Schrijver en dichter Gerard Reve, onbetwist één van de grootste Nederlandse schrijvers van de vorige eeuw, werd in 2018 opgenomen in de Humanistische Canon vanwege zijn pleidooi voor vrijheid van meningsuiting, euthanasie en homoseksualiteit en zijn ‘oorspronkelijke geest’. Tegelijkertijd was hij omstreden door zijn racistische en seksistische uitspraken, maar die werden vaak … [Lees meer...] overWat blijft – Gerard Reve
20e eeuw
Revenge!
Iets over Elsschots ‘Het huwelijk’ De eerste indrukken van Zondag, de vernieuwde boekenbijlage van de Volkskrant, onder leiding van oud-Groene-redacteur Joost de Vries, zijn bepaald positief. Meer beschouwende stukken, wat meer rust en diepgang, minder gebabbel. Natuurlijk is er steeds wel iets op te mekkeren – zo kun je geen resumé van Stephen Fry’s carrière geven en zijn … [Lees meer...] overRevenge!
9 mei 2025: Gelijkgestemden? Gezongen politiek in tijden van revolutie (1780-1815)
Dit is de titel van de Louis Peter Grijp-lezing van 2025 die op vrijdag 9 mei wordt uitgesproken door Renée Vulto. Aan het einde van de achttiende eeuw liepen de gemoederen in Nederland hoog op door grote politieke en sociale instabiliteit. In zulke turbulente tijden bood de diep in het dagelijks leven verankerde zang- en liedcultuur houvast en een mogelijkheid voor de … [Lees meer...] over9 mei 2025: Gelijkgestemden? Gezongen politiek in tijden van revolutie (1780-1815)
Vulgo: de Nederlanden
Midden jaren tachtig begon Matthijs van Boxsel, na in Raster te zijn gedebuteerd, bij de bibliofiele uitgeverij Riba-pers een monsterproject: De Encyclopedie van de Domheid. Er verschenen vlak na elkaar drie deeltjes, waarvan twee vertalingen. Na jaren stilte en voorbereidend werk in De Revisor, opgepookt door Anthony Mertens, kon net voor de eeuwwisseling een groter publiek … [Lees meer...] overVulgo: de Nederlanden
Haar ouders waren de verkeerde kant op geëmigreerd
Als vakvrouw niet een lichtelijk denigrerende bijklank had, zou je kunnen zeggen: Vonne van der Meer is een vakvrouw. Ze laat met ieder boek zien wat ze in de vingers heeft, en dat blijkt ook met ieder boek iets anders te zijn. Spookliefde (1995) zit ingewikkelder in elkaar dan het eerdere werk, negentiende-eeuwser, romantischer. Er is een meisje van zeventien dat naar een … [Lees meer...] overHaar ouders waren de verkeerde kant op geëmigreerd
Verschenen: S. Vestdijk, Concerten te Doorn
Simon Vestdijk (1898-1971) was volgens velen de grootste schrijver uit de vorige eeuw. Dat hij de meest veelzijdige was is onbetwist. Hoewel in 1964 geruchten de ronde deden dat hem de Nobelprijs toegekend zou worden is hem die prijs merkwaardig genoeg onthouden. De veelzijdigheid van het werk blijkt alleen al uit de omvang van zijn aan muziek gewijde essayistisch werk. Zo … [Lees meer...] overVerschenen: S. Vestdijk, Concerten te Doorn
Chr. J. van Geel (1917-1974)
Chr.J. van Geel (1917-1974) was een heel bijzondere dichter, en beeldend kunstenaar. Hij was, voor de Tweede Wereldoorlog al, een van de eerste echte surrealisten in Nederland. Daarnaast was hij een bewonderaar van E. du Perron, en van het tijdschrift Forum. Een verrassende combinatie. Na de oorlog zag men hem wel als een van de “para-experimentelen”. De term is van S. … [Lees meer...] overChr. J. van Geel (1917-1974)
Een baas is de eenzaamste mens in de wereld
Over J.J. Voskuils dagboek, Jeroen Vullings en Jan Kostwinder Toen ik aan mijn heup geopereerd was en het bed diende te houden, las ik Het Bureau (alle zeven delen) en Bij nader inzien (twee delen). Ik zat flink onder de oxycodon en ervoer het wrokkige gekabbel van Voskuil als geruststellend. Het Bureau vond ik op den duur zelfs meeslepend, al … [Lees meer...] overEen baas is de eenzaamste mens in de wereld
Verschenen: H.U. Jessurun d’Oliveira, Speuren in Lucebert
