Erg vrolijk is het niet. Het is ‘typisch Nederlands grijs weer’ volgens een lexicograaf die het Reves ‘bekendste uitdrukking’ noemt en volgens een taalkundige in een overzicht van de ontwikkeling van het Nederlands sinds 57 v. Chr.; een letterkundige verbindt het met herfstnevels die een atmosfeer van ledigheid en verveling oproepen; een … [Lees meer...] overHet weer van alle mensen (1)
20e eeuw
Geluk werkte verlammender dan leed
40 jaar tandeloos (38) De euforie van Ernst Quispel in Advocaat van de hanen is een intrigerend fenomeen. Normaliter denken wij, westerse mensen rond het jaar 2000, over gevoelens en gedachten als dingen die in een individu plaatsvinden. Ik denk in mijn hersenen, mijn gevoelens doen zich ook ergens gelden in mijn lichaam. Ze zijn allemaal van mij, en ik kan wel proberen ze … [Lees meer...] overGeluk werkte verlammender dan leed
Verkeerde schoenen
40 jaar tandeloos (37) De eerste en enige keer in mijn leven dat ik A.F.Th. van der Heijden in het echt zag, was ik onder de indruk van zijn schoenen: half-hoog, in mijn herinnering bordeauxrood gekleurd. Hij werd, ergens aan het eind van de jaren tachtig, geïnterviewd in Tilburg, naar mijn herinnering in een kroeg. Ik studeerde toen in Tilburg. Ik weet niet meer waarom … [Lees meer...] overVerkeerde schoenen
Het beste van Boekwinkeltjes: De redding van Fré Bolderhey
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandse boeken die je zou moeten (her)lezen Eddie Wesseling heet je. Je bent een gewone jongen. Of liever gezegd: dat was je. Nu fiets je als een bezetene door de stad, achtervolgd door de gruwelijke Krapatski en Pilleskopski, die je alleen kan afweren door te zingen: ”Kanteroje sleme tarabolsja toeri.” Wat is er met je … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: De redding van Fré Bolderhey
Monika van Paemel: De vermaledijde vaders
In de veertiende aflevering van de Fixdit-podcast is auteur Monika van Paemel zelf te gast om te praten over haar vaak bekroonde magnum opus De vermaledijde vaders uit 1985. In deze roman volgen we – verdeeld over vijf delen die sterk van toon en stijl verschillen - het leven van de Vlaamse Pamela van Puynbroeck. Annelies Verbeke interviewt Monika van Paemel en Gaea Schoeters … [Lees meer...] overMonika van Paemel: De vermaledijde vaders
Wanneer word ik gefusilleerd?
Het pad van Johan Brouwer (2) Dit is deel twee van de driedelige biografische podcast over moordenaar, schrijver en verzetsheld Johan Brouwer. In deze aflevering gaan we naar Spanje, waar Brouwer verslag geeft van de Burgeroorlog die daar vanaf juli 1936 woedt. Van een congres naar een bombardement en van de directe actie naar de mystiek. Twee keer gaat het bijna mis en … [Lees meer...] overWanneer word ik gefusilleerd?
