… De lucht lag laag morsig roetig. Novemberochtend. Deze zinnen zijn de drie eerste zinnen van Bint, een roman geschreven door Ferdinand Bordewijk in 1934. Het boek stelt een leraar, De Bree, voor die een weggepeste collega mag vervangen. Hij wordt daarin bijgestaan door de uiterst dictatoriale directeur Bint die een systeem van tucht heeft ontwikkeld. Wat volgt is een … [Lees meer...] overDe Bree zijn denken was hoekig en nors.
Openingszin van de week
Op de laatste dag dat mijn moeder kon praten, stelde ik haar een vraag. Als er een meaning of life bestaat, wat is die dan?
Vuijsje, R. (2023). Maak de wereld beter, het verhaal van mijn Moeder. Amsterdam, Thomas Rap. Op de laatste dag dat mijn moeder kon praten, stelde ik haar een vraag. Als er een meaning of life bestaat, wat is die dan? “Try and make the world a better place,’ zei ze. ‘Dat is wat je moet proberen. In het Hebreeuws zeggen ze: tikkun olam, maak de wereld beter. Maak … [Lees meer...] overOp de laatste dag dat mijn moeder kon praten, stelde ik haar een vraag. Als er een meaning of life bestaat, wat is die dan?
Ik zag haar voor het eerst op een vroege decembermorgen.
De openingszin van deze week komt uit Dagen van glas (2023) van Eva Meijer. Het is een uitwerking van diens eerder verschenen novelle Haar vertrouwde gedaante (2021). Het boek vormt een collage van drie gezinsleden, moeder, vader en dochter, die zich alle drie niet echt thuis voelen. Hoewel de moeder de special van een filosofisch tijdschrift over de filosofie van aandacht van … [Lees meer...] overIk zag haar voor het eerst op een vroege decembermorgen.
Het besturen van een trekker is een daad van soevereiniteit.
De openingszin van deze week komt uit het boek Wormmaan van Mariken Heitman. Het boek won in 2022 de Libris Literatuur Prijs en was Heitmans tweede roman. De hoofdpersonage in het boek is Elke, die voor haar werk planten veredelt. Ten tijde van de eerste bladzijde van de roman is ze druk in de weer met het ontwikkelen van een pompoensoort die zo goed mogelijk aan de eisen en … [Lees meer...] overHet besturen van een trekker is een daad van soevereiniteit.
De merkwaardige gebeurtenissen die in deze kroniek worden beschreven, vonden plaats in 194., in Oran.
De merkwaardige gebeurtenissen die in deze kroniek worden beschreven, vonden plaats in 194., in Oran. Algemeen wordt gedacht dat ze daar niet hoorden. Het waren namelijk nogal ongewone gebeurtenissen, terwijl Oran op het eerste gezicht een gewone stad is, een doorsnee Franse prefectuur aan de Algerijnse kust. Deze openingszin komt uit het boek De pest van Albert Camus, … [Lees meer...] overDe merkwaardige gebeurtenissen die in deze kroniek worden beschreven, vonden plaats in 194., in Oran.
Op 11 februari 1955 wandelt een man door de straten van Hamburg, hoed in hand.
Op 11 februari 1955 wandelt een man door de straten van Hamburg, hoed in hand. Deze openingszin komt uit Een mond vol glas (1998), van Henk van Woerden. Door dit boek heen worden Demitrios Tsafendas en Hendrik Verwoerd bijeengebracht. Het boek kreeg de Sunday Tïmes Alan Paton Award en gaat verder om het Zuid-Afrikaanse trauma. … [Lees meer...] overOp 11 februari 1955 wandelt een man door de straten van Hamburg, hoed in hand.
Wanneer de volwassenen naar me keken, met de wrange bewondering voor iets wat ze zelf waren kwijtgeraakt, vroegen ze: ‘Waar kom je vandaan?’
‘Dordrecht!’ zei ik dan.. Aan de manier waarop ze me vervolgens uitdrukkingsloos aanstaarden, begreep ik dat dit niet het goede antwoord was. De openingszin van de week komt uit Onder de paramariboom (2018) van Johan Fretz. Dit boek, dat in 2019 de Boekhandelsprijs won, gaat over de zoektocht naar identiteit. Johannes, de verteller, is van Nederlands-Surinaamse afkomst en … [Lees meer...] overWanneer de volwassenen naar me keken, met de wrange bewondering voor iets wat ze zelf waren kwijtgeraakt, vroegen ze: ‘Waar kom je vandaan?’
Op de dag dat Minnie Panis voor de derde keer uit haar eigen leven verdween, stond de zon laag en de maan hoog aan de hemel.
