Ons bereikt het bericht dat in haar woonplaats Utrecht Esther Jansma is overleden. Jansma was onder meer deskundige op het gebied van de dendrochronologie, dichter en romanschrijver. Op Neerlandistiek publiceerden we twee jaar geleden een met cijfers onderbouwd pittig stuk van Jansma over man-vrouwverhoudingen bij onder meer de winnaars en de juryleden van de P.C. Hooftprijs. … [Lees meer...] overOverleden: Esther Jansma (1958-2025)
21e eeuw
Een kaleidoscopische vertelling met een organische samenhang
Mordechai van Marcel Möring is een roman uit een categorie waar ik veel van houd. Een roman waarin een eenling centraal staat, een eenling die natuurlijk geen echte eenling is en bovendien door een heel riant, goeddeels door hemzelf gevlochten sociaal netwerk wordt gekoesterd, maar nochtans een eenling, een die met zorg zijn eigen gang wil blijven gaan. Een beetje een klassiek … [Lees meer...] overEen kaleidoscopische vertelling met een organische samenhang
De rommeligheid die een dagelijks leven kan kenmerken
Het dagboek van Eefje Jonker. Bezorgd en van een nawoord voorzien door Robert Anker (2013) las ik al eerder, zij het in een digitale versie. En onlangs, ruim tien jaar na de eerste keer, las ik het opnieuw; tijdens die tweede lezing besloot ik toch om ook de oorspronkelijke, papieren uitgave van het boek te kopen; ik wil gewoon alles van Anker voor me in de kast hebben … [Lees meer...] overDe rommeligheid die een dagelijks leven kan kenmerken
4 februari 2025: LiteraTour met Halil Gür
Op dinsdag 4 februari viert studievereniging Nieuw Nederlands Peil (NNP) in samenwerking met de Universiteitsbibliotheek Leiden het schrijversjubileum van Halil Gür, de ‘godfather van de migrantenliteratuur’ en een van de veelzijdigste en eigenzinnigste auteurs van zijn generatie. Met zijn debuutbundel Gekke Mustafa en andere verhalen (1984) vestigde Gür zijn naam en maakte … [Lees meer...] over4 februari 2025: LiteraTour met Halil Gür
Harper’s Bizar
De behandeling van Thomas Heerma van Voss’ roman Het archief in modetijdschrift Harper’s Bazaar is al her en der rondgegaan. De auteur schreef er een vermakelijk stukje over in De lage landen. Of ‘vermakelijk’? Tis eigenlijk een typisch gevalletje: dit was enorm om te lachen als het niet zo diepdroef was. Voor wie het verhaal niet kent: Heerma van Voss werd er door een vriendin … [Lees meer...] overHarper’s Bizar
Een geamputeerd stukje mens
Gedichten, schrijft Esther Jansma in die bundel We moeten 'misschien' blijven denken, zijn "gestolde aandacht, herstelsels van taal". Wat de dichter doet is "zijn oor te luisteren leggen", en "de beweeglijke vreemdheid willen notuleren". In gedichten is er geen tijd, en eigenlijk is er ook geen dichter, er is alleen die aandacht, en dat luisteren: Daarom bestaan er geen … [Lees meer...] overEen geamputeerd stukje mens
Niks geen vage buitenlander
De anglofilie volgens Benno Barnard God heeft van mij een schrijver gemaakt en de duivel een Nederlander.Benno Barnard, Dagboek van een landjonker, motto Uitgesteld paradijs is de titel van een prozabundel van Benno Barnard. De meeste essays en beschouwingen in het boek gaan over België, het eerste buitenland waar de Nederlandse schrijver zich voor lange tijd … [Lees meer...] overNiks geen vage buitenlander
Veilig voor de honden
Na een politiek rampjaar is het werkelijk 2025 geworden. Past het dan om vooruit te kijken of om te anticiperen? Ik geloof dat ik graag hoop. Daarin wil ik standhouden, maar niet zonder de wereld te versmaden. Waarin ik bovendien nog iemand heb rondlopen die is opgekrabbeld als dichter en aldus extra vragen op zijn bordje serveert. Wat te dingessen? Graag spiek … [Lees meer...] overVeilig voor de honden
De taal van een steeds stiller wordende stilte
