Tijdens vier aperitieflezingen in het voorjaar van 2019 komt u in de KANTL te weten hoe het met onze taal gesteld is, hoe het Nederlands zal evolueren en op welke nieuwe manieren we in de toekomst (of nu al) met de taal kunnen omgaan. Historisch taalkundige Joop van der Horst heeft daarover zoveel te zeggen dat hij meteen twee aperitieflezingen voor zijn rekening neemt. … [Lees meer...] overVoorjaar 2019, Gent: aperitieflezingen ‘Wat wordt er van de taal(kunde)’
Artikel
Het alledaagse maar zo complexe verschijnsel meertaligheid
Door Leonie Cornips In 2018 verscheen het rapport Talen in Nederland – Talen voor Nederland. In dat rapport stelde de KNAW vast dat Nederland een meertalige samenleving is geworden en dat het tijd wordt om verstandiger en efficiënter om te gaan met de talen die binnen onze landsgrenzen worden gesproken. Dat het rapport meertaligheid signaleert als kenmerk van een moderne … [Lees meer...] overHet alledaagse maar zo complexe verschijnsel meertaligheid
Leer geen trucjes, zing een ode
Door Marc van Oostendorp Fijn van mens zijn is dat je niet alles zelf hoeft te bedenken. Dat we een manier hebben gevonden om onze gedachten met elkaar te delen. Geen andere diersoort lukt dat. Een hond kan misschien de gemoedstoestand van een kompaan aanvoelen, een bij kan uitleggen aan haar medebijen waar geurige bloemen staan, maar wat de mens kan – de ideeën van allerlei … [Lees meer...] overLeer geen trucjes, zing een ode
Gedicht: Anneke Brassinga • twee gedichten
Uit Verborgen tuinen, de nieuwe bundel van Anneke Brassinga. Bij onvoorziene omstandigheden Haast u! er is nog een lange terugweg te gaan. Naar rust van weleer die ongekend moet bloeien op de komende humus onzer ontslapingen. Betaamt u hoon? Al hadde ik de liefde niet en ware het mijzijnde zo’n achterkousige clarisse van voorheen, biddend werkschuw aan de rand van … [Lees meer...] overGedicht: Anneke Brassinga • twee gedichten
Full Professor of Language and Communication
Would you welcome the challenge of leading a team of specialists in Language and Communication Studies? In that case, please consider applying for this position. Location: AMSTERDAM FTE: 0.8 - 1 Job description Within the Department of Language, Literature, and Communication of the Faculty of Humanities (FGW), the chair of Language and Communication will play a vital … [Lees meer...] overFull Professor of Language and Communication
Kemp en Magritte
Door Wiel Kusters Nachtstilte Het is zo stil boven de planten, boven de lage en boven de gerankten en de lucht is alleen vol reuken van ranonkelingen in de grote wei. Het is zo stil in de keuken en de maan schijnt op een ei. Voorjaar 1934. De dichter is uit zijn bed gekomen, voor een glas water misschien. Het stille leven van de planten buiten, achter het … [Lees meer...] overKemp en Magritte
fan / supporter
Verwarwoordenboek Vervolg (106) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld … [Lees meer...] overfan / supporter
In memoriam D.P. (Dick) Blok, 7 januari 1925- 6 februari 2019
Door Jan Berns In 1965 trad D. P. Blok aan als directeur van het bureau van de Centrale Commissie voor Onderzoek van het Nederlands Volkseigen, afdelingen Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in 1986 nam hij, gebruikmakend van de VUT-regeling, afscheid van het P.J. Meertens-Instituut. Naamsveranderingen zijn een van … [Lees meer...] overIn memoriam D.P. (Dick) Blok, 7 januari 1925- 6 februari 2019
Van jonge mensen, de dingen, die nog komen gaan…
Door Peter Hoffman Een heuse rel rond Couperus, wie had dat anno nu nog verwacht? Aanleiding is het initiatief van neerlandica Michelle van Dijk om Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan… te hertalen, om zo Couperus’ beroemde roman weer toegankelijk te maken voor jonge lezers. En dat is hoognodig volgens haar, want zijn proza is ‘veel te bloemrijk voor deze … [Lees meer...] overVan jonge mensen, de dingen, die nog komen gaan…
Jan heeft Marie vorige week en Els gisteren bezocht.
