Door Roland de Bonth i.s.m. Dirk Geirnaert In 2019 is het precies 350 jaar geleden dat de nu wereldberoemde Rembrandt van Rijn (1606-1669) overleed. Ter gelegenheid van dit herdenkingsjaar lanceerde ING, als hoofdsponsor van het Rijksmuseum, op donderdag 28 februari 2019 de ‘Rembrandt Tutorials’: een reeks YouTube-schilderlessen waarin de grote meester zelf zijn leerlingen … [Lees meer...] overHet 17e-eeuwse Nederlands van Rembrandt
17e eeuw
Call for papers: Congres Werkgroep De zeventiende eeuw, Antwerpen, 30 augustus 2019
Deugd & Ondeugd. Morele scherpslijperij in de zeventiende-eeuwse Nederlanden Deugd en ondeugd waren alomtegenwoordig in de zeventiende eeuw. Morele lessen zaten verpakt in de literatuur van Jacob Cats, in Bredero’s toneel, in Arnout van Overbeke’s moppen, in de beelden van Artus Quellinus en in de schilderijen van Jan Steen. Normen over zedelijk gedrag werden ook … [Lees meer...] overCall for papers: Congres Werkgroep De zeventiende eeuw, Antwerpen, 30 augustus 2019
Philip Sidney en de vrouw van Willem van Oranje
Door Marc van Oostendorp De Britse hoveling Philip Sidney (1554-1586) wordt niet alleen op verschillende plaatsen in Nederland geëerd vanwege zijn hulp in de strijd tegen de Spanjaarden, maar hij heeft ook een niet helemaal begrepen plaats in de ontwikkeling van de Nederlandse poëzie. Tot de Engelse dichtkunst waren al renaissancevormen doorgedrongen, zoals het sonnet, … [Lees meer...] overPhilip Sidney en de vrouw van Willem van Oranje
Stokske
Door Wiel Kusters Veel aandacht van historici dit jaar voor Johan van Oldenbarnevelt, raadpensionaris van de Staten van Holland tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Na een politiek proces door onthoofding ter dood gebracht op het Haagse Binnenhof, 13 mei 1619. Vondel eerde hem met een gedicht, dat in latere tijd door generaties middelbare scholieren verplicht gelezen werd. … [Lees meer...] overStokske
Constantijntje (en Rembrandts Ganymedes)
Door Wiel Kusters Onlangs viel mijn oog weer eens op Vondels bekende ‘Kinder-lijk’ uit 1632, een gedicht zo vertrouwd dat men het, gedreven door een verlangen naar herkenning, in minder dan geen tijd doorleest, zonder daarbij nog te proberen het als nieuw te ervaren. Constantijntje, 't zalig kijndtje, Cherubijntje, van omhoog, d'IJdelheden, hier beneden, Uitlacht met … [Lees meer...] overConstantijntje (en Rembrandts Ganymedes)
Liefde in het gekkenhuis
Door Elly Groenenboom-Draai Onlangs, op 28 januari, werd in Neerlandistiek de verschijning gemeld van een nieuwe editie met moderne prozahertaling van Willem van Focquenbrochs blijspel Min in ’t Lazarus-huys. Enthousiast ging Marc van Oostendorp ermee aan de slag; in een videofilmpje kunnen we het resultaat daarvan bewonderen: na een korte bespreking van het thema van het … [Lees meer...] overLiefde in het gekkenhuis
Lotte Jensen over de Nederlandse identiteit in de Gouden Eeuw
Tijdens de Collegedag Gouden Eeuw, maandag 18 maart 2019 in Delft, geeft de Nijmeegse hoogleraar Lotte Jensen een lezing over het ontstaan van de Nederlandse identiteit in de Gouden Eeuw. Meer weten? Info en tickets. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overLotte Jensen over de Nederlandse identiteit in de Gouden Eeuw
De Alphaman presenteert: De klucht van de koe
De Alphaman vat De klucht van de koe samen. Altijd vet stom als je een vette koe hebt die dan gejat wordt. Het kan de beste overkomen! (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overDe Alphaman presenteert: De klucht van de koe
