Analyse van een analyse van Arthur van Amerongen Door Jos Joosten In de nieuwe aflevering van Nederlandse letterkunde, een themanummer ‘mannelijkheid in de Nederlandse literatuur’, is het onderwerp van het slotartikel zonder twijfel het opmerkelijkst. Na bijdragen over - inderdaad Nederlandse, literaire - auteurs als Menno Ter Braak, Lucebert en Hafid Bouazza, duikt … [Lees meer...] overIn de grond geen slechte jongen
21e eeuw
Van harte gefeliciteerd, meneer ’t Hart!
Vandaag viert Maarten 't Hart zijn 75e verjaardag, een van de intrigerendste schrijvers die er momenteel in Nederland zijn; intrigerend bijvoorbeeld vanwege een neiging om vooral de minder sympathieke kanten van zijn karakter helemaal niet te verbloemen – niet in zijn werk en niet in zijn interviews. En dan gaat het niet over zogenaamd 'minder sympathieke' kanten die feitelijk … [Lees meer...] overVan harte gefeliciteerd, meneer ’t Hart!
List en leed
Foute boeken? Uit de kast (5) Door Nico Keuning Op de flaptekst van List en leed, de nieuwe roman van Arie Storm, is te lezen dat protagonist August Voois het manuscript van zijn roman bij zijn redacteur heeft ingeleverd en daarna beseft ‘dat hij de namen van zijn personages niet heeft veranderd’. Een freudiaanse vergissing, zou je kunnen zeggen. Typisch voor Voois, het … [Lees meer...] overList en leed
Online: Afgrond zonder vangnet, boek over Arnon Grunberg door Yra van Dijk
Het vorig jaar verschenen bij Nijgh & Van Ditmar verschenen boek Afgrond zonder vangnet. Liefde en geweld in de romans van Arnon Grunberg van de Leidse hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Yra van DIjk staat inmiddels in open access. online en wel hier. … [Lees meer...] overOnline: Afgrond zonder vangnet, boek over Arnon Grunberg door Yra van Dijk
Videogedicht: ‘Ik hou van Icarus’ (Tjitske Jansen)
https://www.youtube.com/watch?v=b4r47scsMfc Voor het project ‘Bewogen Verzen’ vroegen Ons Erfdeel vzw en Poëziecentrum aan negen jongeren uit de Lage Landen om poëziefilms te maken van hun favoriete Nederlandstalige gedicht. Justine Cappelle (Roeselare, 1995) maakte een videogedicht van ‘Ik hou van Icarus’ van Tjitske Jansen uit de bundel Het moest maar eens gaan sneeuwen … [Lees meer...] overVideogedicht: ‘Ik hou van Icarus’ (Tjitske Jansen)
Ilja Leonard Pfeijffer in kamer 17
Door Susanne Onel Onderaan op bladzijde 16 van Ilja Pfeijffers roman Grand Hotel Europa wijst de majordomus Montebello aan het ik-personage Ilja Pfeijffer zijn kamer: nummer 17! Waarom dit nummer? Een luguber grapje van de auteur? Het getal 17 is namelijk in Italië een ongeluksgetal, zoals 13 dat in Nederland is. Is het personage Ilja zo ongelukkig … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer in kamer 17
Videogedicht: Vasthoudendheid, Lieke Marsman
Poëziefilm van Ester Bosschaert Devroe naar het gedicht 'Vasthoudendheid' van Lieke Marsman (uit Wat ik mijzelf graag voorhoud - Van Oorschot, 2010). (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overVideogedicht: Vasthoudendheid, Lieke Marsman
Ironie is niet het omgekeerde zeggen van wat je denkt
Ilja Leonard Pfeijffer als ironicus Het is een geleerd essay, dat Ilja Leonard Pfeijffer schreef over de ironie. Hij lardeert zijn betoog, Ondraaglijke lichtheid, – dat ongeveer tot strekking heeft dat de ironie een mooi stijlmiddel is maar dat het tot nihilisme voert wanneer je je hele leven ironisch gaat leven – met verwijzingen naar tal van geleerden uit binnen- en … [Lees meer...] overIronie is niet het omgekeerde zeggen van wat je denkt
De vloeibare neerlandistiek komt eraan!
De ambities spatten van het artikel dat Bram Ieven en Esther Op de Beek deze week publiceerden in het Journal of Dutch Literature. Waar anderen klagen over de crisis waar de neerlandistiek in verzeild is geraakt, stellen zij een ambitieus programma voor het vak voor. (Of althans, voor de moderne letterkunde, want in het taalgebruik van modern letterkundigen is dat het hele … [Lees meer...] overDe vloeibare neerlandistiek komt eraan!