Door Marc van Oostendorp Er zijn inmiddels taalgeleerden die gespecialiseerd zijn in samentrekking. Natuurlijk weten ze altijd ook wel wat over andere onderwerpen, maar er zijn mensen die inmiddels bijna alleen publiceren over samentrekking. Het is makkelijk te begrijpen. Samentrekking is een fascinerend verschijnsel. Wanneer je twee zinnen aan elkaar knoopt met een woord … [Lees meer...] overJan heeft Marie vorige week en Els gisteren bezocht.
Gedicht: Jaap Zijlstra • Geschenk
Geschenk Ik was klaarwakker in mijn droom, schreef een niet te keren gedicht, het schreef zichzelf, een heldere stroom, mijn pen gleed als een veer zo licht. Ik schreef het in een blinde drift en toen het uitgeschreven was, verliet het mij, het lopend schrift verliep tot zilvergrijze as. Verward sta ik aan het vensterglas, de straat ligt door de maan … [Lees meer...] overGedicht: Jaap Zijlstra • Geschenk
Pas verschenen: Riny Jans, Intiem bestaan: over de poëzie van Victor Vroomkoning
Wat doe je als je je op de middelbare school dodelijk verveelt en allergisch bent voor het gezag van leraren? Victor Vroomkoning (1938) ging spijbelen en dichten. Zijn brave probeersels verschenen in de schoolkrant, zijn erotische gedichten verstopte hij op zijn slaapkamer. In 1983 trad hij als dichter naar buiten, met meteen twee bundels. In 1997 ontstond reuring toen een … [Lees meer...] overPas verschenen: Riny Jans, Intiem bestaan: over de poëzie van Victor Vroomkoning
‘Kon ik mijn binnenwereld maar fotograferen!’ Het beeldend werk van Willem Frederik Hermans
Door Peter Kegel, Bram Oostveen, Daan Rutten en Marc van Zoggel Willem Frederik Hermans was lector in de fysische geografie en bovenal literair auteur, maar minder bekend is dat hij aan het eind van de jaren vijftig ook een carrière als professioneel fotograaf ambieerde. Hij schreef zich onder de naam ‘Persfotobedrijf W.F. Hermans’ zelfs in bij de Kamer van Koophandel … [Lees meer...] over‘Kon ik mijn binnenwereld maar fotograferen!’ Het beeldend werk van Willem Frederik Hermans
Liefde in het gekkenhuis
Door Elly Groenenboom-Draai Onlangs, op 28 januari, werd in Neerlandistiek de verschijning gemeld van een nieuwe editie met moderne prozahertaling van Willem van Focquenbrochs blijspel Min in ’t Lazarus-huys. Enthousiast ging Marc van Oostendorp ermee aan de slag; in een videofilmpje kunnen we het resultaat daarvan bewonderen: na een korte bespreking van het thema van het … [Lees meer...] overLiefde in het gekkenhuis
Eieren
Door Wiel Kusters Pierre Kemp, die kleurrijke dichter, die liefst in het zwart gekleed ging, werkte van 1916 tot 1945 als loonadministrateur op de steenkolenmijn Laura in Eygelshoven, dicht bij de Duitse grens, ongeveer dertig kilometer van zijn woonplaats Maastricht. Kemp heeft wel eens gezegd, dat niet alleen Petrarca zijn Laura had. Maar van zijn bezigheden op het kantoor … [Lees meer...] overEieren
Is meten weten? Bericht uit de wereld van de klemtoon
Door Marc van Oostendorp Ik ben van huis uit fonoloog en geen foneticus. Er zijn allerlei verschillen tussen deze zusterdisciplines. Zo gaat fonologie over klanken als onderdeel van de taal (de relatie met andere onderdelen van de grammatica, bijvoorbeeld, de manier waarop ons innerlijke woordenboek in elkaar zit, hoe we daar onthouden hoe we woorden zeggen en hoe ze klinken) … [Lees meer...] overIs meten weten? Bericht uit de wereld van de klemtoon
Ons Erfdeel 1/2019 over het AfricaMuseum, de taalpolitie, bedreigde neerlandistiek en Vlaams geflirt
Het AfricaMuseum in Tervuren is weer open. Is de dekolonisatie geslaagd? De neerlandistiek zit in een impasse. Hoe raakt ze eruit? Staat de taalpolitie voor de deur? Wat is het verband tussen extreemrechts en moslimextremisme? En de Vlaamse literatuur staat centraal op de Foire du Livre in Brussel onder de titel Flirt Flamand, maar mag dat iets meer worden dan een losse flirt? … [Lees meer...] overOns Erfdeel 1/2019 over het AfricaMuseum, de taalpolitie, bedreigde neerlandistiek en Vlaams geflirt
