Met veel genoegen en zo vlug als het kon heb ik de speciale editie van ANNO 2050 van De Lage Landen 'Een verleden met toekomst in 14 essays' uitgelezen. De publicatie is er naar aanleiding van het staatsbezoek op 20 tot 23 juni 2023 van de Nederlandse koning en zijn gemalin aan België. De editie ontstond binnen de “context bij Cultuur in Vlaanderen en Nederland”. Acht essays … [Lees meer...] overTeksten voor de klas
Zoekresultaten voor: waarom literatuur lezen
De schrijver is een kameleon
Standpunten en zijpaden bij de essays van Arnon Grunberg Een paar jaar geleden, toen ik nog geloofde dat de essayistiek een literair genre is, heb ik er een gewoonte van gemaakt regelmatig een essaybundel te lezen. Het geloof verdween, de gewoonte bleef. Na een welwillende bespreking in NRC Handelsblad besloot ik Arnon Grunbergs Waarheidsliefde en biefstuk (Nijgh & Van … [Lees meer...] overDe schrijver is een kameleon
Lui letterland
Of: hoe de Nijmeegse letteren te pletten? Toen ik me vele jaren geleden in een Nijmeegs café eens beklaagde over het altijd zo welwillend-laffe karakter van de lokale muziek- en toneelbesprekingen van een brave man die dat in de plaatselijke krant al decennia zo deed, wees een journalist van hetzelfde dagblad me fel terecht. Plaatselijke amateurs die hun ziel, zaligheid en … [Lees meer...] overLui letterland
Contra de persklaarversmurfers
Ik probeer levend Nederlands te vertalen,maar ik heb redacteuren. Van het hele vertaaltraject – van eerste lezing van het te vertalen boek totdat het omkaft en wel in de winkel ligt – is er één moment verreweg het onaangenaamst. En dat is als je je ingeleverde vertaling terugkrijgt van een persklaarmaker of redacteur of corrector. (Voor mij één pot nat.) Daar ga je met al … [Lees meer...] overContra de persklaarversmurfers
De stok en de schoenen die Thjum geslagen en geschopt hadden
40 jaar tandeloos (2) Het totaal aantal woorden van de eerste drie delen van De tandeloze tijd is, als we in ieder geval de 'proloog' De slag om de Blauwbrug en het 'intermezzo' Weerborstels meetellen, ongeveer gelijk aan dat van de Bijbel. De overige tot nu toe verschenen delen voegen daaraan nog vrijwel een zelfde aantal toe. En dan zijn we nog niet klaar. Als er ooit … [Lees meer...] overDe stok en de schoenen die Thjum geslagen en geschopt hadden
Jan Siebelink en Gym 3 A
Onlangs sprak ik op de Utrechtse Neerlandistiekdagen over mijn studie Nederlands (1980 - 1987) en wat ik er mee gedaan had. Veel. Heel veel. Les gegeven aan universiteit en school in binnen- en buitenland, onderzoekster in archieven, het aanvullen van History met de schrijfsters in het Nederlands, Latijn, Grieks, Anna Maria van Schurman, etc. Publicaties. Lezingen. … [Lees meer...] overJan Siebelink en Gym 3 A
Pap had ook gekund
Waar leidt googelen en doorklikken toe? In mijn geval naar een Vrij Nederland-tekening van 1 januari 1985. Siegfried Woldhek verzamelde er louter (drieëntwintig) schrijfsters op. Als betrof het een natuurverschijnsel dat zich zelden voordoet. Er valt wel wat af te dingen op het pamflet Optimistische woede (2022) van het literaire-vrouwencollectief Fixdit, … [Lees meer...] overPap had ook gekund
#IkLeesCouperus: toxic masculinity in Langs lijnen van geleidelijkheid
In het Couperus-jaar 2023, honderd jaar na zijn overlijden, wil ik meer van Couperus’ werk (her)ontdekken en belichten, in de hoop dat vele lezers volgen. Ik deel maandelijks een leeservaring. Doe mee, lees mee en deel je ervaringen ook: #IkLeesCouperus. In mijn vorige stukje stelde ik dat Louis Couperus voor de leeslijst moet concurreren met moderne schrijvers. De leraar … [Lees meer...] over#IkLeesCouperus: toxic masculinity in Langs lijnen van geleidelijkheid
Over hijgende herten en de wondere wereld der naamvallen
