Hoe gaat het menselijk brein om met symbolen, zoals € of ☮? Daarover blijkt nog maar bijzonder weinig bekend te zijn, maar een nieuw artikel in het tijdschrift Cognition werpt in ieder geval enig licht op de zaak: deze symbolen blijken gemakkelijker te onthouden te zijn dan woorden. In een zorgvuldig ontworpen verzameling experimenten lieten de onderzoekers mensen … [Lees meer...] overWaarom is ‘☮’ makkelijker te onthouden dan ‘peace’?
cognitie
Versterk de democratie, begin bij je leesstrategie
Soms zijn twee schijnbaar verschillende statistieken achter de cijfers innig met elkaar verstrengeld. Recent hadden we weer prijs. Op 12 mei verschenen in Vlaanderen de resultaten van de peiling een jaar voor de verkiezingen, die aangeven dat de extreemrechtse partij Vlaams Belang bijna een kwart van de kiezers weet te bekoren. Vier dagen later verscheen een rapport dat … [Lees meer...] overVersterk de democratie, begin bij je leesstrategie
Aankondiging Colloquium NVT-net 2023
Taal, communicatie en cognitie: van onderzoek naar onderwijs Als we de recente geschiedenis van de taalwetenschap overzien, valt op dat taalgebruiksgebaseerde benaderingen (‘usage-based approaches’) de voorbije decennia een centrale plaats hebben verworven. Dit gaat gepaard met een sterke focus op de functionele aspecten van de taal, naast de werking van het taalsysteem, … [Lees meer...] overAankondiging Colloquium NVT-net 2023
We denken nooit in ons eentje
Steengoede brief, van mijn Nijmeegse collega Mark Dingemanse en een indrukwekkende lijst andere geleerden, in het tijdschrift Cognitive Science deze week. In de brief vatten ze samen wat zij, en naar mijn indruk steeds meer onderzoekers, beginnen te vatten: we denken niet in ons eentje – misschien wel nooit. De menselijke hersenen zijn geen makkelijk van de omgeving af te … [Lees meer...] overWe denken nooit in ons eentje
Het Je ne sais quoi van de literatuur
Mislukte wetenschappelijke artikelen zijn soms ook interessant. Een voorbeeld lijkt me het artikel Relevance. Cognition, communication and...? van de Britse geleerde Tim Wharton. Dat het artikel mislukt is op het eerste gezicht geen wonder, want Wharton wil met een taalkundige theorie (Relevance Theory) het raadsel van de literatuur verklaren: hoe is het mogelijk dat zoiets … [Lees meer...] overHet Je ne sais quoi van de literatuur
Woorden doen ertoe (in onze kijk op de wereld)
Gelukkig klinkt af en toe het geluid van de rede. In het nieuwe nummer van het tijdschrift Cognition is Peter Hagoort, directeur van het Donders Instituut in Nijmegen de vertolker van dit geluid. We komen uit een periode waarin het idee van embodied cognition sterk in de belangstelling: ons denken is niet abstract, maar wordt voortgebracht door ons lichaam. Hoe we de wereld … [Lees meer...] overWoorden doen ertoe (in onze kijk op de wereld)
Taal is een brug in het denken
Bestaan er stoornissen die specifiek de taal betreffen? Twee voorbeelden worden regelmatig genoemd. De eerste is afasie, een stoornis (of eigenlijk een pakket stoornissen) die zich kunnen voordoen als mensen bijvoorbeeld een herseninfarct krijgen en daarna niet goed meer kunnen praten. De tweede heet taalontwikkelingsstoornis en lijkt een aangeboren component te hebben. Maar … [Lees meer...] overTaal is een brug in het denken
How hard is cognitive science?
This is a cut version of a talk by Iris van Rooij presented at the Department of Linguistics, Cognitive Science, and Semiotics & Interacting Minds Center, Aarhus University, 17-2-2022. … [Lees meer...] overHow hard is cognitive science?