Liefde in het gekkenhuis
Door Marc van Oostendorp Onlangs verscheen Min in 't Lazarushuys, een editie en hertaling van het beroemde toneelstuk van Willem Godschalk van Foquenbroch, door Karel Bostoen en Elly Groenenboom-Draai. Is het nog speelbaar? Bekijk deze video op YouTube. Bestel het boek bij uitgeverij Flanor … [Lees meer...] overLiefde in het gekkenhuis
De Leeuwendalers: Vondel imiteert Vergilius
Door Ton Harmsen In 1646, een jaar voor het pastorale toneelstuk Leeuwendalers, publiceert Vondel zijn vertaling in proza van de verzamelde werken van Vergilius. De Herdersdichten voorop, dan de Lantgedichten en tenslotte de Aeneis. Die volgorde is de gebruikelijke, en Vondel zal hem gewaardeerd hebben: zijn interesse gaat in die periode uit naar de irenische en idyllische … [Lees meer...] overDe Leeuwendalers: Vondel imiteert Vergilius
Podcast over de oerpremière van Gijsbreght van Aemstel in de Amsterdamse Schouwburg
21 januari 1638. Het is alweer bijna drie weken geleden en het zoemt rond in Amsterdam: ben je al in die nieuwe Schouwburg geweest, heb je dat stuk van Vondel gezien? Het loopt storm! Na alle reuring vooraf over ongewenste roomse taferelen zijn er toch geen rellen uitgebroken. Integendeel: de reacties zijn enthousiast. Er wordt gezegd dat het stadsbestuur deze week eindelijk … [Lees meer...] overPodcast over de oerpremière van Gijsbreght van Aemstel in de Amsterdamse Schouwburg
Vondel helpt de Oranje snoeren vlechten
Door Ton Harmsen In 1647, een jaar na Maria Stuart verscheen Vondels vijftiende drama: Leeuwendalers. In allerlei opzichten een bijzonder spel: van de 32 toneelstukken die Vondel voltooide is dit het enige dat geen tragedie is. Op de titelpagina staat als genre-aanduiding ‘Lantspel’, een verwijzing naar de pastorale traditie. De personages zijn eerder Hollandse boeren dan … [Lees meer...] overVondel helpt de Oranje snoeren vlechten
“Dat niemand vragen derf, waer immer Napels lag”: een vernietigende recensie uit 1649
Door Alan Moss Teleurstelling, frustratie, harenuittrekkende ergernis. Iedereen op vakantie heeft wel eens de neiging gehad om een vernietigende recensie te schrijven: het hotel zál afgestraft worden voor dat gore doucheputje, het restaurant móet boeten voor die schoenzool-steak. Op het magische internet vind je soms onbedoeld hilarische negatieve reviews (nummer zeven … [Lees meer...] over“Dat niemand vragen derf, waer immer Napels lag”: een vernietigende recensie uit 1649
Een onverwachte nieuwjaarswens
Door Ad Leerintveld Bij de werkzaamheden voor Huygens Briefwisseling Online duiken steeds verrassingen op. Zo vond Ineke Huysman in de collectie van de Fondation Custodia in Parijs een geheel onbekende brief aan Huygens met een kerstgedicht. De brief is geschreven ‘aus Antorff den 15 Januarij 1639’ door een zekere Christophorus von Essen ‘Jacht[meeste]r von Dessau aus Anhalt’. … [Lees meer...] overEen onverwachte nieuwjaarswens
Was dat Caspar Barlaeus die daar van zijn paard viel?
Door Ton Harmsen Een mooie brief schrijven is een kunst. In een gesprek kan je nog bijsturen als je ziet dat je woorden niet in goede aarde vallen, in een brief moet je van meet af aan de juiste toon treffen. Ook als het over een delicate kwestie gaat. Je ontvangt een uitnodiging voor een feestelijke bijeenkomt; je bent zeer gesteld op een ontmoeting van een van de … [Lees meer...] overWas dat Caspar Barlaeus die daar van zijn paard viel?
