Ik noem u graag een zin in het Kleverlands én merk tegelijkertijd op dat dit feitelijk niet kan. HetKleverlands is net als bijvoorbeeld het Twents een dialectgebied dat - in twee landen - uit een aantalsubregio’s bestaat: het gebied rondom Nijmegen en de Duitse Nederrijn. Bewoners stellen steevast datze héél anders praten dan de buren. In Dick Bruna’s “Opa en oma pluus (in … [Lees meer...] overGe makt mien de pis niet lauw!
Dialect van de week
Wè schuifde ammel?
Deze uitdrukking is uit het Tilburgs. Het Tilburgs is een Brabants dialect en wordt in de stad Tilburg in Nederland gesproken. Volgens het Woordenboek van de Brabantse dialecten hoort het Tilburgs tot groep 21 van de Brabantse dialecten. Hier wordt het Tilburgs als Midden-Noord-Brabants dialect benoemd. Volgens deze indeling maken dus ook dialecten van omliggende dorpen … [Lees meer...] overWè schuifde ammel?
Jouw dialect in de spotlight!
Spreek jij dialect of ken je van die typische uitspraken uit je regio? Dan zoeken we jou! Voor onze rubriek ‘Dialect van de Week’ zijn we op zoek naar grappige, verrassende of mooie dialectzinnen uit heel Nederland en België. Wat moet je doen?-Stuur een zin in uit jouw dialect-Leg uit wat het betekent-Vertel kort iets over het dialect: waar komt het vandaan, wat maakt het … [Lees meer...] overJouw dialect in de spotlight!
“In ’t achtergat gestompt worden”
Deze zin komt uit het Leuvens dialect dat in de provincie Vlaams-Brabant wordt gesproken. Die betekent verder “verwaarloosd worden”, wat een voorbeeld van de uitdrukkingen in het Leuvens dialect is. Er wordt er inderdaad meer voorgesteld op de DaDDI. Deze zin zou in de volgende context gebruikt kunnen worden: ouders die geen aandacht aan hun kind zouden besteden. In dit geval … [Lees meer...] over“In ’t achtergat gestompt worden”
Hij prót as een wors zonder vel
Deze uitspraak komt uit het Noord-Veluwse dialect, dat voorkomt in onder andere de gemeenten Oldebroek, Nunspeet en Harderwijk. De Veluwse streektaal neigt te verdwijnen, omdat jongere generaties het steeds minder spreken. Des te belangrijker is het dus om er wat aandacht aan te besteden. De zin 'hij prót as een wors zonder vel' (hij praat als een worst zonder vel) betekent … [Lees meer...] overHij prót as een wors zonder vel
Bi’j slot van zaeke
‘Bi'j slot van zaeke’ komt uit het Stellingwerfs, en betekent ongeveer hetzelfde als ‘per slot van rekening’, of 'uiteindelijk'. Het dialect wordt steeds minder gesproken, maar in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf en hun grensgebieden heb je nog steeds de kans om iemand op deze manier een verhaal te horen afronden. Een van de meest kenmerkende verschijnselen in het … [Lees meer...] overBi’j slot van zaeke
Van stokers hond gebeten zijn
Stel je voor: je wandelt door de schilderachtige straatjes van Brugge, omringd door eeuwenoude gevels en middeleeuwse charme. Plots hoor je iemand zeggen: "Ik ben van stokers hond gebeten." Geen paniek! Dit betekent niet dat er een agressieve hond op vrije voeten is. Dit betekent dat deze persoon simpelweg teveel heeft gedronken. Deze zin komt uit het Brugs dialect. Dus, … [Lees meer...] overVan stokers hond gebeten zijn
Een pikketanussie gaat er altijd in
Een pikketanussie maakt je blij van zin... Johnny Jordaan was een volkszanger die over de Jordaan zingt, een typisch Amsterdamse volksbuurt. Zo wijdde hij een liedje aan een pikketanussie, wat plat Amsterdams is voor een glaasje jenever. Andere liedjes van hem zijn 'Bij ons in de Jordaan', 'Geef mij maar Amsterdam' en 'Droomland'. Het Amsterdams is het stadsdialect dat van … [Lees meer...] overEen pikketanussie gaat er altijd in
Het is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
Deze zin is uit het Roermonds. Het Roermonds is een Noordelijk-Oost-Limburgs dialect en wordt in de stad Roermond gesproken. Een bekend kenmerk van dit dialect is het woord ‘det’ in plaats van ‘dat’. De klinker ‘a’ wordt hier door een 'e' vervangen. Dat gebeurt ook in de worden ‘hart’ en ‘kar’ (Roermonds: ‘hert’ en ‘ker’). Bovendien verandert ‘sch’ in het Roermonds naar ‘sj’. … [Lees meer...] overHet is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
“Ik stap van den delper oever den boigank van de bolje in de zep nor n’ontvanger.”