In koffie en kaas
Droogstoppel en Laarmans, Multatuli en Elsschot Meer dan eens reageren romans, kort na elkaar of gelijktijdig gelezen, op elkaar. Om te beginnen: in het hoofd van de lezer. Niet altijd is zeker of dat het product is van toeval, slechts geldig voor het oog van die ene lezer, of dat de ene roman de ontmoeting met de andere welbewust gezocht heeft. Een paar maanden geleden … [Lees meer...] overIn koffie en kaas
Schrijven en aanpassen
Onder de motorkap van Carmiggelt (3) Kronkel wilde liever Terzijde heten. Evenmin is nieuws dat het de naam was van een worm uit een vervolgverhaal in Het Parool voor kinderen, geschreven door Marianne Smeets, het pseudoniem van Jeanne Roos (1916-2001). Van haar kreeg Simon Carmiggelt in 1946 de naam openlijk over, na eerdere plaatsing van een beperkt aantal … [Lees meer...] overSchrijven en aanpassen
40 jaar tandeloos
Deel 1: De slag om de Blauwbrug Het is dit jaar veertig jaar geleden dat de proloog en het eerste deel verschenen van wat toen nog een 'trilogie' heette te worden: De tandeloze tijd van A.F.Th. van der Heijden. Het is een boek dat op allerlei manieren gaat over de tijd, het documenteert de Nederlandse samenleving in de afgelopen 70 jaar, het gebruikt als een centraal … [Lees meer...] over40 jaar tandeloos
Onder de motorkap van Carmiggelt
Vooraf. Het beeld in de titel klopt (proberen te kijken naar de taal en de aanpak in Simon Carmiggelts Kronkel-cursiefjes) en het woordgrapje is verleidelijk (motorkap en car-). Maar het is anderzijds niet een al te technische zomercheck die hier uitgevoerd wordt. Als ik dingen beweer die elders al verdedigd of bestreden zijn, wees zo vriendelijk me dat te mailen, dan maak … [Lees meer...] overOnder de motorkap van Carmiggelt
De literatuur als een verzameling gezellige zonnebrillen
Wanneer Bas Jongelen en Gerbert Faure in hun Basisboek Moderne Letterkunde opmerken dat de manier waarop Grunberg schrijft, heel dicht ligt bij de spreektaal, vervolgen ze . Net zoals romanpersonage Grunberg zijn middelvinger opsteekt naar het gezag, zo heeft schrijver Grunberg lak aan de gevestigde literaire normen." Zo'n zin roept allerlei vragen op, zoals: ligt Grunbergs … [Lees meer...] overDe literatuur als een verzameling gezellige zonnebrillen
Stop dit nog snel in je vakantiekoffer
"Ja mooi", zegt op zeker moment een hoofdpersoon van Merijn de Boers nieuwe roman Het Surinamedagboek. "Wel echt het verslag van een westerse intellectueel, die eindelijk een keer zijn studeerkamer uit komt en dan met vertedering naar al die onbeschaafde mensen in het bos kijkt." Het gaat dan over Het eind van de kaart, een reisverslag van Albert Helman (1903-1996) over een … [Lees meer...] overStop dit nog snel in je vakantiekoffer
Pap had ook gekund
Waar leidt googelen en doorklikken toe? In mijn geval naar een Vrij Nederland-tekening van 1 januari 1985. Siegfried Woldhek verzamelde er louter (drieëntwintig) schrijfsters op. Als betrof het een natuurverschijnsel dat zich zelden voordoet. Er valt wel wat af te dingen op het pamflet Optimistische woede (2022) van het literaire-vrouwencollectief Fixdit, … [Lees meer...] overPap had ook gekund
De moord op de Essenburgsingel
Johan Brouwer, arbeiderszoon uit Rotterdam, pleegde tijdens zijn studententijd een moord, om te kijken of hij wel een geweten had. In de cel studeerde hij Spaans, en was journalist voor De NRC, tijdens de Spaanse burgeroorlog. Terug in Nederland werd hij bestsellerschrijver en in de Tweede Wereldoorlog was hij betrokken bij de overval op het Amsterdamse bevolkingsregister. … [Lees meer...] overDe moord op de Essenburgsingel
Eddy du Perron & Blaise Cendrars
Blaise Cendrars ontmoeten als je 20 bent is een van die zeldzame buitenkansen in het leven.[1]Robert Guiette Dit jaar, tijdens een nacht in de maand augustus, had ik een droom. Ik sliep enkele kilometers hiervandaan, aan de kust. Ik was toen al bezig bronnen te lezen en te raadplegen ter voorbereiding van deze tekst. Ik droomde dat ik de hand had gelegd op een bijzondere … [Lees meer...] overEddy du Perron & Blaise Cendrars
Tussen heksen en ontelbare blote dames
Een kleine geschiedenis van Uitgeverij Voltaire De Heksenhamer, de Nederlandse vertaling van een werk uit 1487 van de hand van de dominicaan Henricus Institoris – ‘een met satanisch cynisme geschreven handleiding voor inquisiteurs en wereldlijke rechters om heksen genadeloos te vervolgen en ter dood te brengen’ – is wellicht het boegbeeld van het fonds dat Uitgeverij … [Lees meer...] overTussen heksen en ontelbare blote dames