De klucht van Olef Brom, het plezier van de ambiguïteit
Door Ton Harmsen Ik ken geen mooiere bezigheid dan annoteren, maar ik houd niet van geannoteerde uitgaven. Ooit heb ik zelf met Ben Beenen twee uit Plautus’ Menaechmi vertaalde toneelstukken van verklarende aantekeningen voorzien. Toen dat meer haken en ogen bleek te hebben dan wij op onze schouders konden nemen riepen we de professionele steun in van de Leidse hoogleraar B.C. … [Lees meer...] overDe klucht van Olef Brom, het plezier van de ambiguïteit
Pas verschenen: ‘Een mooie mengelmoes. Meertaligheid in de Gouden Eeuw’
Taal was belangrijk in de Gouden Eeuw. Schrijvers, dichters, taalgeleerden en journalisten legden zelfbewust de basis voor wat het Standaardnederlands zou worden, een taal waarop iedereen even trots leek te zijn als op de nieuwe Republiek. Tegelijkertijd openden de Lage Landen zich voor de rest van de wereld, onder andere door de handel en het vroege kolonialisme, maar ook door … [Lees meer...] overPas verschenen: ‘Een mooie mengelmoes. Meertaligheid in de Gouden Eeuw’
Vondels gevecht met de zetduivel
Door Ton Harmsen Een boek zonder fouten bestaat niet – en aan gedrukte fouten valt ook niets meer te verhelpen. Wie op het internet publiceert kan zijn fouten verbeteren en nieuwe informatie toevoegen. Zo verdwijnen de gênante spel- en grammaticafouten die het plezier voor de welopgevoede lezer vergallen. Als auteur van een gedrukt boek heb je het productieproces niet altijd … [Lees meer...] overVondels gevecht met de zetduivel
In memoriam Chris Heesakkers
Door Ton Harmsen Afgelopen woensdag overleed Christianus Lambertus Heesakkers (Berlicum 24 mei 1935 - Leiden 28 november 2018). Een beminnelijk mens, die zijn grote kennis van het Nederlandse humanisme graag overbracht. Hij werkte bij de Leidse universiteitsbibliotheek, en aan de Universiteit van Amsterdam bij het Instituut voor Neolatijn en dat voor neerlandstiek; in 1989 … [Lees meer...] overIn memoriam Chris Heesakkers
Een toneelstuk van Erasmus
Door Ton Harmsen Het indelen van de letterkundige werken is niet altijd even gemakkelijk. Bij het opstellen van mijn Census Nederlands Toneel, indertijd opgezet zonder andere pretentie dan een lijst te maken van alle oude Nederlandse toneelstukken in openbare bibliotheken, heb ik soms gordiaanse knopen doorgehakt. Niet uit iedere titel is duidelijk of het om een toneelstuk … [Lees meer...] overEen toneelstuk van Erasmus
14 december 2018: lancering crowdsourcing project brieven uit de Republiek der Letteren
CEMROL (Collecting Epistolary Metadata of the Republic of Letters) is een crowdsourcingproject waaraan iedereen met belangstelling voor geschiedenis of voor brieven kan meedoen. Het project richt zich op brieven van de 15e tot en met de 18e eeuw met een geleerd karakter. Het doel is om in kaart te krijgen wie brieven schreef met wie, vanaf welke plek en op welke datum. Wij … [Lees meer...] over14 december 2018: lancering crowdsourcing project brieven uit de Republiek der Letteren
The Owl King, Or: A Seventeenth-Century Pun
Door Paul Hulsenboom Do you like a good pun? I know I do, and people have been loving wordplay for centuries. Some time ago, I came across the following seventeenth-century example, which is not only amusing, but also relates to my research – albeit in a small way. In 1640, the Dutch Protestant preacher Conradus Goddaeus published a Latin book entitled Laus Ululae, which … [Lees meer...] overThe Owl King, Or: A Seventeenth-Century Pun
Het eeuwige leven van een raadselboekje
Door Marti Roos Lucia. My dunckt ’t waer best wy hier wat raetseltjens vertelden. Amaril. Dit is viesvaesery en mach by ons niet gelden. Zo discussiëren de herderinnen in De Conincks toneelstuk Herdersche ongestadicheyt (1638). Raadsels beschouwt Amaril als nutteloos tijdverdrijf – wat hen niet weerhoudt vervolgens blindemannetje te spelen. Jammer, want nu … [Lees meer...] overHet eeuwige leven van een raadselboekje
Gedicht: Constantijn Huygens • Sondagh
Sondagh. Is 't Sabbath-dagh, mijn Ziel, of Sondagh? geen van tween. De Sabbath is voorby met zijne dienstbaerheden: En de Son die ick sie scheen gisteren als heden. Maer, die ick niet en sie en schijnt niet soo se scheen. Son, die ick niet en sie als door mijn' sonden heen. Soon Gods, die desen dagh het aerdrijck weer betreedden, Fier als een Bruydegom ter loop-baen … [Lees meer...] overGedicht: Constantijn Huygens • Sondagh
Hoe P.C. Hooft kleurenblind werd
Door Alan Moss Zwart-witte afbeelding van P.C. Hooft. Laat het aan historici en letterkundigen om de meest obscure anekdotes en spraakmakende details van hun favoriete schrijvers boven tafel te krijgen. Denk aan Grip, de opgezette raaf van Charles Dickens, het masturbatiedagboek van sprookjesschrijver Hans Christian Andersen of de vermeende nazi-sympathieën van … [Lees meer...] overHoe P.C. Hooft kleurenblind werd
