Vanaf vandaag publiceert Neerlandistiek een briefwisseling tussen dichter Evi Aarens en criticus Jeroen Dera over de hedendaagse Nederlandstalige poëzie. Aarens las Dera's nieuwe boek Poëzie als alternatief (uitgeverij Wereldbibliotheek) en zocht contact. Geachte Jeroen Dera, Wij hebben elkaar nooit ontmoet. Maar een week of wat geleden heb ik u een bericht gestuurd met … [Lees meer...] overDe lyriek van de glimp, die wijs ik af
Zoekresultaten voor: waarom literatuur lezen
Oproep deelname onderzoek ‘Young adult literatuur in de bovenbouw havo en vwo’
Het project ‘Young adult literatuur in de bovenbouw havo en vwo’ onderzoekt hoe er binnen het schoolvak Nederlands, specifiek in de bovenbouw van havo en vwo, wordt omgegaan met het fenomeen young adult literatuur. Mogen leerlingen bijvoorbeeld young adult romans lezen voor hun lijst? Waarom wel of niet? En in welke mate en op welke wijze zetten docenten Nederlands deze vorm … [Lees meer...] overOproep deelname onderzoek ‘Young adult literatuur in de bovenbouw havo en vwo’
Troostwetenschap
In de discussies over het nut van lezen mis ik één factor. Het gaat in zulke discussies over hoe je een beter burger wordt met alle empathie die je opdoet uit de lectuur van romans of over hoe je cognitief beter functioneert omdat je woordenschat en je concentratie groeien. Maar zelden wordt genoemd wat misschien wel dé functie is van literatuur, van kunst. Troost. Misschien … [Lees meer...] overTroostwetenschap
Byblis, de tweeëntwintigste heldin van Ovidius (1)
Olga van Marion laat in haar proefschrift zien hoe belangrijk de heldinnenbrieven van Ovidius zijn geweest voor de Nederlandse letterkunde. Renaissance-auteurs fingeerden alle mogelijke brieven van personages uit de bijbel, de mythologie en de geschiedenis die direct of indirect teruggaan op de 21 Epistulae heroïdum van Ovidius, brieven van of aan Medea, Helena, Penelope en … [Lees meer...] overByblis, de tweeëntwintigste heldin van Ovidius (1)
Het beeld van de neerlandistiek
Het is een vraag die een beetje in de lucht blijft hangen, in de discussie die Abdelkader Benali en Jos Joosten in De Nieuwe Contrabas Podcast: hoe komt een schrijver als Benali nu toch aan het beeld dat de studie Nederlands alleen maar gaat over de Grote Drie Dooien, dat er eigenlijk geen aandacht is voor literatuur na 1980, terwijl er van dat beeld al sinds januari 1981 niet … [Lees meer...] overHet beeld van de neerlandistiek
Vrijheid en wendbaarheid
Lezing bij de opening van het academisch jaar bij de afdeling Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam Het was november 2013 en ik zat behoorlijk aan de grond. Ik woonde destijds in een oud bejaardentehuis in Middelburg, een stadje dat ik nog kende uit mijn jeugd maar dat me nu sinister en onherbergzaam toescheen. De eerste nacht die ik er na een ruim twee uur … [Lees meer...] overVrijheid en wendbaarheid
Wetenschap tegenover lezen
Eindelijk begrijp ik wat een schrijversschrijver is. De term wordt weleens genoemd en natuurlijk snapte ik altijd wel dat het gaat om een schrijver die niet goed wordt verkocht maar wiens werk vooral door collega-schrijvers wordt gewaardeerd. Maar dankzij de brieven die Maarten 't Hart en Kees 't Hart uitwisselen in De toetssteen begrijp ik pas hoe dat kan werken, waarom … [Lees meer...] overWetenschap tegenover lezen
Luidruchtig zwijgend, tegensprekelijk literair
Meer nog dan door commotie werden Astrid Roemers loftuitingen voor dictator Bouterse omgeven door stilte. De schrijfster heeft, zeker sinds ze in 2016 de P.C. Hooft-prijs kreeg, behoorlijk wat aanhang onder Nederlandse literaire smaakmakers. We leven dan ook in een tijd waarin de aandacht voor extra-Madurodamse fascinaties evident is. Ook mag Roemers vanzelfsprekende vermenging … [Lees meer...] overLuidruchtig zwijgend, tegensprekelijk literair