Bewogen verzen: Bij de gemeentekist van mevrouw P, Menno Wigman
Voor het project ‘Bewogen Verzen’ vroegen Ons Erfdeel vzw en Poëziecentrum aan negen jongeren uit de Lage Landen om poëziefilms te maken van hun favoriete Nederlandstalige gedicht. Kobe Fleerackers (Antwerpen, 1993) maakte een videogedicht van ‘Bij de gemeentekist van mevrouw P.’ van Menno Wigman uit de bundel Dit is mijn dag (Prometheus, 2014). ‘Bewogen Verzen‘ kwam tot stand … [Lees meer...] overBewogen verzen: Bij de gemeentekist van mevrouw P, Menno Wigman
Oek de Jong, beeldende kunst en Zeeuwse meisjes
Door Nico Keuning In het literaire oeuvre van Oek de Jong komt zijn belangstelling voor beeldende kunst duidelijk naar voren. De kennis van zijn studie kunstgeschiedenis heeft hij onder andere verwerkt in essays over Caravaggio, Johannes Vermeer en Caspar David Friedrich, die zijn opgenomen in Een man die in de toekomst springt (1997). ‘Ik leef en ik schrijf, ik verzamel … [Lees meer...] overOek de Jong, beeldende kunst en Zeeuwse meisjes
Een kil literair klimaat
Terwijl de ijskappen smelten en de Amazone in brand staat, lijkt het literaire klimaat in Nederland het afgelopen decennium alleen maar verkild. Die conclusie zou je kunnen trekken uit de inleiding van het septembernummer van DW B, dat helemaal over dat klimaat van de afgelopen 10 jaar gaat. Het lijkt een decennium van strijd om centen. "Nu voelen de kunstenaars" schrijven … [Lees meer...] overEen kil literair klimaat
Licht gedicht
Door Jos Joosten In het midden van mijn leven Bedacht ik in een donker woud: ’t Is duidelijk, dit duurt nog even. Maar al word ik heel erg oudEn leef ik talloos vele dagen,Eén ding zou ’k toch willen vragen:O! Hoe lang ik ook op aarde mee moet,Mag het zonder Lévi Weemoedt? … [Lees meer...] overLicht gedicht
In dienst van de literatuur
In memoriam Tom van Deel (1945-2019) Door Nico Keuning Op maandag 12 augustus, is Tom van Deel, oud-literatuurcriticus en oud-docent Moderne Letterkunde aan de UvA, overleden. Hij publiceerde gedichten als T. van Deel. Twee maanden geleden, op 13 juni, de geboortedag van de schrijver Willem Brakman, was ik nog in Amsterdam bij Van Deel op bezoek. Die datum was toeval. Ik … [Lees meer...] overIn dienst van de literatuur
Uit mijn hoofd: Toon Tellegen, Een zuchtje wind
Onlangs verscheen een door de dichter zelf samengestelde bloemlezing met de mooiste gedichten van Toon Tellegen, 'Een van ons zal omkijken'. Ik leerde het gedicht 'Een zuchtje wind' (oorspronkelijk uit 2014) uit mijn hoofd. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overUit mijn hoofd: Toon Tellegen, Een zuchtje wind
Uit mijn hoofd: Tomas Lieske, De kindertijd van Robespierre
Wie is er aan het woord in de bundel Keto Stiefcommando van Tomas Lieske? In de meeste gedichten zijn dat minstens drie verschillende stemmen tegelijk. De bundel is namelijk een verhaal over een groep vuilnismannen, meest van Afrikaanse afkomst, in de Parijse buurt die besluiten een aantal dode (of verzonnen) helden uit de westerse cultuur te adopteren en gedichten te schrijven … [Lees meer...] overUit mijn hoofd: Tomas Lieske, De kindertijd van Robespierre
Waarom ik graag Kader Abdolah in de klas lees
Door Michelle van Dijk De verhalenbundel Rode wijn en andere verhalen van Kader Abdolah opent met het verhaal ‘Een onbekende trekvogel’. Ik ken het verhaal al jaren, want het is een moderne klassieker in lessen verhaalanalyse. Het is kort en leerlingen ontdekken er snel thema en motieven in, misschien ook een moraal, een boodschap, zelfs als ik daar helemaal niet om vraag. … [Lees meer...] overWaarom ik graag Kader Abdolah in de klas lees
Bert van Raemdonck: De vrije verzen
De gedichten in de debuutbundel Hier raken we mij kwijt van Bert van Raemdonck zijn gemakkelijk uit het hoofd te leren. Ze hebben een eigen toon en een dwingend ritme. 'De vrije verzen' vind ik een goed voorbeeld. In dit gedicht zet Van Raemdonck impliciet de hoge verwachtingen die er honderd jaar geleden bestonden over het vrije vers als het begin van een nieuwe, vrijere … [Lees meer...] overBert van Raemdonck: De vrije verzen
Jan Willem Anker, De Nederlander zegt nee
Uit mijn hoofd 'De Nederlander zegt nee' komt uit de nieuwe bundel van Jan-Willem Anker, Ware aard. Het is een atypisch gedicht, maar bijna alle gedichten in Ware aard zijn atypisch. Er staan gedichten in over het leven van een vader van twee jonge kinderen in Weesp – nooit eerder werd Weesp zo uitvoerig bezongen in de wereldgeschiedenis van de dichtkunst – maar soms … [Lees meer...] overJan Willem Anker, De Nederlander zegt nee
Willy Roggeman wordt 85: archief van 65 jaar schrijverschap.