Gedicht: Frans Kuipers • twee gedichten
Uit Alles waait, de nieuwe bundel van Frans Kuipers. (Voorproefje uit de bundel.) WAAR te beginnen? Je koffers pakken is Goed. Je hielen lichten is Goed. Zitten op het dek van een stampende veerboot door kermende meeuwen omgeven is Goed, staan aan de reling als een dolende koning tussen andere dolende koningen uitkijkend over zee is Goed en is een Uitstekend Begin. … [Lees meer...] overGedicht: Frans Kuipers • twee gedichten
Een windbrief van P.C. Hooft
Door Willem Kuiper Afgelopen vrijdag 25 januari vertelde ik u over de lancering van de Digitale Charterbank Nederland (DCN) en wees ik u op dit stuk: 32 Windbrief, opgesteld door P.C. Hooft betreffende het bouwen van drie watermolens, 19-06-1643. 1 charter alsook op de mogelijkheid om via de DCN-website direct contact op te nemen met het archief waar dit stuk … [Lees meer...] overEen windbrief van P.C. Hooft
Verschijning themanummer De Gids over Volk & Natie
14 februari verschijnt het nieuwe nummer van literair tijdschrift De Gids, met bijdragen binnen het thema Volk & Natie. Elf auteurs leggen in essays, verhalen en gedichten de tijdsgeest op de snijtafel. Wat gebeurt er als je met een literaire blik kijkt naar wat begrippen als volk, natie en vaderland tegenwoordig omvatten? Zo probeert het literaire tijdschrift een … [Lees meer...] overVerschijning themanummer De Gids over Volk & Natie
Vacature: statisticus / methodoloog, Meertens Instituut
Het Meertens Instituut is een onderzoeksinstituut van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen dat zich bezighoudt met het bestuderen en documenteren van de Nederlandse taal en cultuur. Door het Meertens Instituut worden sinds lange tijd gegevens verzameld en beschikbaar gesteld voor zowel wetenschappelijk onderzoek als het algemeen publiek. Het instituut vormt … [Lees meer...] overVacature: statisticus / methodoloog, Meertens Instituut
De toekomst van de taalbeheersing (1/n)
Door Lucas Seuren Vorig jaar ging mijn toen nog Groningse collega Carel Jansen met emeritaat. In zijn afscheidslezing, die hij hield tijdens het driejaarlijkse VIOT Congres (Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing) pleitte hij voor meer maatschappelijke betrokkenheid onder de taalbeheersers. Inmiddels heeft hij die positie verder uitgewerkt in een speciale uitgave … [Lees meer...] overDe toekomst van de taalbeheersing (1/n)
FF luisteren, pap, mam, wereldwijdweb, crematoriam!
Door Jos Joosten Op mijn oude dag word ik genuanceerd. Is er eens een onderwerp waar ik me qualitate qua druk over kan maken, ontbreekt het me plots totaal aan een mening. Het gaat om de hertaling van Couperus’ Van oude mensen door Michelle van Dijk. Sylvia Witteman maakte de hertaling zaterdag in de Volkskrant met de grond gelijk. Je moet even door Wittemans wekelijkse rol … [Lees meer...] overFF luisteren, pap, mam, wereldwijdweb, crematoriam!
Vlogboek – De IK in WIJ: een extra verteller
In deze video bespreekt Jörgen hoe het wij-perspectief in De heilige Antonio van Arnon Grunberg een extra, derde verteller oplevert. De zoektocht naar deze verteller loopt via het vertelschema van Franz Karl Stanzel, het jij-perspectief en het gebruik van wij-zinnen. Besproken werken: Arnon Grunberg - De heilige Antonio Harry Mulisch - De elementen Hafid Bouazza - … [Lees meer...] overVlogboek – De IK in WIJ: een extra verteller
Verschenen: In opdracht, Wiel Kusters
Ik lijk verloren als ik je niet vind. In dorre bladeren woelt en zoekt de wind, hij spreidt en jaagt bijeen, is even stil: ik hoor je adem tot hij weer begint. In het dichterschap van Wiel Kusters is na het verschijnen van zijn verzamelde gedichten (Leesjongen, Uitgeverij Cossee, 2017) een nieuwe en productieve fase aangebroken. Tot de resultaten daarvan behoort, naast een … [Lees meer...] overVerschenen: In opdracht, Wiel Kusters