Op de dag dat Minnie Panis voor de derde keer uit haar eigen leven verdween, stond de zon laag en de maan hoog aan de hemel. De openingszin van de week komt uit De consequenties (2014) van Niña Weijers. De zin is een intertekstuele verwijzing naar de openingszin van Rituelen (1980) van Cees Nooteboom: ‘Op de dag dat Inni Wintrop zelfmoord pleegde stonden de aandelen Philips … [Lees meer...] overOp de dag dat Minnie Panis voor de derde keer uit haar eigen leven verdween, stond de zon laag en de maan hoog aan de hemel.
Het was oud en nieuw, een uur na middernacht toen ik, een volwassen vent met een vaste baan en in een zelfgemaakt varkenspak aan de rand van een industriegebied in een sloot viel.
Het was oud en nieuw, een uur na middernacht toen ik, een volwassen vent met een vaste baan en in bezit van een verklaring van goed gedrag, gekleed in een zelfgemaakt varkenspak aan de rand van een industriegebied in een sloot viel. De openingszin van deze week komt uit De instructies (2024) van Carolina Trujillo. Mol, de verteller, beschrijft hoe hij wordt meegesleurd in … [Lees meer...] overHet was oud en nieuw, een uur na middernacht toen ik, een volwassen vent met een vaste baan en in een zelfgemaakt varkenspak aan de rand van een industriegebied in een sloot viel.
Het duralex glas valt om.
‘Het duralex glas valt om. Een restje jenever verspreidt zich kleverig over Rosa’s slaapboek. Het buisje pillen rolt op de grond. Ze mompelt ‘stelletje klootzakken’ tot haar hand de hoorn te pakken heeft. Ze sliep nog.’ De openingszin van deze week komt uit het boek En dan is er koffie van Hannes Meinkema, het pseudoniem van Hannemieke Stamperius. Oorspronkelijk werd dit … [Lees meer...] overHet duralex glas valt om.
Deze kennismaking zal kort zijn.
Deze kennismaking zal kort zijn. Kort, maar noodzakelijk, zoals dat gaat met waarschuwingen. In dit hoofdstuk gaat al iemand dood. Deze openingszin van de week komt uit het boek Geen vaarwel vandaag (2023) van Daan Heerma van Voss. De eerste zin is kort en spreekt de lezer aan op een zeer directe manier, waardoor je meteen het verhaal in wordt getrokken. De opening zet de … [Lees meer...] overDeze kennismaking zal kort zijn.
“De dag begint. Niets aan te doen. Niets, door niets en niemand niet.”
De openingszinnen van het boek Max, Mischa & het Tet-offensief van Johan Harstad. Een prachtig en verslavend boek van meer dan 1200 bladzijden met ritmische, zangerige zinnen, vertaald uit het Noors. Het verhaal gaat over toneelregisseur Max Hansen, die in zijn tienerjaren met zijn familie vanuit Noorwegen naar Amerika emigreert. Het boek omspant vele decennia en … [Lees meer...] over“De dag begint. Niets aan te doen. Niets, door niets en niemand niet.”
“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel”
“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel” (Wanneer de namen vervagen, René Swartenbroekx) Het boek dat zo geopend werd, is Wanneer de namen vervagen. Het zijn de herinneringen van Jean Vanlaer aan de Tweede Wereldoorlog. De verschrikkingen van de oorlog worden daarin geïllustreerd, maar ook de diepe invloed die ze op levens kunnen hebben. Het verhaal betreft verder een … [Lees meer...] over“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel”
Nar den buuet goan
“Nar den buuet goan” (naar de boot gaan) betekent in het Wichels “bevallen”. In Wichelen, het dorp waar de inzender van deze zin opgroeide, werd aan kinderen verteld dat baby’s werden afgehaald (ook “kuuepen” (kopen) genoemd) bij een van de vrachtschepen op de Schelde. Het Wichels is een overgangsdialect met opvallend veel dubbelvormen en diftongen. Wichelen is het meest … [Lees meer...] overNar den buuet goan
Noe he’j ’t schoap an’t driet’n
Heb je ooit een gezegde gehoord dat je eerst deed fronsen en toen hard liet lachen? In Salland, een streek in Overijssel, zeggen ze: "Noe he'j 't schoap an't driet'n." Letterlijk: "Nu heb je het schaap aan het schijten." Huh? Ja, echt! Het betekent zoiets als "Nu heb je de poppen aan het dansen!" Dit gezegde komt uit het Sallands, een Nedersaksisch dialect. Interessant is … [Lees meer...] overNoe he’j ’t schoap an’t driet’n
Dao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Oftewel: "Daar heb ik mijn neus te hoog voor staan." Een uitdrukking uit het Belfelds dialect, onderdeel van de noordelijke Oost-Limburgse dialecten. Dit dialect wordt begrensd door de Urdinger en Panninger Linie. Wist je dat er ook liedjes in het Belfelds dialect worden gezongen. Arno Adams zingt, ook wel “de treurwilg van Belfeld” genoemd, melancholische liedjes in dit … [Lees meer...] overDao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Er hangt een schoer in de lucht
Loop je door de straten van het Noord-Brabantse Cuijk en hoor je iemand zeggen: "Er hangt een schoer in de lucht," dan is het tijd om een stapje bij te zetten. Deze uitdrukking betekent namelijk dat er een donkere, dreigende onweerslucht op komst is. De zin komt uit het Kleverlands dialect, dat in Cuijk en omgeving wordt gesproken. Het dialect kent ook bijzondere woorden, … [Lees meer...] overEr hangt een schoer in de lucht
Ge makt mien de pis niet lauw!