Een ideologiedebat
Het nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld (2): Selectie van een eerste tekst Nu dient zich de vraag aan: is het voor de hand liggend dat juist De stille plantage avan Albert Helman ls eerste postkoloniale tekst in de reeks – en überhaupt in een reeks Nederlandse klassiekers – verschijnt? Ja en nee. De stille plantage is wèl … [Lees meer...] overEen ideologiedebat
Nederlands op de basisschool
Augustusoverwegingen over ons vak (11) Vorige week heb ik de vijf subdisciplines van de neerlandistiek behandeld, deze week is het tijd voor het onderwijs. Waarschijnlijk heb ik de afgelopen week zo'n beetje iedere docent afgeschrikt: een van de tragedies van deze tijd is dat leraren Nederlands niet meer per se geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen in de … [Lees meer...] overNederlands op de basisschool
De eenheid van de neerlandistiek
Augustusoverwegingen over ons vak (2) Bijna vijfentwintig jaar geleden, in 1997, hield de fameuze en zeer erudiete Nijmeegse taalkundige Maarten van den Toorn (1929-2017) een lezing onder de titel De eenheid van de neerlandistiek. Die eenheid is nog steeds voor sommigen een punt van zorg. Het vak kent sinds jaar en dag drie hoofddisciplines: letterkunde, taalkunde, en … [Lees meer...] overDe eenheid van de neerlandistiek
Waarom digitale literatuur in het literatuuronderwijs thuishoort
In het nieuwste nummer van Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde breken Siebe Bluijs, Jeroen Dera & David Peeters een lans voor digitale literatuur in het literatuuronderwijs. Dit artikel is gratis online te lezen via aup-online.com. … [Lees meer...] overWaarom digitale literatuur in het literatuuronderwijs thuishoort
Deltavariant in de delta: een Griekse letter in het Nederlands
Waarom heet de Indiase variant van het coronavirus nu de ‘deltavariant’? En hoe komt het dat we de Griekse letter delta (Δ) zo vaak tegenkomen in onze taal? Een inventarisatie. De tsunami aan coronabesmettingen die sinds begin juli onze delta overspoelt, baart grote zorgen. De naam ‘deltavariant’ was ook al wel een veeg teken voor ons laaggelegen land. Niet dat die ernaar … [Lees meer...] overDeltavariant in de delta: een Griekse letter in het Nederlands
Wat een boek
Ik heb de afgelopen dagen onder mijn Zuid-Italiaanse olijfboom Frank Willaerts chef d'oeuvre, zijn boek Het Nederlandse liefdeslied in de Middeleeuwen, gelezen. Iemand die veel deskundiger is dan ik, zal er de komende weken de officiële recensie over schrijven voor Neerlandistiek, maar ik kan er tot die tijd mijn mond niet over houden, en moet iets schrijven over hoe goed het … [Lees meer...] overWat een boek
Het zwarte varken van Hugo de Groot
Fredrik Duim was een productief en is een vergeten dramaturg. Zelfs Jan te Winkel (Ontwikkelingsgang ²1924 deel V, p. 295) schuift hem met een snier terzijde. Toch geven zijn toneelstukken een helder en duidelijk beeld van hoe men over klassieke en vaderlandse geschiedenis dacht in de achttiende eeuw. Een functie van literatuur is het bewaren van herinnering aan bijzondere … [Lees meer...] overHet zwarte varken van Hugo de Groot
Bert Schierbeek en ik
Boeken over literatuur worden bijna niet meer uitgegeven. De uitzondering is de schrijversbiografie, waarvan er ieder jaar wel een paar verschijnen. Het is een eigenaardig genre, met die nadruk op de persoonlijke wederwaardigheiden van de auteur: waarom zou het leven van een schrijver interessanter zijn dan ơfwel het leven van de buurvrouw ofwel dan zijn oeuvre? Niemand is … [Lees meer...] overBert Schierbeek en ik
Op de oceaan met Sint Brandaan