Deze zin komt uit het Aalsters en wordt graag gebruikt door de inwoners van Aalst (de Oilsjteneers) om typische woorden uit hun dialect te tonen. Dat dialect wordt in de Denderstreek (Oost-Vlaanderen, België) gesproken. Een mogelijke vertaling in het Standaardnederlands is de volgende: “Ik stap van de drempel af, over het trottoir heen, van de stoeprand af, in de goot, naar de … [Lees meer...] over“Ik stap van den delper oever den boigank van de bolje in de zep nor n’ontvanger.”
Trille as een lammeresteertje
Deze zin komt uit het Zaans dialect, dat gesproken wordt in de Noord-Hollandse Zaanstreek. ‘Trille as een lammeresteertje’ betekent dat iemand heel erg aan het beven is. De term lammeresteertje (de staart van een lammetje) komt vaker voor in typisch Zaanse uitspraken, zoals de zin ‘z’n hart slaat as ’n lammeresteertje’. Hiermee wordt dus bedoeld dat z’n hart heel snel klopt … [Lees meer...] overTrille as een lammeresteertje
Ast wilst drieve, gaast maar in ut Sneekermeer leggen
De directe vertaling van deze zin is: ‘Als je wil drijven, ga je maar in het Sneekermeer liggen.’ Dit zul je tegen iemand zeggen wanneer diegene je aan het opjagen (opdrijven) is. Gezien de inhoud van de zin is er natuurlijk geen twijfel over mogelijk: dit is afkomstig uit het Sneker dialect, een variant van het Stadsfries. Evenals de andere dialecten die behoren tot het … [Lees meer...] overAst wilst drieve, gaast maar in ut Sneekermeer leggen
Vör een oortjen in hus liggen
De regionale taal Nedersaksisch kent een rijke verscheidenheid aan dialecten, waaronder het Sallands, Twents en Kollumerlands. Binnen het Sallands bestaan verschillende varianten, waarvan het Deventers deze week wordt uitgelicht. Een uitdrukking uit dit dialect luidt: Vör een oortjen in hus liggen. Een letterlijke vertaling zal de wenkbrauwen doen fronsen, maar semantisch … [Lees meer...] overVör een oortjen in hus liggen
‘Oeit ’n duske komme’
Dit is een zin uit het Brussels. Het Brussels behoort tot de Brabantse dialecten, het is een Zuid-Brabants dialect. Vroeger werd het Brussels door velen in Brussel gesproken, maar het dialect is geleidelijk aan verstoten door het Frans en het Standaardnederlands. Op dit moment spreekt slechts een klein deel van de Brusselse bevolking nog het traditionele Brusselse … [Lees meer...] over‘Oeit ’n duske komme’
‘k krij er kiekenvliês van
Deze zin is uit het Zottegems. Het Zottegems wordt in en rond de Belgische stad Zottegem gesproken. Het hoort tot de Oost-Vlaamse groep. Typisch voor het Zottegems is daarom bijvoorbeeld dat de meeste werkwoorden in de verleden tijd zwak worden vervoegd. Zij hebben dan een uitgang op -dege/-tege (in het Zottegems wordt dus ‘baktege’ in plaats van ‘bakte’ … [Lees meer...] over‘k krij er kiekenvliês van
‘Ik was aant klappen mee ons bomma terwijl ze in hare pinoar naar den televies aant zien was’
Deze zin komt uit het Kempens, dialect dat in de Kempen wordt gesproken. De Kempen “bestrijken niet alleen de oostelijke drie vierden van Antwerpen, maar ze lopen ook door in Noord-Brabant, Limburg en Vlaams-Brabant” zoals geschreven in Atlas van het dialect in Vlaanderen. Hoewel deze zin met het Kempens wordt verbonden, moet het ook worden vermeld dat dit dialect veel variatie … [Lees meer...] over‘Ik was aant klappen mee ons bomma terwijl ze in hare pinoar naar den televies aant zien was’
Gaat fietsen stelen
Deze uitspraak komt uit het Rotterdams, één van de dialecten uit Zuid-Holland. Het stadsdialect komt uiteraard uit Rotterdam, maar wordt bijvoorbeeld ook gesproken in de omliggende regio (zoals Spijkenisse en Hellevoetsluis). Bepaalde uitspraken hebben zich misschien zelfs wel verder door Nederland verspreid. ‘Gaat fietsen stelen’ is een wat bottere manier om te zeggen dat … [Lees meer...] overGaat fietsen stelen
At ’t niet kin soa’t ’t mot, dan mot ’t maar soa’t ’t kin.