Ik noem u graag een zin in het Kleverlands én merk tegelijkertijd op dat dit feitelijk niet kan. HetKleverlands is net als bijvoorbeeld het Twents een dialectgebied dat - in twee landen - uit een aantalsubregio’s bestaat: het gebied rondom Nijmegen en de Duitse Nederrijn. Bewoners stellen steevast datze héél anders praten dan de buren. In Dick Bruna’s “Opa en oma pluus (in … [Lees meer...] overGe makt mien de pis niet lauw!
Wè schuifde ammel?
Deze uitdrukking is uit het Tilburgs. Het Tilburgs is een Brabants dialect en wordt in de stad Tilburg in Nederland gesproken. Volgens het Woordenboek van de Brabantse dialecten hoort het Tilburgs tot groep 21 van de Brabantse dialecten. Hier wordt het Tilburgs als Midden-Noord-Brabants dialect benoemd. Volgens deze indeling maken dus ook dialecten van omliggende dorpen … [Lees meer...] overWè schuifde ammel?
Jouw dialect in de spotlight!
Spreek jij dialect of ken je van die typische uitspraken uit je regio? Dan zoeken we jou! Voor onze rubriek ‘Dialect van de Week’ zijn we op zoek naar grappige, verrassende of mooie dialectzinnen uit heel Nederland en België. Wat moet je doen?-Stuur een zin in uit jouw dialect-Leg uit wat het betekent-Vertel kort iets over het dialect: waar komt het vandaan, wat maakt het … [Lees meer...] overJouw dialect in de spotlight!
“In ’t achtergat gestompt worden”
Deze zin komt uit het Leuvens dialect dat in de provincie Vlaams-Brabant wordt gesproken. Die betekent verder “verwaarloosd worden”, wat een voorbeeld van de uitdrukkingen in het Leuvens dialect is. Er wordt er inderdaad meer voorgesteld op de DaDDI. Deze zin zou in de volgende context gebruikt kunnen worden: ouders die geen aandacht aan hun kind zouden besteden. In dit geval … [Lees meer...] over“In ’t achtergat gestompt worden”
Hij prót as een wors zonder vel
Deze uitspraak komt uit het Noord-Veluwse dialect, dat voorkomt in onder andere de gemeenten Oldebroek, Nunspeet en Harderwijk. De Veluwse streektaal neigt te verdwijnen, omdat jongere generaties het steeds minder spreken. Des te belangrijker is het dus om er wat aandacht aan te besteden. De zin 'hij prót as een wors zonder vel' (hij praat als een worst zonder vel) betekent … [Lees meer...] overHij prót as een wors zonder vel
Bi’j slot van zaeke
‘Bi'j slot van zaeke’ komt uit het Stellingwerfs, en betekent ongeveer hetzelfde als ‘per slot van rekening’, of 'uiteindelijk'. Het dialect wordt steeds minder gesproken, maar in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf en hun grensgebieden heb je nog steeds de kans om iemand op deze manier een verhaal te horen afronden. Een van de meest kenmerkende verschijnselen in het … [Lees meer...] overBi’j slot van zaeke
Van stokers hond gebeten zijn
Stel je voor: je wandelt door de schilderachtige straatjes van Brugge, omringd door eeuwenoude gevels en middeleeuwse charme. Plots hoor je iemand zeggen: "Ik ben van stokers hond gebeten." Geen paniek! Dit betekent niet dat er een agressieve hond op vrije voeten is. Dit betekent dat deze persoon simpelweg teveel heeft gedronken. Deze zin komt uit het Brugs dialect. Dus, … [Lees meer...] overVan stokers hond gebeten zijn
Een pikketanussie gaat er altijd in
Een pikketanussie maakt je blij van zin... Johnny Jordaan was een volkszanger die over de Jordaan zingt, een typisch Amsterdamse volksbuurt. Zo wijdde hij een liedje aan een pikketanussie, wat plat Amsterdams is voor een glaasje jenever. Andere liedjes van hem zijn 'Bij ons in de Jordaan', 'Geef mij maar Amsterdam' en 'Droomland'. Het Amsterdams is het stadsdialect dat van … [Lees meer...] overEen pikketanussie gaat er altijd in