Door Jürgen Pieters Vandaag, 9 juni, wordt de Vlaamse auteur Willy Roggeman 85. Hij werd in 1934 geboren in het Oost-Vlaamse Ninove, waar hij nog steeds woont. Roggeman is intussen ook al 65 jaar schrijver. Twee redenen om te vieren dus. In 1954 – hij was toen derdejaarsstudent Germaanse Filologie aan de Universiteit Gent – maakte Willy Roggeman zijn officiële … [Lees meer...] overWilly Roggeman wordt 85: archief van 65 jaar schrijverschap.
Ruimte in het hoofd
Door Marc Kregting Toen onlangs het literaire tijdschrift G. een nummer plande over Patricia de Martelaere die tien jaar geleden overleed, bleek van deze begenadigde en bewierookte essayiste-romanschrijfster, wier oeuvre decennia omspant, geen enkel boek voorradig. Jongere auteurs waren geïnteresseerd om aan het nummer mee te doen, en moesten zich behelpen met fotokopieën en … [Lees meer...] overRuimte in het hoofd
Een drol met een strik erom
Door Jos Joosten Ooit was ik getuige van de reactie van H.H. ter Balkt op een gedicht dat een collega ter ere van hem had geschreven. Ter Balkts reactie was niet mals, en zijn immer relativerende echtgenote Willemien zei op een gegeven moment: ‘Maar Harry, het is toch een cadeautje?’ Ter Balkt baste: ‘Moet ik dan blij zijn als iemand gratis een drol met een strik erom door … [Lees meer...] overEen drol met een strik erom
B-kantje van Bruinja
Door Marc van Oostendorp Twee gedichten schreef Tsead Bruinja naar aanleiding van de gebeurtenissen in Christchurch en Utrecht: een Dichter des Vaderlands-gedicht dat in NRC verscheen, en een gedicht dat hij zelf een 'B-kantje' noemde (weten mensen van jonger dan 20 wat dat is?) en alleen op zijn Facebook-pagina plaatste, Ik vind het B-kantje geloof ik beter dan het … [Lees meer...] overB-kantje van Bruinja
Verwijdertgate en het daarop volgende maakproces
Door Marc van Oostendorp Wie over honderd jaar iets over taal en literatuur in Nederland anno 2019 wil begrijpen, zal de volgende serie tweets aandachtig moeten bestuderen: Tot onze spijt is in de epiloog van het Boekenweekgeschenk een d/t-fout geslopen. De oorspronkelijke tekst van Jan Siebelink was foutloos, hoe dit in het daarop volgende maakproces is geslopen kunnen … [Lees meer...] overVerwijdertgate en het daarop volgende maakproces
Menno Wigman: Tot zichzelf
Door Wiel Kusters 'Alleen mijn nagels en mijn haren, / dat is alles', schrijft Menno Wigman in het gedicht 'Tot zichzelf', dat deel uitmaakt van zijn 'officiële' debuut, 's Zomers stinken alle steden (1997). Hij loopt tegen de dertig, de 'gevreesde' verjaardag waarvan sprake is in 'Media vita', verderop in de bundel. Het dertigste jaar opgevat als het midden van de … [Lees meer...] overMenno Wigman: Tot zichzelf
