Vanwege een serververhuizing in het datacenter van de Universiteit Leiden is neerlandistiek.nl op 27 november 2024 tijdelijk niet bereikbaar.
Onze excuses voor het ongemak!

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

fonologie

Zijn Groningers gevoeliger voor kleine verschillen tussen v en f dan West-Vlamingen?

door 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp Wie van het zuidwesten van het Nederlandse taalgebied naar het noordoosten trekt, hoort steeds minder mensen nog verschil maken tussen vier en fier. In West-Vlaanderen maakt iedereen dat verschil nog, in Vlaams Brabant wordt het al wat minder – al zullen mensen daar dat verontwaardigd van de hand wijzen – en wanneer je eenmaal in Groningen bent … [Lees meer...] overZijn Groningers gevoeliger voor kleine verschillen tussen v en f dan West-Vlamingen?

Afscheid Ben Hermans: Het belang van leegte, 30 juni 2017

door Reageer

Op vrijdagmiddag 30 juni aanstaande organiseert het Meertens Instituut een middag ter gelegenheid van het afscheid van Prof. dr. Ben Hermans, die de afgelopen 12 jaar aan het instituut verbonden is geweest, en die voor die tijd natuurlijk al ruime bekendheid genoot vanwege zijn werk aan onder andere toonaccenten in Limburgse dialecten en het Servokroatisch, maar die ook verder … [Lees meer...] overAfscheid Ben Hermans: Het belang van leegte, 30 juni 2017

Geen g?

door 11 Reacties

Door Marc van Oostendorp Waarom heeft het Nederlands eigenlijk geen [ɡ], de klank van het Engelse goal of het Duitse Geld? Over die vraag hoorde ik deze week een lezing van de Australische taalkundige Mark Donohue. Ik probeer het samen te vatten. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overGeen g?

Naar Manchester voor de fonologie

door 1 Reactie

Door Marc van Oostendorp Vandaag reis ik weer naar Manchester, voor het grootste evenement voor fonologen ter wereld: de Manchester Phonology Meeting. Het is mijn favoriete congres, en vorig jaar maakte ik er het bovenstaande vrolijke filmpje over. Of het dit jaar weer zo vrolijk wordt, valt natuurlijk te bezien. Het is de 25e editie, maar de feestelijkheden worden – … [Lees meer...] overNaar Manchester voor de fonologie

Toen de phonologie in de N.R.C. stond

door 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp Ooit waren fonologen – ik ben een fonoloog, ik bestudeer de klanken van het Nederlands – de grote helden van de taalwetenschap. In de jaren twintig en dertig kon je als jonge ambitieuze taalkundige niets beter doen dan fonologie bestuderen. Dát was waar de nieuwe taalwetenschappelijke inzichten konden worden bestudeerd! Dát was waar alle groten … [Lees meer...] overToen de phonologie in de N.R.C. stond

Srijven

door 12 Reacties

Door Marc van Oostendorp Een klassieker uit de fonologie: waarom het woord schrijven eigenlijk srijven is. Vier jaar geleden legde ik het ook uit in de Klankencyclopedie van het Nederlands, maar dit is een betere uitleg, in de onregelmatige reeks zondagochtendminicolleges vanuit Abruzzo: (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overSrijven

Manupilatie

door 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp Sommige verschrijvingen maak je gemakkelijker dan andere. Het internet staat bijvoorbeeld vol met 'minitieus' beschreven 'manupilaties', want om de een of andere reden lijken de i en de u gemakkelijk met elkaar verwisseld te kunnen worden. En zo vind je dus ook vormen als minutie voor munitie en indistrueel. Het zijn trouwens ook niet per se … [Lees meer...] overManupilatie

Kangeroe

door 7 Reacties

Door Marc van Oostendorp Omdat het vandaag de Dag van de Herontdekte Klassieker is, heb ik mijn zondagochtendminicollege vandaag ook uitgeschreven – onder de video. Als ik jou de afgelopen dagen nog niet heb gevraagd hoe je kangoeroe uitspreekt, ken ik je waarschijnlijk niet. Dat er variatie zit in de klinker is geen verrassing: sommige mensen zeggen kang[a]roe, … [Lees meer...] overKangeroe

Het geluid van een Bayesiaanse machine

door 8 Reacties

Door Marc van Oostendorp Het fijnste van onderzoeker zijn is dat je af en toe overtuigd raakt: eerst wist je zeker dat het zus zat, en dan merk je ineens dat je begrijpt dat het toch echt zo is. Vooral de onderzoeker op rijpere leeftijd, zoals ik, kan dat af en toe overkomen. In eerste instantie zag ik bijvoorbeeld weinig in het nieuwe artikel The Message Shapes Phonology, … [Lees meer...] overHet geluid van een Bayesiaanse machine

