Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

fonologie

KindereN voor KindereN

door 3 Reacties

Als je naar oude liedjes luistert, bijvoorbeeld uit de eerste jaren van Kinderen voor Kinderen hoor je nog opvallend veel n'en uitgesproken worden. Hoe zit dat? https://youtu.be/9tpZZ4OBYOQp/embed] Het besproken liedje is De Lek uit seizoen 7 (1986). Muziek: Harry Bannink. Tekst: Jan Boerstoel. Solist: Matthijs van der Wel Bekijk deze video op YouTube … [Lees meer...] overKindereN voor KindereN

De k als universele medeklinker

door 9 Reacties

Door Marc van Oostendorp Het fijne van internet is dat je er niet alleen kunt kijken naar plaatjes van jonge kittens, maar ook naar schema's met klanken. Zoals dit, dat tot mijn onuitsprekelijke geluk zomaar ineens langs kwam op het internet: Het is volgens mij een redelijk betrouwbaar plaatje, in de zin dat het gebaseerd is op een zorgvuldig samengestelde database … [Lees meer...] overDe k als universele medeklinker

Spelen met de Marokkaanse ‘sj’

door 1 Reactie

Door Marc van Oostendorp Een van de eigenaardigheden van het moderne Gouds is dat je 'sjchoon' zegt in plaats van 'schoon'. Dat blijkt uit een nieuw artikel van Khalid Mourigh in Nederlandse taalkunde. Dat Gouds wordt dan wel alleen (of overwegend) gesproken door jonge Marokkanen in Gouda. Als Mourigh aan een aantal van hen vraagt 'wat is (...) typisch Gouds?', dan komen … [Lees meer...] overSpelen met de Marokkaanse ‘sj’

Limburgers nog toongevoeliger dan gedacht

door Reageer

 (Persbericht Radboud Universiteit) Limburgers staan bekend om hun zangerige spraak. Ze blijken ook erg goed in het horen van hele subtiele woordmelodieverschillen. Dat blijkt uit onderzoek van taalwetenschapper Stefanie Ramachers. Ze promoveert op 31 januari aan de Radboud Universiteit. Het Limburgs is een zogenaamde toontaal. In het Limburgs kan de melodie waarmee een … [Lees meer...] overLimburgers nog toongevoeliger dan gedacht

zooitje / zootje

door 6 Reacties

Verwarwoordenboek Vervolg (54) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld … [Lees meer...] overzooitje / zootje

Sjaal

door Reageer

Door Marc van Oostendorp Iemand vroeg me deze week of ik een 'j' zeg als ik 'sjaal' zeg. Dat leidde tot een bespiegeling over de manier waarop je de [s] en de [sj] zegt. (Deze video bekijken op YouTube.) … [Lees meer...] overSjaal

Waarom hebben talen verschillende klinkers en medeklinkers?

door 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp Niets weten we, niets. Ik heb 25 jaar geleden besloten dat ik om de mens beter te begrijpen me het best kon storten op het allerkleinste detail van de dmens: de klanken die hij maakt, de klinkers en de medeklinkers, en de manier waarop die gegroepeerd worden in lettergrepen en woorden. Mensen doen dat in of met hun hoofd, en door uitgebreid te … [Lees meer...] overWaarom hebben talen verschillende klinkers en medeklinkers?

Niet iedere s is gelijk

door 7 Reacties

Door Marc van Oostendorp In ieder vakgebied zullen ze wel opduiken: feiten waar niemand iets mee aan kan. Iemand doet een bevinding die je niet zou verwachten en waar geen enkele beschikbare theorie iets over kan zeggen. Wat moet je daarmee? Het overkomt de taalkunde bijvoorbeeld in een artikel  van een aantal Duitse taalkundigen in het nieuwe nummer van de Journal of … [Lees meer...] overNiet iedere s is gelijk

Bababa

door Reageer

Door Marc van Oostendorp De zomer is de tijd om op nieuwe plaatsen over van alles en nog wat na te denken. Bijvoorbeeld over hoe ons luisteren kan worden medebepaald door ons zien. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overBababa