De vormende jaren van Gerrit Kouwenaar
100 jaar geleden werd Gerrit Kouwenaar (1923-2014) geboren – een van de meest gelauwerde Nederlandse dichters uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Wiel Kusters, dichter en auteur van de biografie Morgen wordt het voor iedereen maandag. De oorlog van Gerrit Kouwenaar, gaat met liefhebbers en kenners van Kouwenaar in gesprek. … [Lees meer...] overDe vormende jaren van Gerrit Kouwenaar
Anja Meulenbelt – De schaamte voorbij
De dertiende Fixdit-podcast is net even anders dan de voorgaande afleveringen, voor het eerst zal de auteur wier werk besproken wordt namelijk zelf aan het gesprek deelnemen. Het gaat hier om schrijver, activiste en politica Anja Meulenbelt. In deze aflevering staat haar boek De schaamte voorbij (1976) centraal. Dit werk dat beweegt tussen essay, politiek traktaat, roman en … [Lees meer...] overAnja Meulenbelt – De schaamte voorbij
21 juni 2023: Mr. H. Bos-lezing en Willem de Mérode-lezing
Op woensdagmiddag 21 juni aanstaande worden op de VU in Amsterdam zowel de Mr. H. Bos-lezing als de Willem de Mérode-lezing uitgesproken. In 1923 verscheen God’s gevangene, de eerste roman over homoseksualiteit in protestantse kring. Auteur was “Wilma” ofwel Wilma Vermaat (1873-1967), die vaak in een adem genoemd wordt met de bekende dichter Willem de Mérode ofwel Willem … [Lees meer...] over21 juni 2023: Mr. H. Bos-lezing en Willem de Mérode-lezing
Anna Blaman • Ik droomde …
Ik droomde ... Ik droomde dat ik met haar in een duinpan lagen eerst haar handen begroef en toen haar voetenEn toen ik haar geboeid en weerloos zagbegroef ik ook mezelf om haar weer te ontmoeten De duinpan werd dieper dan de schoot der zeeen het zand liep op tot hoge golvenIk dacht dat ze verdronk en ik dook meeen stervend hervond ik me diep ingedolven en leunend aan … [Lees meer...] overAnna Blaman • Ik droomde …
De poëtica van Frits (1)
Op de eerste dag van de tien dagen die De Avonden; een winterverhaal vullen, ontwaakt Frits van Egters vier maal uit een akelige droom, maakt hij een ochtendwandeling, ontbijt hij met zijn ouders, observeert hij hen genadeloos, verprutst hij eerst de ochtend en daarna de middag, bekijkt hij zich in spiegels, pest hij een buurman, wordt het motief ‘kaalheid’ … [Lees meer...] overDe poëtica van Frits (1)
Leve Couperus!
Het Louis Couperus Genootschap is met afstand de grootste aan een bepaalde schrijver gewijde vereniging. Dat heeft natuurlijk van alles te maken met het betoverende proza van de schrijver: zijn mooie zinnen, zijn rijke psychologische inzicht, zijn wervelende verhalen en verslagen. Maar het komt ook door de mensen die er achter dat genootschap zitten, en achter het museum dat … [Lees meer...] overLeve Couperus!
Een huis in Altea
In de sporen van Belcampo 2 Belcampo (Herman Pieter Schönfeld Wichers, 1902-1990) verbleef met enige regelmaat in Altea (Alicante, Spanje). Hij huurde er een huis en schreef er onder andere aan De filosofie van het Belcampisme (1972). In een brief van 20 maart 1970 schrijft ‘Amigo Herman’ aan zijn vriend Willem Bierens de Haan en diens vriendin Ike Verkerk in Aerdenhout, … [Lees meer...] overEen huis in Altea
Een getraumatiseerd dubbeltalent
Opeens stond de honderdjarige Hans Keilson in de belangstelling. The New York Times prees zijn romans Komedie in mineur en In de ban van de tegenstander, boeken van een halve eeuw oud. Meesterwerken, volgens die krant, en de Nederlandse pers pikte de lofprijzingen voor Keilson op. Zo verscheen hij als gast in De Wereld Draait Door, en mocht hij voor het eerst in zijn leven naar … [Lees meer...] overEen getraumatiseerd dubbeltalent
#IkLeesCouperus: Van oude boeken, de dingen die voorbijgaan?
In het Couperus-jaar 2023, honderd jaar na zijn overlijden, wil ik meer van Couperus’ werk (her)ontdekken en belichten, in de hoop dat vele lezers volgen. Ik deel maandelijks een leeservaring. Doe mee, lees mee en deel je ervaringen ook: #IkLeesCouperus. In april stonden Couperus’ Reisimpressies op het programma, die ik als eigentijdse reisgids in Rome wilde beproeven, maar … [Lees meer...] over#IkLeesCouperus: Van oude boeken, de dingen die voorbijgaan?
