Trinus Riemersma (1938-2011) is in grut Frysk skriuwer. Hy wûn twa kear de heechste literêre priis fan Fryslân, de Gysbert Japicxpriis: yn 1967 foar syn debútroman Fabryk en yn 1995 foar syn masterwurk De reade bwarre. In man dy’t in biografy fertsjinnet en dy no ek krijt. Skriuwer is syn omkesizzer Doeke Sijens. ‘Us mem wie in suster fan Trinus, dus ik ha him en de famylje … [Lees meer...] overDer is neat om glêd te striken
Frisistyk
De finsters iepen
Yn de audiokolleksjes dy’t wy by it Frysk Film & Audio Argyf oan it digitalisearjen en beskriuwen binne, ûntdutsen wy koartlyn bysûndere fraachpetearen út de jierren santich. Prof. Tony Feitsma stjoerde studinten mei bânrecorders op ’en paad om âldere minsken te freegjen nei har oantinkens oan de begjinperioade fan de Jongfryske Mienskip. Dizze jonge idealisten joegen de … [Lees meer...] overDe finsters iepen
Heit
It Fryske wurd foar de pater familias wykt bot ôf fan de talen om ús hinne, dat falt in bytsje taalsneuper al gau op. Al sûnt de santjinde iuw wurdt besocht om te ferklearjen wêr't ús wurd foar heit wei komt. Neffens Buma, earder heechlearaar Frysk yn Grins, komt it fan it Aldfryske tiidwurd heta ,dat sokssawat betsjut as it Nederlânske bevelen. Yn it hjoeddeiske Frysk hawwe wy … [Lees meer...] overHeit
Op syn Frânsk I
SinjalemintNicoline van der Sijs, Daar is geen woord Frans bijHet beeld van vreemde talen in Nederlandse uitdrukkingen.Leiden: Uitgeverij Scriptum 2023 In hiel aardige publikaasje is wer fan Nicoline van der Sijs. Op Neerlandistiek wie it boek op 24 novimber ll. al as oankundiging foarbykommen, mar ik tocht dat de neamde taal ek moai paste yn myn ‘Op-syn-****’-rige fan … [Lees meer...] overOp syn Frânsk I
Differinsjearje by it fak Frysk, hoe pakke je dat oan?
De rol fan de dosint is tige wichtich yn taalûnderwiis. Mar wat we no krekt bedoele wannear’t we it oer in goede dosint hawwe, is dreech om út te drukken. We hawwe allegear wol in idee fan in dosint dy’t strang, mar rjochtfeardich is, dy’t aardich is, mar ek dúdlik en konkreet. Miskien ropt it fuort in dosint by dy op dy’tst sels hiest doe’tst noch op skoalle sietst. In dosint … [Lees meer...] overDifferinsjearje by it fak Frysk, hoe pakke je dat oan?
Oprop foar Skriuwersarke
De arke leit yn in petgat oan de Drachtster Heawei tusken De Wylgen en De Feanhoop. Skriuwers of dichters dy’t noch net earder yn totaal seis wiken yn de arke oan it wurk west hawwe, kinne oanjaan watfoar wiken (net mear as seis) oft se nei de arke ta wolle. It giet om it simmerskoft mar oare winsken binne yn oerlis ek mooglik. Belangstellenden kinne har oant 1 febrewaris 2024 … [Lees meer...] overOprop foar Skriuwersarke
In reis nei it hert fan de Kongo: nij en fergees Frysk e-boek mei unyk byldmateriaal
De grutste bestseller fan de bekende Britske reisskriuwer Redmond O’Hanlon (1947), In reis nei it hert fan de Kongo, is ferskynd as Frysk e-boek. Martsje de Jong hat de oersetting makke. De útjefte is in inisjatyf fan ús, Peter Boersma en Anne Popkema – wy ha foar soksoarte projekten Boekburo Fier oprjochte. De download is fergees, om safolle minsken mooglik de kâns te … [Lees meer...] overIn reis nei it hert fan de Kongo: nij en fergees Frysk e-boek mei unyk byldmateriaal
It bêst ferkochte Fryske boek yn Dijkstra & Evenblij: Arjen Dijkstra oer Anne Wadman
Anne Wadman hie syn nocht fan it skriuwen en sei dat er noait wer in boek skriuwe soe. Mar in heal jier letter ferskynde ‘De Smearlappen’, dat it bêst ferkochte Fryske boek waard. Yn it radioprogramma Dijkstra en Evenblij ter plekke op NPO radio 1 fertelde Arjen Dijkstra foarige wike live yn de útstjoering op 'e Jouwer oer it boek en de opskuor. De podcast is hjir werom te … [Lees meer...] overIt bêst ferkochte Fryske boek yn Dijkstra & Evenblij: Arjen Dijkstra oer Anne Wadman
Frysk oan de Universiteit van Amsterdam
