Door Fred Weerman Een brandende kwestie op Neder-L: Mag Marc van Oostendorp nu wel of niet van taal houden? Hij raakt inexistentiële onzekerheid naar aanleiding van een passage uit een interview van Milfje Meulkens met mij, die hij als volgt samenvat (ik verbeter de typfouten): Waar het vroeger dus als een aanbeveling gold om van taal te houden, geldt het tegenwoordig … [Lees meer...] over‘Niet moeten’ is niet gelijk aan ‘moeten niet’
Gastcolumns
De wedergeboorte van de indifferentialis
Sans amertume ni rancune: mijn laatste antwoord aan Neijtdoor Wim MattensTen tijde van de Chomskyaanse hegemonie was het voor ‘andersdenkenden’ niet gemakkelijk een eigen persoonlijk geluid te laten doorklinken. Ook voor mij als structuralist. Bovendien was ik verbonden aan een Franstalige universiteit waar de middelen voor onderzoek van het Nederlands uiterst beperkt waren. … [Lees meer...] overDe wedergeboorte van de indifferentialis
Ritme en meervoudigheid
Commentaar op het commentaar van Wim Mattens Door Anneke Neijt Met het taalsysteem heb je een representatie van de wereld tot je beschikking. Die kun je beschrijven, je kunt erover nadenken, je kunt toekomstige of onmogelijke werelden verzinnen en je kunt de betekenis van je gedachten doorgeven aan anderen. Dat is waarom taalonderzoek zo fascinerend is. Ons … [Lees meer...] overRitme en meervoudigheid
Friese taal in de lift
Door ReinierSalverda Alle goede dingen komen in drieën, zegt het spreekwoord. Dat geldt op dit moment zeker voor Fryslân, de Friezen en hun taal, het Fries, één van de ruim veertig erkende regionale taalminderheden in Europa, en de moedertaal van zo’n 400.000 sprekers in het noorden van Nederland. Ten eerste. Op 1 januari 2014 is er - voor het eerst in de Nederlandse … [Lees meer...] overFriese taal in de lift
Ook uitkomsten van onderzoek moeten linguïstisch en methodologisch verantwoord worden.
Door Wim Mattens Er is geen enkele medicus die op het idee zou kunnen komen een onderzoek in te stellen naar prostaatkanker bij vrouwen. De anatomie van het vrouwelijke lichaam geeft namelijk geen enkele indicatie om te veronderstellen dat een dergelijk onderzoek tot medisch relevante resultaten zou kunnen leiden. Een medicus die een dergelijk onderzoek zou willen instellen, … [Lees meer...] overOok uitkomsten van onderzoek moeten linguïstisch en methodologisch verantwoord worden.
Beatrijs: een middeleeuwse Lady Gaga?
Door Jan Uyttendaele Op 2 oktober 2013 woonde ik de ‘Dag van het Nederlands’ bij, georganiseerd door het Nascholingscentrum CNO van de Universiteit Antwerpen. Die dag was helemaal gewijd aan de literatuur. Eén van de sessies droeg als titel ‘Waarom zou (je) Beatrijs nog lezen?’. Waarom ‘je’ in deze titel tussen haakjes stond, heb ik nog altijd niet kunnen achterhalen. De … [Lees meer...] overBeatrijs: een middeleeuwse Lady Gaga?
Vorm en wereldkennis verklaren samen de interpretatie van samenstellingen
Door Arina Banga Het duurt altijd even voordat ik ze gerustgesteld heb, de mensen op feestjes die bij het horen van het onderwerp van mijn proefschrift meteen in paniek raken. “Dat vind ik zo moeilijk! Ik weet nóóit of het nou pannuhkoek is of pannennnnnnkoek!” Hoewel ik deze regels zelf niet zo heel moeilijk vind, is mijn missie in zulke situaties niet om mijn … [Lees meer...] overVorm en wereldkennis verklaren samen de interpretatie van samenstellingen
De spelling is vrij
De laatste weken is er, onder andere op Neder-L, weer een discussie opgelaaid over de precieze manier waarop de tussen-n moet worden geregeld. Volgens sommigen is er een rigoureuzere maatregel nodig: de spelling moet worden vrijgelaten. Dat vindt bijvoorbeeld Wil Bijlsma, taalkundige, oud-docent Taalbeheersing aan de Sociale Akademies in Amsterdam, oud-docent Nederlands … [Lees meer...] overDe spelling is vrij
Geenvoud en gemeenvoud
Door Felix van de LaarToen ik kennismaakte met de indifferentialis van Mattens, opende mij dat de ogen voor het feit dat er méér onder de zon is dan het begrippenpaar enkelvoud en meervoud waarin vorm en inhoud zo innig samengingen. Ik kwam hem helaas pas in 2000 op het spoor, ná het gekrakeel over de “tussen-n” in 1995, want toen ging ik nog - en velen met mij - van die … [Lees meer...] overGeenvoud en gemeenvoud
Toch nog een keer die vermaledijde spelling
Door Wim MattensIn zijn bijdrage De knoedel van de taal van 19 december 2013 vindt Felix van de Laar het merkwaardig “dat zowel de spellingcommissie die het Groene Boekje in elkaar heeft geknutseld, als taalgeleerden die er later onderzoek naar hebben gedaan, de inzichten van Wim Mattens over de ”indifferentialis” volstrekt hebben genegeerd.” Deze opmerking behoeft enige nadere … [Lees meer...] overToch nog een keer die vermaledijde spelling
Liever als dan dan of net zo lief dan als als?