Afgelopen weekend vierden we dat Het Boek der Psalmen in 1773, op de dag af 250 jaar geleden, als nieuw gezangboek in de Hervormde Kerk werd geïntroduceerd. Dat werd tijd, want de kerkgangers zongen nog steeds uit het kerkboek dat Petrus Dathenus in 1566 had samengesteld, ook al stond de kwaliteit daarvan al sinds de verschijning ter discussie. Een van de criticasters, de … [Lees meer...] overOver hijgende herten en de wondere wereld der naamvallen
Een grenzenloze taal
Er zijn weinig talen met zo'n interessante geschiedenis als het Jiddisch, een taal die regelmatig alle definities van wat een taal is doorbrak, die dat eigenlijk nog steeds doet, en die toch al honderden jaren wordt doorgegeven. Een taal die in contact heeft gestaan met allerlei talen, die uit al dat contact steeds weer dingen oppikt, en zelf ook zijn sporen nalaat. Een taal … [Lees meer...] overEen grenzenloze taal
In de pen klimmen
Op 29 juni 2023 hield Kees de Glopper zijn afscheidscollege als hoogleraar Taalbeheersing van het Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen. Dit is de tekst van die rede. Geachte aanwezigen, lieve familie en vrienden, beste collega’s, promovendi en studenten, Wat zijn jullie vanmiddag in grote getalen opgekomen om te luisteren naar mijn afscheidscollege. Ik voel me … [Lees meer...] overIn de pen klimmen
Een slechtziende engel met kromme vingers
Waarom Alara Adilow lezen? .Als Alara Adilow niet een aantal belangrijke poëzieprijzen had gekregen, had ik haar misschien niet ontdekt. Haar bundel Mythen en stoplichten moet je als bundel lezen. Er staan een paar goeie gedichten in, zoals het onderstaande, maar pas als je de bundel als geheel leest, ontdek je wat voor dichter Adilow is – iemand die je een nieuw leven … [Lees meer...] overEen slechtziende engel met kromme vingers
Eddy du Perron & Blaise Cendrars
Blaise Cendrars ontmoeten als je 20 bent is een van die zeldzame buitenkansen in het leven.[1]Robert Guiette Dit jaar, tijdens een nacht in de maand augustus, had ik een droom. Ik sliep enkele kilometers hiervandaan, aan de kust. Ik was toen al bezig bronnen te lezen en te raadplegen ter voorbereiding van deze tekst. Ik droomde dat ik de hand had gelegd op een bijzondere … [Lees meer...] overEddy du Perron & Blaise Cendrars
‘van de akkoorden alleen nog / wat wapperende flarden’.
Een jazzgedicht van Bernlef vanuit vier perspectieven, voor Kees de Glopper Vandaag neemt Kees de Glopper afscheid van de Rijksuniversiteit Groningen als hoogleraar Taalwetenschap. De Glopper was onder veel meer lid van het Meesterschapsteam Nederlands, dat de wetenschap dichter bij het schoolvak Nederlands wil brengen. Medelid Sander Bax schreef ter gelegenheid van het … [Lees meer...] over‘van de akkoorden alleen nog / wat wapperende flarden’.
Tussen heksen en ontelbare blote dames
Een kleine geschiedenis van Uitgeverij Voltaire De Heksenhamer, de Nederlandse vertaling van een werk uit 1487 van de hand van de dominicaan Henricus Institoris – ‘een met satanisch cynisme geschreven handleiding voor inquisiteurs en wereldlijke rechters om heksen genadeloos te vervolgen en ter dood te brengen’ – is wellicht het boegbeeld van het fonds dat Uitgeverij … [Lees meer...] overTussen heksen en ontelbare blote dames
#MeToo in Reynaert de Vos: de zaak Hersint
De Reynaert kent een handvol van (expliciet) vrouwelijke personages: de leeuwin, Reynaerts vrouw Hermeline, de wolvin Hersint en de hen Coppe. Minstens drie van hen worden slachtoffer van Reynaert. Of Hermeline, die door het gedrag van haar echtgenoot gedwongen moet verhuizen met haar kroost ook een slachtoffer is, laat ik even in het midden. De leeuwin valt samen met haar … [Lees meer...] over#MeToo in Reynaert de Vos: de zaak Hersint
‘Waarom heb je het niet gewoon verteld?’