Nederlandse papa, Duitse phapha

door Reageer

Door Marc van Oostendorp Als je een Nederlands kind bent met een Nederlandse papa en Nederlandse vriendjes, maar ook een Duitse papa, wat zeg je dan tegen die tweede papa? Ja, Papa. Maar hoe spreek je dat uit? Het Nederlands en het Duits hebben licht verschillende p's, zoals ze ook licht verschillende b's hebben. Wanneer je bijvoorbeeld pa zegt, moet je twee dingen doen: … [Lees meer...] overNederlandse papa, Duitse phapha

Zijn Groningers gevoeliger voor kleine verschillen tussen v en f dan West-Vlamingen?

door 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp Wie van het zuidwesten van het Nederlandse taalgebied naar het noordoosten trekt, hoort steeds minder mensen nog verschil maken tussen vier en fier. In West-Vlaanderen maakt iedereen dat verschil nog, in Vlaams Brabant wordt het al wat minder – al zullen mensen daar dat verontwaardigd van de hand wijzen – en wanneer je eenmaal in Groningen bent … [Lees meer...] overZijn Groningers gevoeliger voor kleine verschillen tussen v en f dan West-Vlamingen?

Afscheid Ben Hermans: Het belang van leegte, 30 juni 2017

door Reageer

Op vrijdagmiddag 30 juni aanstaande organiseert het Meertens Instituut een middag ter gelegenheid van het afscheid van Prof. dr. Ben Hermans, die de afgelopen 12 jaar aan het instituut verbonden is geweest, en die voor die tijd natuurlijk al ruime bekendheid genoot vanwege zijn werk aan onder andere toonaccenten in Limburgse dialecten en het Servokroatisch, maar die ook verder … [Lees meer...] overAfscheid Ben Hermans: Het belang van leegte, 30 juni 2017

Geen g?

door 11 Reacties

Door Marc van Oostendorp Waarom heeft het Nederlands eigenlijk geen [ɡ], de klank van het Engelse goal of het Duitse Geld? Over die vraag hoorde ik deze week een lezing van de Australische taalkundige Mark Donohue. Ik probeer het samen te vatten. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overGeen g?

Naar Manchester voor de fonologie

door 1 Reactie

Door Marc van Oostendorp Vandaag reis ik weer naar Manchester, voor het grootste evenement voor fonologen ter wereld: de Manchester Phonology Meeting. Het is mijn favoriete congres, en vorig jaar maakte ik er het bovenstaande vrolijke filmpje over. Of het dit jaar weer zo vrolijk wordt, valt natuurlijk te bezien. Het is de 25e editie, maar de feestelijkheden worden – … [Lees meer...] overNaar Manchester voor de fonologie

Toen de phonologie in de N.R.C. stond

door 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp Ooit waren fonologen – ik ben een fonoloog, ik bestudeer de klanken van het Nederlands – de grote helden van de taalwetenschap. In de jaren twintig en dertig kon je als jonge ambitieuze taalkundige niets beter doen dan fonologie bestuderen. Dát was waar de nieuwe taalwetenschappelijke inzichten konden worden bestudeerd! Dát was waar alle groten … [Lees meer...] overToen de phonologie in de N.R.C. stond

Srijven

door 12 Reacties

Door Marc van Oostendorp Een klassieker uit de fonologie: waarom het woord schrijven eigenlijk srijven is. Vier jaar geleden legde ik het ook uit in de Klankencyclopedie van het Nederlands, maar dit is een betere uitleg, in de onregelmatige reeks zondagochtendminicolleges vanuit Abruzzo: (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overSrijven

Manupilatie

door 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp Sommige verschrijvingen maak je gemakkelijker dan andere. Het internet staat bijvoorbeeld vol met 'minitieus' beschreven 'manupilaties', want om de een of andere reden lijken de i en de u gemakkelijk met elkaar verwisseld te kunnen worden. En zo vind je dus ook vormen als minutie voor munitie en indistrueel. Het zijn trouwens ook niet per se … [Lees meer...] overManupilatie

Kangeroe

door 7 Reacties

Door Marc van Oostendorp Omdat het vandaag de Dag van de Herontdekte Klassieker is, heb ik mijn zondagochtendminicollege vandaag ook uitgeschreven – onder de video. Als ik jou de afgelopen dagen nog niet heb gevraagd hoe je kangoeroe uitspreekt, ken ik je waarschijnlijk niet. Dat er variatie zit in de klinker is geen verrassing: sommige mensen zeggen kang[a]roe, … [Lees meer...] overKangeroe