Na Luceberts zoekend oog (2015) is er een nieuw boek van H.U. Jessurun d’Oliveira over Lucebert verschenen: Speuren in Lucebert. Al meer dan zestig jaar is Jessurun d’Oliveira gefascineerd door de poëzie van Lucebert. Al die jaren heeft hij zich ingezet om diens niet altijd makkelijk te doorgronden maar altijd overdonderende en intrigerende poëzie te … [Lees meer...] overVerschenen: H.U. Jessurun d’Oliveira, Speuren in Lucebert
3 mei 2025: Voorjaarsbijeenkomst E. du Perrongenootschap
Programma 14.30 uur Lezing van Peter van Zonneveld over Du Perron en Napoleon15.15 uur Pauze15.30 uur Lezing van Rob Luckerhof over Eddy du Perron en Giacomo Antonini16.15 uur BorrelWilt u zich van tevoren aanmelden? Dit kan door een mail te sturen naar: info@edpg.nl … [Lees meer...] over3 mei 2025: Voorjaarsbijeenkomst E. du Perrongenootschap
Verschenen: brieven van Nescio
Bij Uitgeverij Van Oorschot verscheen onlangs de brievenbundel Zingen in het donker. Brieven uit de hongerwinter van Nescio (ps. van J.H.F. Grönloh). Deze bundel werd bezorgd door Lieneke Frerichs. De schrijver en zijn vrouw wonen tijdens de bezetting in een bovenhuis in de Amsterdamse Watergraafsmeer. Vanaf oktober 1944 stagneert de aanvoer van voedsel en worden gas … [Lees meer...] overVerschenen: brieven van Nescio
‘Door de gelige tint van het glas had de ruimte iets van een kapel’
Weinig Nederlandse schrijvers zijn zo precies over ruimtes als Vonne van der Meer. Zelfs in haar kortste verhalen beschrijft ze over het algemeen waar de personages precies zijn, en speelt die plek een rol in het verhaal, als was het nog een personage. Het kan een schuur zijn waar iemand zit te werken, een loge in een Praags theater, een pashokje van een lingerieafdeling – Van … [Lees meer...] over‘Door de gelige tint van het glas had de ruimte iets van een kapel’
Angry Young Performers
of hoe Tom Lanoye en Johan Joos in de bundel Maximaal belandden Tom Lanoye bestormde begin jaren tachtig in Gent het podium als dichter en performer. Hij stond destijds nog midden in het studentenleven, maar had al een ambitieus plan voor ogen: voor zijn dertigste een dichtbundel, een verhalenbundel, een roman én een soloshow. En hij maakte het waar. Het was het begin van … [Lees meer...] overAngry Young Performers
‘Teine tieve toete teeeekeltje’
Brieven vol vaderliefde Het boekje Dag mijn zoete krekeltje is een massage voor iedereen die houdt van taal. Guus Luijters geeft in dit boekje, zijn laatste, de overgebleven brieven uit die Johan Andreas dèr Mouw schreef aan zijn pleegdochter Hetty (1900-1997). Dat zijn opmerkelijke briefjes. Als Hetty 17 is, eindigt haar vader bijvoorbeeld zo: Dag mijn teine … [Lees meer...] over‘Teine tieve toete teeeekeltje’
‘Alle literaire bobo’s en kunstluizen kunnen me reet likken’
‘Liefdevolle aandacht voor tragische schrijvers is zó veel belangrijker dan literatuurwetenschap en zó veel boeiender om te lezen dan de meeste recensies,’ schrijft dichter, schrijver en essayist Jan Kostwinder (1960-2001) in een van de gebundelde brieven in Ben ik duidelijk? Hebben wij nog contact? (Uitgeverij Fragment). Zelf schreef hij zijn beste proza over tragische levens … [Lees meer...] over‘Alle literaire bobo’s en kunstluizen kunnen me reet likken’
En soms gebeurt het
Het was een gure dag in Amsterdam, op 13 maart 1975, vorige week vijftig jaar geleden, maar binnen in café De Engelbewaarder aan de Kloveniersburgwal was het warm en druk. Drie jaar eerder, in 1971, waren de latere uitgever en uitbater Bas Lubberhuizen en Jan in ‘t Hout daar Het Amsterdamsch Litterair Café De Engelbewaarder begonnen, vernoemd naar de roman van Willem Frederik … [Lees meer...] overEn soms gebeurt het
Zoveel werelden als er mensen rondliepen
Lucas Vlieger is een tekenaar, een cartoonist die artikelen in kranten en tijdschriften illustreert. Hij is gescheiden, hij heeft na zijn scheiding een aantal andere vrouwen gehad. Sommigen hebben hem verlaten, hij heeft anderen verlaten. Nu staat hij aan het begin van een relatie met Martine, althans dat hoopt hij. Maar hij begint na te denken over iets waarover mensen … [Lees meer...] overZoveel werelden als er mensen rondliepen