Over angst, schaamte en (on)geluk in recente Nederlandse jeugdromans over homoseksualiteit (Afbeelding via DALL-E.) Leraar Nederlands en vakdidacticus Marie-José Klaver onderzoekt de angst voor afwijzing en de haperende lichamen waarmee de homoseksuele hoofdpersonen in nieuwe Nederlandse jeugd- en adolescentenliteratuur (2019-2022) kampen. Ze probeert te verklaren … [Lees meer...] over‘Waarom heb je het niet gewoon verteld?’
Langs elkaar heen
Tien jaar geleden overleed essayist, dichter en literatuurwetenschapper Hans Groenewegen. Stel dat het hier net als in de film is, waar dode mensen eventjes overkomen om wat zaken door te nemen, wat zou ik dan aan Groenewegen, na hem te hebben gefeliciteerd met het kampioenschap van Feyenoord, kunnen vragen over het tussenliggende literaire decennium? Ik begin met het … [Lees meer...] overLangs elkaar heen
De leugen van de literatuur
Over Gemis van Manon Uphoff 'Aan de wand van mijn werkkamer gespijkerd': dat is de titel van aantekeningen die Manon Uphoff publiceerde in Optimistische woede, een bundel van het schrijverscollectief Fixdit, dat zij mede oprichtte en dat streeft naar meer diversiteit in de letteren. En spijkeren is precies waar ik het hier over wil hebben. Ik wil kijken in de … [Lees meer...] overDe leugen van de literatuur
Arnon Grunberg: debatavond over literaire kritiek
Woensdag 31 mei jl. vond er in zaal Club Nine van TivoliVredenburg te Utrecht een interessante bijeenkomst plaats: de presentatie van het nieuwe boek van Arnon Grunberg Waarheidsliefde en biefstuk. Essays over lezen en schrijven. (Nijgh en van Ditmar). Wie de traditionele opzet zou hebben verwacht van een interview met de schrijver van het nieuwe boek, werd verrast. Zoals … [Lees meer...] overArnon Grunberg: debatavond over literaire kritiek
Portret van de artiest als een jonge illegaal
'De oorlog van Gerrit Kouwenaar' is de ondertitel van Wiel Kusters' boek over Gerrit Kouwenaar Morgen wordt het voor iedereen maandag. Het boek speelt zich voor een belangrijk deel af tijdens de Tweede Wereldoorlog, tijdens die oorlog was Kouwenaar een half jaar opgesloten door de Duitsers vanwege medewerking aan een illegaal blad, maar toch dringt zich bij lezing van dit rijke … [Lees meer...] overPortret van de artiest als een jonge illegaal
Rhijnvis Feith’s Julia (1783), als luisterboek
Hoe zou je reageren als er in jouw mailbox een bericht binnenkwam, dat als volgt begon: “Waar dwaal ik? – wat schrijf ik? – alles is verwarring, alles is afgrijzelijk om mij heen – talloze gedachten vliegen als stormwinden door mijn hoofd en mijn hart kan zich aan geen enkele binden”? Ik vrees dat 113 bellen dan de enige optie is... Bovenstaand fragment is een voorbeeld van … [Lees meer...] overRhijnvis Feith’s Julia (1783), als luisterboek
Gorters gouden greep
Inleiding bij LEES MEI 2023 Gorters gouden greep: debuteren met een groot gedicht over de bloeimaand. Elke lente weer actueel – toch? Ook onze eeuw organiseert weer van alles rondom Gorter – meestal in mei. Tijdens de pandemie verschenen er vrijwel gelijktijdig twee (!) complete Engelse vertalingen, en dit jaar was al raak in april. In de seizoenenreeks van Das Mag … [Lees meer...] overGorters gouden greep
Een stapsteen op weg
Opnieuw verscheen er een lexicon. Ditmaal in België, verzorgd door ORBIT vzw, Broederlijk Delen en Welzijnsschakels vzw. Daarvan zal de middelste organisatie het bekendst zijn, door haar christelijke geschiedenis die meer dan een halve eeuw beslaat. Onder de titel Woorden in beweging wil het lexicon bijdragen ‘aan sociale gelijkheid, met … [Lees meer...] overEen stapsteen op weg
On the use of Dutch “slaaf” and “totslaafgemaakte”
As in all postcolonial debates scrutinizing language is perhaps the foremost issue. The N-word has sweepingly been banned from public discourse, “coolie” and “mulatto” are under attack, all kinds of words naming black people are being scrutinized, commented upon, weighted and often rejected. One of the issues in the Netherlands in 21st century postcolonial debates is how to … [Lees meer...] overOn the use of Dutch “slaaf” and “totslaafgemaakte”