Het uitzicht vanaf de kust van Iveragh in Ierland is adembenemend; de baai, de hemel en het schiereiland Dingle aan de overkant wisselen voortdurend van licht en kleur. Verder gebeurt er niets. Op heldere dagen gloort in het westen het blauw op de golven van de Atlantische Oceaan. Er gaat een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit van deze weidsheid. Stil en ledig zover het oog … [Lees meer...] overOp de oceaan met Sint Brandaan
Slecht lezen
Toen wij twee weken geleden in de Volkskrant en de Nederlandse Boekengids betoogden dat de vorige winnende boeken van De Jonge Jury ‘pulp’ zijn, kregen we veel reacties. Geschrokken leraren en ouders verklaarden dat ze geen idee hadden, en vroegen adviezen wat kinderen in bijvoorbeeld 1 vmbo dan beter in de klas kunnen lezen. Daarover later meer. We kregen ook veel boze … [Lees meer...] overSlecht lezen
Jaorboek Nedersaksisch 2 verschenen
Aan het eind van de Mannefestaosie Nedersaksische literetuur van 12 februari 2021 via Zoom werd het Jaorboek Nedersaksisch 2 aangekondigd, en vorige week is het al gereedgekomen.Het eerste deel van het Jaorboek bevat de bijdragen van zeven belangrijke Nedersaksische schrijvers en dichters aan de ‘mannefestaosie’, de tekst van een inleidende voordracht en een lezing over de … [Lees meer...] overJaorboek Nedersaksisch 2 verschenen
‘Aanrecht’
Woorden temmen in de klas Met de reeks ‘woorden temmen’ geef je in een handomdraai een nieuwe impuls aan je poëzieonderwijs. Ter gelegenheid van de tweede druk van ‘Van kop tot teen met Charlotte Van den Broeck en Jeroen Dera’ publiceert Neerlandistiek ervaringsverhalen van docenten die de reeks inzetten in hun klas. Vandaag: het verhaal van Robert Jan de Paauw, … [Lees meer...] over‘Aanrecht’
Andere vragen over Maarten van Rossem
Een alternatief vwo-eindexamen Nederlands 2021 - Teksten bij het examen- Vragen bij het oorspronkelijke examen- Correctievoorschrift bij het oorspronkelijke examen- Onze alternatieve vragen en antwoorden Het centraal eindexamen Nederlands vwo wordt de komende jaren herzien omdat het in zijn huidige vorm al geruime tijd kritiek oogst. Die kritiek betreft onder andere de … [Lees meer...] overAndere vragen over Maarten van Rossem
Leve Karel van het Reve!
Op maandag 11 december 1978 ontplofte er in het altijd zo rustig Slavische instituut aan de Utrechtse Zuilenstraat, waar ik op dat moment studeerde, een klein bommetje. Nooit eerder had ik enige emotie gezien bij de beminnelijke maar afstandelijke hoogleraar Slavische letterkunde Jan Meijer. Maar nu liepen de emoties hoog op, en waren heftige discussies hoorbaar tot op de … [Lees meer...] overLeve Karel van het Reve!
Beknot of gevallen? (deel 2)
In een wereld vol onlineverbinding zijn de nieuwe termen op het gebied van racisme en geslacht van Amerikaanse afkomst. Of ze naadloos over te planten zijn, is de vraag. Ook blijft het maf dat na de protestdecennia tegen imperialisme en kapitalisme, die onze geschiedschrijving hebben bepaald, de grootste taalinvloed uit Amerika komt. Culturen van buiten die lingua franca – … [Lees meer...] overBeknot of gevallen? (deel 2)
Vautloos spellen
“Aan spelling wort veel te veel tijt en aandacht besteet. Nu even eerlik: heeft u begrepen wat hier staat? Ja, natuurlik heeft u dat, net zo goet als u de rest van dit stuk zult begrijpen, ondanks de vereenvaudigde spelling ervan”. Zo opende ik bijna 50 jaar geleden in Vrij Nederland mijn reactie op Harry Mulisch’ pamflet Soep lepelen met een vork, wat op zijn beurt een … [Lees meer...] overVautloos spellen
Beknot of gevallen?
Deel 1 Bestaat er een taal die meer synoniemen dan het Nederlands heeft voor debatten die even plots oplaaien als dat ze gaan liggen en aldus, onterecht, energieverspilling lijken? Ik noem: heisa, gedoe, reuring, omhaal, kabaal, consternatie, geharrewar, bombarie, tamtam, drukte, stampei, trammelant, stennis, gesodemieter, ophef, tumult, deining, soesa. Zeker op het … [Lees meer...] overBeknot of gevallen?