C.O. Jellema over poëzie van Faverey Met veel belangstelling heb ik het artikel van Helge Bonset over Faverey gelezen. Die belangstelling betreft allereerst zijn enthousiasme en vooral ook waardering voor poëzie waar hij (en ik) bij een eerste lezing niet veel van begrijpen. Daarnaast trof het me hoe zowel Bonset als degenen die reageerden het belang van het verzameld … [Lees meer...] overDe taal van een steeds stiller wordende stilte
De constructie van een seriemoordenaar
Anjet Daanje liet een onuitwisbare indruk achter met het ‘ongeëvenaarde literaire bouwwerk’ Het lied van ooievaar en dromedaris, en voor haar gehele oeuvre ontving ze ook nog eens de Constantijn Huygensprijs. Een mooie gelegenheid voor Uitgeverij Pluim om haar eerder verschenen werk opnieuw uit te geven: Suikerbeest is een van de weinige Nederlandse literaire romans waarbij de … [Lees meer...] overDe constructie van een seriemoordenaar
“Tot grote frustratie van zijn ondervragers hangt de man iedere keer een ander verhaal op”
Een van de dingen die ze je niet vertellen als ze je leren lezen: dat je er als oudere plezier aan kunt beleven omdat je je dan alsnog kunt laten overrompelen door de jeugd. Door de levenslust, de vertellust, de inventiviteit, de kracht van jonge schrijvers. Dat je je als 57-jarige op sleeptouw kunt laten nemen door een 30-jarige schrijver. Door Safae el Khannoussi … [Lees meer...] over“Tot grote frustratie van zijn ondervragers hangt de man iedere keer een ander verhaal op”
Dichters over Gorter: Erik Bindervoet
In de bundel Aap uit 2002 zijn deze twee kwatrijnen te vinden: Blijf toch dromen van dat arbeidersparadijs! Blij dans je op de strandmuur En je hoeft er nooit schone sokken aan! O zoete tijden die zijn dan. Hyperactief vallen mokknikkers en pruilfluitjes In brijz'len op de hinkels. De Geest der Nieuwe Mensheid gruist: te lang Is de nederlaag … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Erik Bindervoet
Dichters over Gorter: Mieke van Zonneveld
In de bundel Leger uit 2017 zijn de volgende twee gedichten te vinden: Dagboek van een lentemeisje ik wilde wel vergaan in ’t licht te loore. (Gorter) I Er was in mijn ogen de glinstering van één die verlangend uit wandelen ging, het zonlicht wenkte hoog en ver, ik wilde nooit meer bij hem weg, er waren ook vogels en … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Mieke van Zonneveld
Poste à pourvoir
Quatre poèmes de Ruth Lasters Née en 1979 à Anvers, Ruth Lasters est entrée en littérature en 2006 : Poolijs (Glace polaire) a été entre autres récompensé par le Prix flamand du meilleur premier roman. À ce jour, elle en a publié trois autres. Mais c’est sans doute comme poète qu’elle s’est le plus affirmée, tant en se produisant sur scène qu’à travers … [Lees meer...] overPoste à pourvoir
Minder schrijvers, meer verhalen
Romankunst in de 21e eeuw Dit jaar heb ik vijftig Nederlandstalige romans gelezen die verschenen zijn in het eerste kwart van de 21e eeuw. Nu het einde van het jaar nadert, is het een goed moment om terug te blikken: wat valt er te zeggen over de staat van de hedendaagse romankunst? Vijftig boeken lezen maakt me natuurlijk niet meteen tot een deskundige. Bovendien heb … [Lees meer...] overMinder schrijvers, meer verhalen
Toptitel
Over Yael van der Wouden, The Safekeep Deze in het Engels geschreven debuutroman van de in Israël geboren Nederlandse auteur Yael van der Wouden (1987) bestaat uit drie romeins genummerde delen, waarvan het eerste de (onder)titel ‘The Netherlands, 1961’ heeft (maar dat klopt niet, want vrijwel heel de actualiteit van alle drie de delen van de vertelling speelt in … [Lees meer...] overToptitel
Het eerste kwart: Yael van der Wouden, The Safekeep
Hoort The Safekeep van Yael van der Wouden bij de Nederlandse literatuur? Van der Wouden is de eerste Nederlandse literaire schrijver die succesvol in het Engels schrijft. Eerder is er bijvoorbeeld Robert van Gulik geweest, maar die had geen literaire ambities, en uiteenlopende schrijvers als Herman Koch en Lucas Rijneveld deden het goed in het buitenland, maar dat een … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Yael van der Wouden, The Safekeep