Het verschil tussen de regel en de uitzonderingen

door Reageer

Door Marc van Oostendorp Wat is het toch fijn als de ene held de andere in het zonnetje zet. Dat gebeurt voor mij in het nieuwste nummer van het Journal of Sociolinguistics: Paul Kiparsky bejubelt William Labov <hier €>. Op mijn lijstje van favoriete taalkundigen staan deze twee heren heel hoog. Allebei hebben ze van alles en nog wat gedaan: Kiparsky schreef onder … [Lees meer...] overHet verschil tussen de regel en de uitzonderingen

Twee opmerkelijke klankverschijnselen in de eerste helft van de zestiende eeuw: een signalement.

door 5 Reacties

Door Renaat Gaspar Het relaas dat Jan Govertsz opgesteld heeft van zijn reis die hij in 1525 naar Palestina heeft gemaakt, en waarvan medio 2016 een eerste, geannoteerde uitgave in de Digitale Bibliotheek van de Nederlandse Letteren is opgenomen, bevat naast veel cultuurhistorische bijzonderheden tevens een tweetal merkwaardigheden die ook de uitsluitend taalkundig … [Lees meer...] overTwee opmerkelijke klankverschijnselen in de eerste helft van de zestiende eeuw: een signalement.

Illuster

door 10 Reacties

Door Marc van Oostendorp Er zijn zaken die je eenvoudigweg niet weet. Hoe je het woord illuster uitspreekt, of illustrator. Ik ben fonoloog, en daarmee een van hooguit twintig mensen die iedere dag nadenken over klanken. Maar of ik de u in die woorden nu zeg als de u in put of die in duwen? Ik bedoel nog niet eens hoe je dat zou 'moeten' uitspreken … [Lees meer...] overIlluster

Spelling als remmer van klankverandering?

door 10 Reacties

Door Maartje Lindhout In veel gebieden van het Nederlands gaat de z steeds meer als de s klinken en de v als de f. "Ik heb de son sien sakken in de see", is een stereotype uiting van een Amsterdammer. Het verschil tussen de s en z en tussen de f en de v is wel eens groter geweest. In het zuiden van het land is dat verschil nog het meest aanwezig. Daar vind je ook nog een … [Lees meer...] overSpelling als remmer van klankverandering?

Leve de fonologie

door Reageer

Door Marc van Oostendorp Ik was deze week in Manchester voor de Manchester Phonology Meeting. Omdat ik mijn laptop én mijn camera niet meegenomen had, vandaag geen zondagochtendminicollege, maar een filmpje dat ik helemaal met mijn telefoon gefilmd én gemonteerd heb en dat dus uitermate hip is. … [Lees meer...] overLeve de fonologie

Spookklinkers

door 5 Reacties

Door Marc van Oostendorp Gisteren mocht ik samen met mijn Italiaanse collega Edoardo Cavirani de wereldberoemde Manchester Phonology Meeting openen met een lezing over spookklinkers. Je hebt zulke klinkers – je hoort ze niet, maar ze geven allerlei signalen af dat ze er wel degelijk zijn – in allerlei talen en Edoardo en ik zijn bezig daar een theorie over te ontwikkelen. … [Lees meer...] overSpookklinkers

Leren lezen? Let op de details!

door Reageer

Door Marc van Oostendorp Taal is een van de weinige zaken die bij veel mensen via twee totaal verschillende zintuigen kan binnenkomen: via de oren of de ogen. Dat is het verschil tussen gesproken en geschreven taal. Als volwassene ben je er zo aan gewend, dat je er meestal niet bij stil staat hoe bijzonder dat is. Ergens in je hoofd zit het woord vlinder opgeslagen, en zowel … [Lees meer...] overLeren lezen? Let op de details!

Drie dagen in het teken van de r-klank

door Reageer

Internationale workshop op de Fryske Akademy  Hoe komt het dat kinderen het langst doen over het leren van de r-klank? Hoe is het mogelijk dat de r, anders dan andere klanken, op meer dan twintig manieren kan worden uitgesproken? En waarom verandert de r zo vaak, in zoveel talen in de wereld, en is het onderscheid tussen de r en de l voor Chinezen en Japanners zo moeilijk? … [Lees meer...] overDrie dagen in het teken van de r-klank