It Amsterdamske universiteitsblêd Folia skreau in moai stik oer de fakken Frysk dy't oan de UvA fersoarge wurde troch Pieter Duijff fanút de Fryske Akademy. … [Lees meer...] overFrysk oan de Universiteit van Amsterdam
Grammatika fan it Sealterfrysk op Taalportaal
Op de grammatikawebsite Taalportaal.org stiet sûnt 13 desimber in Ingelsktalige grammatika fan it Sealterfrysk. Dat is in foarm fan it Frysk dy't praat wurdt yn de Dútske gemeente Sealterlân. De grammatika is in gearwurkingsprojekt fan de Fryske Akademy, it Seeltersk-Kontoor, it Instituut voor de Nederlandse Taal en de Japanske Kyushu-universiteit. Op Taalportaal.org wienen … [Lees meer...] overGrammatika fan it Sealterfrysk op Taalportaal
31 jannewaris 2024: Nijjiersresepsje 10 jier DINGtiid
Yn 2024 is it presys 10 jier lyn dat de Wet gebrûk Fryske taal yn wurking treden is. En dat betsjut dat ek DINGtiid syn earste desennium fiert. Reden foar in lyts feestje op woansdei 31 jannewaris 2024. Hiel graach sjogge wy mei jimme werom op tsien jier Taalwet en DINGtiid. Wat is der yn dy perioade allegear berikt? En fansels wolle wy ek hiel graach foarút sjen. Us … [Lees meer...] over31 jannewaris 2024: Nijjiersresepsje 10 jier DINGtiid
Ornaris
Op it stasjon fan Ljouwert hinget in plakette mei de tekst: “De minsken wolle ornaris wêze hwer't se net binne”. Dat wurd “ornaris” sjocht der net sa Frysk út. It betsjut sokssawat as “meastentiids, gewoanwei, yn ’e regel”. Nei alle gedachten is it in Latynsk lienwurd, ordinarius, dat al in pear iuwen yn it Frysk meidraait en sadwaande moai ferfryske is ta ornaris. It is … [Lees meer...] overOrnaris
Saterfriesische Steigerungsstufen und das bobaljiksche Universal
Es gibt eine Regel, die in fast allen Sprachen der Welt besteht, aber nicht im Saterfriesischen, nämlich dass die Meiststufe nicht regelmäßig sein kann, wenn die Mehrstufe unregelmäßig ist. Um das zu verstehen müssen wir den Begriff “Steigerungsstufen” erstmal auffrischen. Lasst uns dazu mal folgenden Satz nehmen: “Der eine Nachbar ist dick, der andere ist noch dicker und … [Lees meer...] overSaterfriesische Steigerungsstufen und das bobaljiksche Universal
Dichtsje foar de frou nextdoor
Oer it dichtwurk fan Tine Bethlehem Tine Bethlehem debutearre, as tweintichjierrige!, yn 1958 yn literêr tydskrift De Tsjerne, ûnder de namme Tineke Bethlehem, mei fiif gedichten.1 Se folge doedestiids, nei de ULO yn Akkrum, de Foarmingsklasse yn Ljouwert. ‘Minsken fan ’e Foarmingsklasse en minsken fan ’e kweek troffen inoar tusken de middei wol yn ’e … [Lees meer...] overDichtsje foar de frou nextdoor
Febrewaris en maart 2024: Workshops ‘Taalpsychology’ rûnom yn Fryslân
Ek foar takom jier steane der wer nije workshops Psychology fan dyn Taal op it programma by de Afûk. Tinksto der wolris by nei hokker taal ast brûkst yn kontakt mei oaren? Thús, mei freonen, op it wurk, by de dokter of oan de kassa? Makkest it wolris mei dat ien dy freget om Nederlânsk te praten? Wat dochst dan en hoe fielt dat? Of bisto ien dy't automatysk yn it Nederlânsk … [Lees meer...] overFebrewaris en maart 2024: Workshops ‘Taalpsychology’ rûnom yn Fryslân
19 jannewaris 2024: Akademylêzingen Jurgen Tiekstra en Herman van Vliet
De Akademylêzingen fine trije kear yn it winterskoft tagelyk plak yn Ljouwert en op 'e Jouwer. De twadde lêzingen binne op 19 jannewaris yn de Koperen Tún te Ljouwert en It Haske op 'e Jouwer, en wurde jûn troch Jurgen Tiekstra en Herman van Vliet. Kaartferkeap 2023-2024 Kaarten binne te keap fia dizze link. Hawwe jo in fraach oer it bestellen fan tickets? Dan kinne jo … [Lees meer...] over19 jannewaris 2024: Akademylêzingen Jurgen Tiekstra en Herman van Vliet
Studearje mar Frysk!
Yn dizze fideo fan Taalplan Frysk fertelle dosinten en studinten oer de stúdzjes Frysk oan NHL Stenden Hegeskoalle en de Rijksuniversiteit Groningen. … [Lees meer...] overStudearje mar Frysk!
