Wat is de relatie tussen lezer en schrijver in deze tijd? Het echte dwepen bestaat alleen nog maar incidenteel. Ilja Leonard Pfeijffer wordt door zijn volgers op Facebook nog uitvoerig bejubeld zodra hij iets plaatst. Misschien volg ik niet genoeg schrijvers, maar dat is de enige uitzondering die ik kan bedenken. Toch zullen veel lezers een band voelen met schrijvers van wie … [Lees meer...] over‘Moet het nóg duidelijker?’
Artikel
Hype in plaats van talent
De afgelopen dagen heb ik het een en ander over boek 1 van Martin Rombouts geschreven. Misschien is dat niet helemaal fair, want het gaat mij eigenlijk niet om dat boek, maar vooral om de ontvangst van die roman door onder andere NRC. Ik besteed er nu nog één keer aandacht aan en dan ga ik weer iets leukers doen dan zeuren. Miriam Piters schreef … [Lees meer...] overHype in plaats van talent
Deelt u deze mening? Njah
Confuc (11) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Schriftelijke Kamervragen. Het afgelopen parlementair jaar werden er elke werkdag wel tien gesteld. Hoeveel kost … [Lees meer...] overDeelt u deze mening? Njah
Een leerling van Cor van Bree
De afgelopen maanden zat ik in een spannend podcastavontuur, waarbij ik als een razende reporter door Zuid-Holland trok om met dialectsprekers en deskundigen te spreken. De veldwerker in mij kwam weer helemaal naar boven. De rode draad in dit verhaal: Cor van Bree. Bij elke neerlandicus die ik sprak dook zijn naam weer op. Iedereen had mooie herinneringen aan de hoogleraar. Net … [Lees meer...] overEen leerling van Cor van Bree
De geesteswetenschapper als lesboer
Ieder bericht waarin de drie lettergrepen Ep-po Bruins voorkomen, is een zorgelijk bericht voor de Nederlandse wetenschap. Inmiddels is het al zover dat zelfs als de minister van OCW iets zegt dat uit andere mond verstandig zou klinken, je als liefhebber van de wetenschap, toch bang wordt. Nu hij van het parlement zijn dreunen aan de wetenschap mag uitdelen, kwam Bruins van … [Lees meer...] overDe geesteswetenschapper als lesboer
De klas die Oroppa las
Over leesbevordering en de lat hoog (blijven) leggen Anne Steenhoff schiet in haar boek Een lui letterland niet naast doel: onderschat je leerlingen en ze maken geen vooruitgang. Het boek, dat een fantastisch pamflet is voor leesbevordering in het primair onderwijs, bevestigde voor mij dat ik al meer dan twintig jaar op hetzelfde spoor zit, dan wel in het middelbaar … [Lees meer...] overDe klas die Oroppa las
Soms schuchter, op een gemoffeld herenrijwiel
In memoriam Cor van Bree (1932-2025) De historisch taalkundige Cor van Bree is op 92-jarige leeftijd overleden. Hij was van 1968 tot 1997 verbonden aan de Vakgroep Nederlands in Leiden; vanaf 1983 als hoogleraar. Een aimabel mens en een gewaardeerde collega. Een paar herinneringen. Toen ik in 1975 in Leiden kwam werken, deelde ik een kamer met hem. Beroemd was zijn … [Lees meer...] overSoms schuchter, op een gemoffeld herenrijwiel
Een bedachtzaam en beminnelijk mens
In memoriam Cor van Bree (1932-2025) Wie in een kring van taalkundigen de naam Cor van Bree laat vallen, krijgt als reactie ‘ik heb de band lek’. Want dat is de constructie waarmee Cor, die afgelopen zaterdag, 6 april, volstrekt onverwacht thuis in Oegstgeest op 92 jarige leeftijd overleden is, naam gemaakt heeft en waarover zijn dissertatie uit 1981 gaat: … [Lees meer...] overEen bedachtzaam en beminnelijk mens
I love you
Wat betekent het eigenlijk, als je in de Engelstalige wereld voor het eerst tegen iemand zegt: I love you? Dat zinnetje lijkt zo eenvoudig – drie woorden in een voor de hand liggende volgorde – maar over alle eenvoudige dingen kun je eindeloos nadenken. Onlangs verscheen een artikel over in het Journal of Language and Sexuality – ja, ook blijf me na decennia in dit vak verbazen … [Lees meer...] overI love you