1 – 3 december 2021: Nijmegen Lectures Stanislas Dehaene
The next Nijmegen Lectures will be given by Stanislas Dehaene, Director of the INSERM-CEA Cognitive Neuroimaging Unit near Paris and Professor of Experimental Cognitive Psychology at Collège de France on December 1, 2 and 3, 2021. Please read on for further information on the content of Stanislas Dehaene's lectures. Advances in understanding human singularity What are the … [Lees meer...] over1 – 3 december 2021: Nijmegen Lectures Stanislas Dehaene
Het menselijk leven is een spel
Soms klinkt er in de dagelijkse stroom wetenschappelijke literatuur die je als moderne onderzoeker moet verwerken ineens een menselijke stem. Iemand die zich niet alleen maar verbergt achter de inleiding, methode, resultaten en discussie, maar die iets zegt over wat het betekent om mens te zijn. Het artikel Embodiment is not the answer van de Birminghamse emeritus-hoogleraar … [Lees meer...] overHet menselijk leven is een spel
De aangeboren weerzin tegen het idee dat weerzin aangeboren kan zijn
Sommige kennis is mogelijk aangeboren. Er bestaat op dit punt bijvoorbeeld al een lang lopende discussie over taal. Nu is dat een nogal wonderlijke discussie als je kijkt naar wat er wetenschappelijk bekend is: bijvoorbeeld dat baby's van een paar uur oud al verschil horen tussen hun moedertaal en een vreemde taal. Dat betekent dat ze zich al aspecten van de klankvorm van hun … [Lees meer...] overDe aangeboren weerzin tegen het idee dat weerzin aangeboren kan zijn
Judith Rispens: “Taalproblemen van vmbo’ers zijn voor de wetenschap minstens even interessant als het vwo-eindexamen”
Door Marc van Oostendorp Voor VakTaal, het tijdschrift van de IVN, interviewde ik Judith Rispens, sinds begin dit jaar hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hieronder staat een sterk verkorte versie van dat interview. De langere versie kun je lezen in de nieuwe VakTaal (toch al erg de moeite waard). ”Toen ik in Groningen Nederlands ging … [Lees meer...] overJudith Rispens: “Taalproblemen van vmbo’ers zijn voor de wetenschap minstens even interessant als het vwo-eindexamen”
Wereldgeschiedenis is de geschiedenis van metaforen
Door Marc van Oostendorp Als de Amerikanen Sapir en Whorf gelijk hadden, zou er een goede wereldgeschiedenis te schrijven zijn aan de hand van de taalgeschiedenis. Volgens de zogeheten Sapir-Whorf-hypothese bepaalt de taal het denken. En als we aannemen dat de manier waarop de mensen denken de loop van de geschiedenis bepaalt, zijn taalveranderingen dus belangrijk bij het … [Lees meer...] overWereldgeschiedenis is de geschiedenis van metaforen
Bababa
Door Marc van Oostendorp De zomer is de tijd om op nieuwe plaatsen over van alles en nog wat na te denken. Bijvoorbeeld over hoe ons luisteren kan worden medebepaald door ons zien. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overBababa
De economische wetenschap en de taalkunde spreken elkaar tegen
Door Marc van OostendorpIn het nieuwe nummer van Language, waarschijnlijk het belangrijkste taalkundige tijdschrift ter wereld, staat een kort, verontrustend artikel: de economische theorie en de taalkunde kloppen niet met elkaar! Wanneer de ene juist is, is de ander op drijfzand gebouwd. Ze zijn gebaseerd op ideeën over de werking van de menselijke geest die niet met elkaar te … [Lees meer...] overDe economische wetenschap en de taalkunde spreken elkaar tegen
Waarom zeggen we noordoost en niet oostnoord?
Door Marc van DorpenoostWaarom zeggen we noordwest en niet westnoord, zuidoost en niet oostzuid? vroeg iemand me gisteren. In het algemeen gesteld: waarom zeggen we in dit soort precieze richtingsaanduidingen eerst zuid of noord, en dan oost of west?Op internet wordt deze prangende kwestie als ik het goed zie, slechts eenmaal behandeld, namelijk op de website … [Lees meer...] overWaarom zeggen we noordoost en niet oostnoord?