Prachtig prisma van het kwaad
Op 13 maart 2025 werd het boek Sympathie voor de duivel van Jaap Goedegebuure gepresenteerd. Manon Uphoff hield daarbij deze toespraak. Een boek over de verbeelding van het kwaad in Nederlandse en Vlaamse literatuur, een werk waar, aldus de auteur, in een periode van ruim acht jaar aan is gewerkt—het zou een klein kwaad zijn om de vrucht van die arbeid, die bloem op de … [Lees meer...] overPrachtig prisma van het kwaad
Known unto God
Dit jaar wil ik al het werk van Vonne van der Meer lezen. Vandaag: De reis naar het kind (1989) "Heb ik je nooit verteld dat alle maar dan ook alle wiegeliedjes bij ons over de dood gaan?" vraagt Julia's Spaanse lerares Luisa op een bepaald moment. Eerder is Julia al getuige geweest van de begrafenis van een pasgeboren baby in Peru, een begrafenis waarbij de vrolijkste … [Lees meer...] overKnown unto God
13 maart 2025: Een herinnering aan Breyten Breytenbach
Op zaterdag 23 november is Breyten Breytenbach, de bekende Zuid-Afrikaanse dichter, schrijver en schilder, op 85-jarige leeftijd overleden. Ter ere van zijn nalatenschap organiseert het Zuid-Afrikahuis op 13 maart een bijeenkomst. Tijdens een panelgesprek, geleid door Margriet van der Waal, zullen Adriaan van Dis, Yves T’Sjoen, Louise Viljoen, David Cohen, de … [Lees meer...] over13 maart 2025: Een herinnering aan Breyten Breytenbach
12 maart 2025: lezingenavond – Berlage di Nusantara
Berlage di Nusantara is een vertaling en nieuwe vertelling van een vergeten koloniaal verhaal. Een multimediaproject bestaande uit een boek, podcast serie en street-art route om Berlage’s ‘Mijn Indische Reis’ naar het nu te brengen en óók in Indonesië te delen. De gastsprekers zijn Petra Timmer en Ester van Steekelenburg. Aanmelden voor deze lezingenavond is verplicht, … [Lees meer...] over12 maart 2025: lezingenavond – Berlage di Nusantara
Het hoeft niet binnen een uur uit
Dit jaar wil ik al het werk van Vonne van der Meer lezen. Aan het begin van Vonne van der Meers eerste roman, Een warme rug, gaat de verteller, Prikkebeen, naar Schiphol om haar zus op te halen. Die zus heeft jarenlang in Toronto gewoond, maar wil nu scheiden en komt terug naar huis. "Gelukkig heeft ze me geschreven", zegt Prikkebeen, "dat ze niet meer blond is maar rood, … [Lees meer...] overHet hoeft niet binnen een uur uit
Nieuw digitaal leermiddel over Een revolverschot (1911) van Virginie Loveling
De Oost-Vlaamse schrijfster Virginie Loveling, die leefde van 1836 tot 1923, was de tante van Cyriel Buysse. Virginie en haar zus Rosalie vormden samen een invloedrijk literair duo in de 19de eeuw. Haar gevarieerde literaire productie bevat romans, poëzie en essays, maar ze is vooral bekend voor haar realistisch proza. Lovelings werk geeft de maatschappelijke toestanden van … [Lees meer...] overNieuw digitaal leermiddel over Een revolverschot (1911) van Virginie Loveling
De enige vrouw in al zijn blaadjes
Veertig jaar debuteerde Vonne van der Meer. In het kader daarvan wil ik dit jaar haar werk lezen of herlezen. Veertig jaar geleden verscheen het debuut van Vonne van der Meer, Het limonadegevoel & andere verhalen. In die veertig jaar is de bundel alleen maar sterker geworden, in ieder geval als je de recensies uit die tijd leest, want dan krijg je … [Lees meer...] overDe enige vrouw in al zijn blaadjes
15 maart 2025: Programma rond De tienduizend dingen
In de Boekenweek organiseert De Parelduiker op zaterdagmiddag 15 maart een programma in de Amsterdamse Openbare Bibliotheek (Oosterdokskade) rond Maria Dermoûts bekende roman De tienduizend dingen (1955). Schrijvers Dido Michielsen en Maurice Seleky laten het publiek delen in hun leeservaring van de roman. Onder leiding van prof. Yra van Dijk volgt een discussie waaraan ook … [Lees meer...] over15 maart 2025: Programma rond De tienduizend dingen