Het ‘acuut’ van minister Van Hijum
Natuurlijk grijpt elke spreker wel naar die elementen uit het lexicon die als stopwoordjes aangemerkt kunnen worden. Als er dan een min of meer woordelijk verslag van iemands uitspraken gemaakt wordt (zoals in de vergaderzaal van de Tweede Kamer gebeurt door die respectabele maar onzichtbaar gemaakte stenografen) dan valt zeg maar zo’n safeword meer of minder exact aan te … [Lees meer...] overHet ‘acuut’ van minister Van Hijum
De oorlogsjaren van Nescio en Belcampo
In Groots en onbekommerd, de biografie van Belcampo (Herman Schönfeld Wichers), komt de vriendschap met Nescio (Frits Grönloh) in de Amsterdamse jaren ter sprake. Vooral het wederzijds contact in de oorlog. In het pas verschenen Zingen in het donker, brieven uit de hongerwinter over de periode 13 augustus 1944 tot 5 juni 1945 van Nescio (J.H.F. Grönloh), wordt de context van … [Lees meer...] overDe oorlogsjaren van Nescio en Belcampo
Het warme water in
Het wachten is nog op en uitgave van het toneelwerk van Vonne van der Meer. Op de lijst met haar publicaties op Wikipedia prijkt Weiger nooit een dans als zelfstandige titel, maar op Boekwinkeltjes is dat alleen te vinden op cd, in een uitgave van de blindenbibliotheek. En ik weet niet hoe ik nog cd's moet afspelen. (Als iemand dat boekje heeft, ik wil het graag kopen.) Wel … [Lees meer...] overHet warme water in
Trumps penis- versus pussypolitiek
De Amerikaanse president Donald Trump houdt de gemoederen flink bezig met een opmerkelijk patroon: opmerkingen over genitaliën. Vlak voor de recente verkiezingen was het weer raak, dit keer met een opmerking over de penis van de overleden golfer Arnold Palmer. Tijdens een campagnebijeenkomst in Pennsylvania zei hij: "Dit is een man die écht man was. Deze man was sterk en stoer, … [Lees meer...] overTrumps penis- versus pussypolitiek
Martin Rombouts en het wonder van de literatuur
Een paar weken geleden kreeg boek 1 (2025) van Martin Rombouts (1992) in NRC de hoogste lof toegezwaaid door Thomas de Veen: vijf ballen (een week later kreeg mijn roman van dezelfde criticus Aan het einde van de oorlog drie ballen, ik zeg het er maar even bij) en het toeval wil dat ik die dag buiten de Stadsschouwburg in Amsterdam (ITA) in de rij … [Lees meer...] overMartin Rombouts en het wonder van de literatuur
Wat wil de bonobo?
Waar komt menselijke taal vandaan? Het is nauwelijks voorstelbaar dat iets zo ingewikkelds, en iets waarvan de mens als soort zo afhankelijk is, zomaar uit de lucht is komen vallen. Er moeten een lange evolutie aan voorafgegaan zijn. Andere zoogdieren hebben voor zover we weten ook allemaal een manier om met geluid te communiceren – zelfs de giraf, al horen we die niet, omdat … [Lees meer...] overWat wil de bonobo?
Revenge!
Iets over Elsschots ‘Het huwelijk’ De eerste indrukken van Zondag, de vernieuwde boekenbijlage van de Volkskrant, onder leiding van oud-Groene-redacteur Joost de Vries, zijn bepaald positief. Meer beschouwende stukken, wat meer rust en diepgang, minder gebabbel. Natuurlijk is er steeds wel iets op te mekkeren – zo kun je geen resumé van Stephen Fry’s carrière geven en zijn … [Lees meer...] overRevenge!
Leve de historische taalkunde!
Ik ben enorm vereerd dat de redacteuren van Neerlandistiek de Wassenbergh penning aan mij hebben toegekend, zeker met zulke illustere voorgangers als Hans Bennis, Michiel van Kempen, Marita Matthijsen en Frank Willaert. Ik zie deze penning niet zozeer als een waardering voor mij persoonlijk, als wel voor mijn vak, de historische taalkunde. Eeuwenlang stond taalkunde gelijk … [Lees meer...] overLeve de historische taalkunde!