Het eerste kwart: Carolina Trujillo, De instructies
"Mensen die dierenleed zo vaak van dichtbij hebben gezien", zegt de verteller van Carolina Trujillo's roman De instructies "worden depressief of ze krijgen wat Nora had, en Doris en Abby en Chip en al die activisten. Dat bloedirritante fanatisme, dat nooit kunnen loslaten van het onderwerp, dat altijd bezig zijn met die vermaledijde strijd om mensen bewust te maken … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Carolina Trujillo, De instructies
Het eerste kwart: Maud Vanhauwaert, Tosca
Maud Vanhauwaert is een materiële schrijver: ze maakt boeken niet alleen door tekst op een toetsenbord te typen en die op te sturen naar de uitgever, ze denkt ook na over de vorm van haar boeken. Zo is haar roman Tosca in één editie – ik denk: de echte, de rest bestaat alleen omdat het boek ook mensen moest bereiken die niet zo materieel zijn ingesteld – letterlijk … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Maud Vanhauwaert, Tosca
Taal zonder waarheid
Hugo Brandt Corstius kondigde jarenlang aan om een biografie van de door hem bewonderde Multatuli te schrijven. Het kwam er nooit van, en toen uiteindelijk iemand anders het deed, beweerde hij dat dit maar goed was ook. Eerst moest iemand anders de feiten maar eens op een rijtje zetten, dan kon hij zich wijden aan een boek dat zijn voorkeur had – een waarin niet meer al die … [Lees meer...] overTaal zonder waarheid
Het eerste kwart: Cobi van Baars, De onbedoelden
Als het leven een verhaal is, is adoptie een wel heel grote plotwending. Het begin is heel anders dan het vervolg, en bovendien is dat begin vaak onzichtbaar voor alle lezers van het levensverhaal, om te beginnen de hoofdpersoon zelf. Ik vermoed dat dit een van de trauma's van adoptie is: wij mensen willen allemaal een mooi, rechtlijnig levensverhaal, maar bij adoptie is dat … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Cobi van Baars, De onbedoelden
Het eerste kwart: Ellen Ombre, Last
De Jodensavanne, een gebied ten zuiden van Paramaribo waar Sefardische Joden van de zeventiende tot de negentiende eeuw plantages hadden, werd door het Nederlandse koloniale bestuur gebruikt als kamp voor Duitsers en voor bijvoorbeeld NSB'ers uit Nederlands Indië. De kampcommandant had gehoord dat de Sefarden zich hadden laten begraven met juwelen en andere kostbaarheden en hij … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Ellen Ombre, Last
Het eerste kwart: Anjet Daanje, Het lied van ooievaar en dromedaris
Het lied van ooievaar en dromedaris is vrij onomstreden dé Nederlandstalige roman van de 21e eeuw, in ieder geval tot nu toe. Het is een boek waar op ieder van de 650 pagina's van alles gebeurt, en iedere passage een sleutelpassage is. In het laatste hoofdstuk gespt de klokkenmaker Ties Auwerda bij zijn vrouw Heleen een horloge om. Zij was in paniek om het verdwijnen van de … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Anjet Daanje, Het lied van ooievaar en dromedaris
Het eerste kwart: Mariken Heitman, Wormmaan
Er zijn, in ieder geval in het Nederlands, weinig boeken geschreven die je zo aanzetten tot nadenken over de relatie tussen mens en biologie als Wormaan van Mariken Heitman. Misschien komen alleen de andere boeken van dezelfde auteur er enigszins bij in de buurt. Ze had er misschien een nonfictieboek over kunnen schrijven, ze noemt in haar nawoord ook drie … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Mariken Heitman, Wormmaan
Het eerste kwart: Lale Gül, Ik ga leven
Deze jaren zijn preutse jaren in de literatuur. In mijn overzicht van Nederlandstalige romans uit de 21e eeuw staan wel boeken waarin seks voorkomt, maar vaak is dat dan smerige seks of gewelddadige seks, of seks met een taboe waarom je er als lezer van gruwelt. Het soort seks dat Lale Gül beschrijft in Ik ga leven – twee jonge mensen die zich op elkaar storten en … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Lale Gül, Ik ga leven