Deze zin is afkomstig uit het Bildts. Het Bildt is een streek in het noordoosten van Friesland. Ondanks dat het in Friesland gelegen is en de omgeving Fries spreekt, wordt Bildts over het algemeen erkend als een Nederlands dialect. Het lijkt erop dat de onderliggende taal van dit dialect het Nederlands is geweest en dat de streektaal daarna is beïnvloed door de Friese taal die … [Lees meer...] overAt ’t niet kin soa’t ’t mot, dan mot ’t maar soa’t ’t kin.
Hedde dè geheurd?!
De betekenis van deze zin is: Heb je dat gehoord? Het Kempenlands dialect wordt gesproken in bepaalde gebieden van Eindhoven, de grootste stad van Noord-Brabant. Dit dialect is een voorbeeld van regiolectisering, een proces waarbij kenmerken van een dialect en de standaardtaal samensmelten. Waar het Kempenlands vroeger een zelfstandig dialect was, ontwikkelt het zich door … [Lees meer...] overHedde dè geheurd?!
Jie bint’r vroeg bie
Ook al hebben we waarschijnlijk massaal de afgelopen week op het laatste moment sinterklaasgedichten geschreven en cadeautjes gekocht, toch zijn er ook genoeg mensen die op tijd alles af hebben. In het Zeeuws zou je als uitsteller tegen je goed georganiseerde tegenpool kunnen zeggen: ‘Jie bint‘r vroeg bie.’ Dit betekent ‘Je bent er vroeg bij’. Het Zeeuws is een dialect van … [Lees meer...] overJie bint’r vroeg bie
Maakt oe over morn gien zörngn
Het Vechtdals is een dialect dat onder andere in Dalfsen, Ommen en Hardenberg in de provincie Overijssel wordt gesproken. Het Vechtdals wordt onder het Sallandse dialect gezet, wat betekent dat wij het hier met een Saksisch dialect te maken hebben. Daardoor wordt het ou in het Standaardnederlands in het Vechtdals vervangen door een oal. In plaats … [Lees meer...] overMaakt oe over morn gien zörngn
Ndien komt von bach’n de kupe
De zin in het Kust-West-Vlaams “Ndien komt von bach'n de kupe” zou in het Standaardnederlands als “Deze persoon komt van de overkant van de kuip” kunnen vertaald worden. Namelijk betekent het dat iemand ver weg woont, in een verlaten gebied. In feite verwijst 'de kuip' (letterlijk: het bad) naar de IJzer. Dus deze zin zou betekenen dat iemand aan de andere kant van de IJzer … [Lees meer...] overNdien komt von bach’n de kupe
Hebbie gips?
Deze uitspraak komt uit het Leidse stadsdialect, één van de vele Zuid-Hollandse dialecten. Het Leids wordt ook wel een sociolect genoemd. Waar een dialect afhangt van de regio, is een sociolect een variant van een taal die bepaalde leden van een sociale groep gebruiken. ‘Hebbie gips’ is een alternatief voor de uitspraak ‘Mankeer je iets aan je handen?’ In beide vormen is het … [Lees meer...] overHebbie gips?
De ien mag de koe strelen en de ander mag nie over ’t hek kijken
Het Nederlandse equivalent van dit Brabantse spreekwoord is: ‘De één mag een koe strelen en de ander mag niet over het hek kijken.’ ‘Een’ wordt in het Brabants vaak uitgesproken als ‘ien’, en ‘niet’ wordt hier geschreven als ‘nie’. Dit is waarschijnlijk het gevolg van verzachting of inkorting. De betekenis van deze zin is dat de een niet hetzelfde mag als de ander. Het laat een … [Lees meer...] overDe ien mag de koe strelen en de ander mag nie over ’t hek kijken
Beter ne klaaine plezaante dan ne groëten ambetaante
Deze zin komt uit het Antwerps. Antwerps is een Vlaamse dialect, dat ongeveer 500 spreekwoorden bevat. In het standaard Nederlands zou het 'beter klein en leuk dan groot en vervelend' zijn. … [Lees meer...] overBeter ne klaaine plezaante dan ne groëten ambetaante
