethologie (gedragsbiologie) is wellicht bekend met de “Dwaling van Sahlins” (Sahlins’s Fallacy). Sahlins had de sociobiologie menen te kunnen ondergraven door erop te wijzen dat veel culturen geen woord hadden voor wiskundige breuken, en dat de mensen in zulke culturen daardoor niet bij machte waren te rekenen met verhoudingen die nodig waren om … [Lees meer...] overDe Dwaling van Sahlins
Jan Fontijn (1936-2022)
Ik gedenk vanavond Jan Fontijn, geliefde van Charlotte Mutsaers, die op 6 januari overleed op 85-jarige leeftijd. De foto is genomen in de zomer van 2015, kort nadat hij zijn biografie van Jacob Israël de Haan had afgerond. We bezochten Jan en Charlotte (en hond Pieter!) in hun huisje in de Morvan, waar we vaker in de zomer op bezoek te gast waren voor een champagnelunch in de … [Lees meer...] overJan Fontijn (1936-2022)
‘Joncker Jan uut den Vergiere’ : capittel 21
Een schone ende ghenoechelijcke historie vanjoncker Jan uut den Vergiere, zoals gedrukt door Harman Janszoon Mullerte Amsterdam omstreeks 1590. Kritische editie van het unieke exemplaar: Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, sign. 8 FAB X, 132 RARA bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, Amsterdam 2021-2022 Capittel 21 Alle eerder verschenen … [Lees meer...] over‘Joncker Jan uut den Vergiere’ : capittel 21
de boy uit je willen halen
Pronomina in de lyriek (17) In gebarentalen werkt de wijzende vinger vaak als een persoonlijk voornaamwoord: de gebaarder zet de personen over wie ze praat eerst in de gebarenruimte voor zicht: Marieke staat links, Lucas staat rechts. In de rest van het betoog wijst ze dan naar de plek waar zij geplaatst zijn als ze het over hen wil hebben. In zekere zin werken … [Lees meer...] overde boy uit je willen halen
De Amerikaanse invloed op voornamen in Nederland
Voornamendrift 86 Via (sociale) media komen ouders in contact met de Amerikaanse cultuur. Als ze die aantrekkelijk vinden dan kunnen ze besluiten om een voornaam voor hun kind te kiezen die in Amerika populair is. Maar welke namen zijn dat, en hoeveel tijd verstrijkt er tussen de populariteit in Amerika en die in Nederland? … [Lees meer...] overDe Amerikaanse invloed op voornamen in Nederland
Het eerste Nederlandse taaladviesboek?
Als je Engelsen vraagt om een voorbeeld te geven van een usage guide, een taaladviesboek, noemen ze meestal Fowler’s Modern English Usage, oorspronkelijk gepubliceerd in 1926, of The Complete Plain Words van Sir Ernest Gowers, uit 1954. Van allebei is kort geleden een vierde editie verschenen, maar het genre zelf is maar liefst zo’n 250 jaar oud. Het is ontstaan in Engeland in … [Lees meer...] overHet eerste Nederlandse taaladviesboek?