21 desimber 2023: Skriuwerskafee
Op 21 desimber (en yn 2024 alle lêste tongersdeis fan de moanne) kinne skriuwers en dichters inoar moetsje by it Skriuwerskafee, yn Kafee De Gouden Leeuw. Tusken 19.00 en 21.30 uur is der tiid om by te praten, wurk te dielen en literêre plannen te meitsjen. Nim ‘pinnefruchten’ en ideeën mei foar in ynspirearjende jûn. It Skriuwerskafee wurdt organisearre troch Sigrid Kingma, … [Lees meer...] over21 desimber 2023: Skriuwerskafee
It Wangereagersk, in lyts bruorke fan it Frysk
Oant de midden fan ‘e 20ste iuw waard in lyts taaltsje praat yn it noarden fan Dútslân, it Wangereagersk. Dy taal of dat dialekt heart ta it Eastfrysk en is dêrmei in nei famyljelid fan it Frysk, in lyts bruorke by wize fan sprekken. Hoewol’t der in soad grammatikaal ûnderskied is tusken dy twa talen, binne de oerienkomsten dúdlik werom te sjen yn it bewarre Wangereagerske … [Lees meer...] overIt Wangereagersk, in lyts bruorke fan it Frysk
In tuskenstantsje
Yn oktober (Op syn Gryksk) en yn novimber (Op syn idioatysk Frysk) haw ik my hjir op frisistyk dwaande holden mei de taalpersepsje fan Everwinus Wassenbergh, de earste heechlearaar ‘neerlandistiek’ yn Frjentsjer (en hiele Nederlân). Nei it sekuer trochnimmen fan syn bekendste wurk Idioticon Frisicum fan 1802-1806 kaam ik as Fries yn de moderne tiid ta in frij ferrassende … [Lees meer...] overIn tuskenstantsje
In memoriam: Jacobus Knol (Dokkum 30 maart 1936 – Dokkum 30 novimber 2023)
Yn 1994 brocht de advyskommisje nije útjeften fan de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) yn de Ljouwerter Kuriostsjerke, suver de thúsbasis fan de KFFB, advys út oer de yntsjinne romanmanuskripten foar it jier 1995. Ien fan de manuskripten hie as titel In libben as Styntsje. It bestjoer fan de KFFB krige in tige posityf advys oer it manuskript, dat in 1995 ferskynd is as … [Lees meer...] overIn memoriam: Jacobus Knol (Dokkum 30 maart 1936 – Dokkum 30 novimber 2023)
Der sit hiel wat muzyk yn Aldfrysk!
Guon meie wol tinke dat dat it Aldfrysk mar in stoffige boel is, mar gelokkich binne der minsken dy’t better wite. “Frisia non cantat”, wurdt gauris sein, “de Friezen sjonge net”. De sanger Bernlef wist wol better. Nee, foar dy âlde Friezen docht it âlde sechje gjin opjild. Hja mochten mei alle wille ris in liet oanheffe at der wat te fieren foel. By brulloften, bygelyks, woene … [Lees meer...] overDer sit hiel wat muzyk yn Aldfrysk!
30 novimber 2023: Skriuwerskafee
Op 30 novimber en 21 desimber yn 2023 en yn 2024 alle lêste tongersdeis fan de moanne kinne skriuwers en dichters inoar moetsje by it Skriuwerskafee, yn Kafee De Gouden Leeuw. Tusken 19.00 en 21.30 uur is der tiid om by te praten, wurk te dielen en literêre plannen te meitsjen. Nim ‘pinnefruchten’ en ideeën mei foar in ynspirearjende jûn. It Skriuwerskafee wurdt organisearre … [Lees meer...] over30 novimber 2023: Skriuwerskafee
Yn elts gefal trije ynfinitiven
Ynfinitiven binne bysûndere tiidwurden. Se feroarje bygelyks net at je in sin fan’e notiid nei de doetiid sette. Sjoch mar nei de foarbylden yn (1) en (2). Ite is hjir de ynfinityf. Sin (1) stiet yn’e notiid en sin (2) stiet yn’e doetiid. Je sjogge dat de persoansfoarm kin feroaret nei syn doetiid koe at de tiid feroaret. De ynfinityf ite bliuwt yn beide sinnen gelyk. (1) … [Lees meer...] overYn elts gefal trije ynfinitiven
Tachuntachentich
Wie sagt man auf Saterfriesisch ’88’? Die Frage wird nicht von allen Saterländern gleich beantwortet. Die erste Antwort, die ich erhielt, war sehr deutlich: ‘tachuntachentich’ und sonst nichts. Aufgrund dieser Auskunft habe ich die untenstehende Zeitungskolumne geschrieben. Schnell reagierten jedoch Leser, die meinten, ‘tachuntachentich’ sei eine plattdeutsche Entlehnung, es … [Lees meer...] overTachuntachentich