Bruins sloopt door
Eppo Bruins is de Mike Pence van Nederland: diepgelovig en altijd bereid tot afschuwelijke sloopmaatregelen. Er zijn natuurlijk ook verschillen: Pence lijkt me politiek een stuk handiger, en hopelijk blijft Bruins het gebrul en de dreigementen van zijn radicaal-rechtse bondgenoten bespaard, waar Pence uiteindelijk aan ten onder ging. Morgen stemt de Eerste Kamer over Bruins’ … [Lees meer...] overBruins sloopt door
‘Die historie van Meluzine’ (Gheraert Leeu, Antwerpen 1491) : capittels [81]-[83]
Die wonderlike, vreemde ende schone historie van Melusinen zoals gedrukt door Gheraert Leeu te Antwerpen in 1491. Kritische editie met reproductie van het unieke exemplaarKBR Brussel Inc B 1369,in combinatie met de proza-versie van Je(h)an d’Arras, bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve. Amsterdam 2025 Bibliotheek van Middelnederlandse … [Lees meer...] over‘Die historie van Meluzine’ (Gheraert Leeu, Antwerpen 1491) : capittels [81]-[83]
Vulgo: de Nederlanden
Midden jaren tachtig begon Matthijs van Boxsel, na in Raster te zijn gedebuteerd, bij de bibliofiele uitgeverij Riba-pers een monsterproject: De Encyclopedie van de Domheid. Er verschenen vlak na elkaar drie deeltjes, waarvan twee vertalingen. Na jaren stilte en voorbereidend werk in De Revisor, opgepookt door Anthony Mertens, kon net voor de eeuwwisseling een groter publiek … [Lees meer...] overVulgo: de Nederlanden
Geen tijd voor perfectionisme
Leeslogboek: maart Voor sommige lezers is het een heuse kwestie: wat zal ik nu eens gaan lezen? Je verbindt je toch telkens weer voor een paar uur aan zo’n boek, dus dan moet de keuze wel overwogen zijn. Er is zelfs een Amerikaanse podcast die geheel aan dat dilemma is gewijd: What Should I Read Next? De meest recente aflevering droeg de veelzeggende titel Don't Let … [Lees meer...] overGeen tijd voor perfectionisme
Dat kan toch best anders: Maartje Wortel
Enig genoegen beleefde ik aan het lezen van De camping van Maartje Wortel (2024) niet. Wat een aanloop naar een intrigerende roman lijkt te zijn, blijkt al ruim voor de helft van het boek, dat op papier 240 pagina’s bevat, te verzanden in een vlakke herhaling van luchthartige tot laffe zetten, zonder enige spanning, zonder verdieping van personages of thematiek, zonder enig … [Lees meer...] overDat kan toch best anders: Maartje Wortel
Kakistocratie
Hoe een overtreffende trap werkt in het Proto-Indo-Europees Een woord dat je sinds de herverkiezing van Donald Trump steeds vaker voorbij ziet komen is kakistocratie – letterlijk: ‘regering door de slechtsten’. Het is een moderne samenvoeging van twee Oudgriekse woorden: κάκιστος (kakistos, ‘slechtste’) … [Lees meer...] overKakistocratie
Ambtsdrager beantwoordt hartenkreet
Confuc (10) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Een open brief van vier oud-ministers van Buitenlandse Zaken, mede ondertekend door oud-ambassadeurs en … [Lees meer...] overAmbtsdrager beantwoordt hartenkreet
Volhardend, nieuwsgierig, enthousiasmerend
Laudatio voor Nicoline van der Sijs bij de uitreiking van de Everwinus Wassenbergh Penning 2025 Het was nu de Everwinus Wassenbergh-penning vijf jaar bestaat onvermijdelijk geworden: de jury van wat in de volksmond wel heet de ‘Nobelprijs voor de neerlandistiek’, heeft unaniem besloten om de penning voor 2025 toe te kennen aan prof. dr. Nicoline van der Sijs. Haar naam is … [Lees meer...] overVolhardend, nieuwsgierig, enthousiasmerend