Door Helen de HoopKees van Kooten beweerde deze week dat het wel uitmaakt of je ‘als’ of ‘dan’ zegt in vergelijkingen van ongelijkheid. Heeft hij een nieuw argument gevonden? Nee, hij zegt dat ‘als’ ambigu (dubbelzinnig) is en dat is al een eeuwenoud argument. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal schrijft hierover in 1884:“Alsdrukt het begrip van gelijkheid uit. … [Lees meer...] overLiever als dan dan of net zo lief dan als als?
De knoedel van de taal
Door Felix van de Laar"De knoedel van de taal" is een hele mooie (nieuwe) uitdrukking van Marc van Oostendorp. En ja, wat mij betreft zit het schrift in die knoedel, gelukkig maar want anders had ik geen werk, ik ben dan ook geen taalgeleerde maar een zelfstandige tekstschrijver, redacteur, vertaler en wat dies meer zij. Het komt bij mij altijd in letters terecht en … [Lees meer...] overDe knoedel van de taal
Verzen met merg. Roemer Visschers Brabbeling (1614) opnieuw op de markt
Voordracht tijdens een colloquium van het Amsterdam Centre for the Study of the Golden Age (Universiteit van Amsterdam), 3 december 2013Door Anneke C.G. FleurkensMisschien was het, met wat meer gevoel voor symboliek, verstandig geweest om de presentatie van deze nieuwe editie van Roemer Visschers Brabbeling pas begin volgend jaar te houden. Dan zou het namelijk … [Lees meer...] overVerzen met merg. Roemer Visschers Brabbeling (1614) opnieuw op de markt
Het genenpaspoort van Roodkapje
Door Theo MederDat de belangstelling voor digital of e-Humanities nog altijd groeiende is, hoef ik hier niemand uit te leggen. Ook binnen het volksverhaalonderzoek (in het kader van het vak volkskunde, etnologie of – in het Engels – folklore studies) verschijnt er tegenwoordig regelmatig een computationele studie, vooral op het gebied van verhaalstructuren. Vijf dagen geleden … [Lees meer...] overHet genenpaspoort van Roodkapje
Big up! Woord! is fris als februari
Door Marten van der MeulenWoord!, het nieuwe boek van Vivien Waszink over de taal van nederhop, leest zoals een hiphopnummer klinkt: termen, namen, grappen en interessante taalvondsten, zoals het heerlijk Hollandse “eenvoudig als een vouwfiets”, buitelen over elkaar heen als de flow van een rapper. Dit boek geeft een fijn overzicht van hoe en waarom de taal van nederhop nou zo … [Lees meer...] overBig up! Woord! is fris als februari
De eerste repliek in sonnetvorm, met voetnoot
Door Johan Rooryck Marc maakt markant misbaar over het suffix –baar De regel die hij baart stelt dat transitieven Zich geredelijk van –baar kunnen gerieven 'Telbaar', 'rekbaar', 'plooibaar': en toch, niet zonneklaar Hij geeft het toe, zo zijn 'ontvlambaar', 'wankelbaar' Gevallen die alle regelmaat doorklieven: “Voorwaar niet transitief”, klinken daar de grieven een … [Lees meer...] overDe eerste repliek in sonnetvorm, met voetnoot
Waarom spreken we toch van Zweuds?
Door Evie CousséIk woon al een paar jaar in Zweden. Op bezoek bij vrienden en familie in België duikt regelmatige de vraag op hoe het eigenlijk met mijn Zweuds gesteld is. Jawel, Zweuds en niet Zweeds! Ik dacht eerst dat het een grapje was beperkt tot mijn Vlaamse kennissenkring maar na rondvraag bij enkele Nederlandse vrienden blijkt het Zweuds wel degelijk bekend in het … [Lees meer...] overWaarom spreken we toch van Zweuds?
Eén tamagotchi, twee tamagotchi
Door Sterre LeufkensHet concept ‘meervoud’ lijkt in het Nederlands vrij simpel geregeld. Als er één exemplaar van iets is, gebruik je enkelvoud; zijn het er meer, dan plak je er -enof –sachter. Maar hierop geldt een uitzondering, die laat zien dat het wat gecompliceerder ligt dan dat.Na een getal groter dan één volgt in het Nederlands namelijk in principe een nomen in het … [Lees meer...] overEén tamagotchi, twee tamagotchi
‘Al die mooie beloften’ – reply
Reactie op een Neder-L-columns van Paul Dijstelberge d.d. 1 en 2 okt 2013.Door Inger LeemansOp 1 oktober plaatste Paul Dijstelberge een column op Neder-L waarin hij fel van leer trok tegen de selectie van embedded researchprojecten door het Amsterdam Centre of Digital Humanities in het algemeen en tegen de opzet en uitwerking van ons embedded researchproject ‘Innovative … [Lees meer...] over‘Al die mooie beloften’ – reply
Digitalisering dra Afrikaans die wêreld in: die DBAT
Door Wannie CarstensIn Afrikaanse taalkundige geledere word daar tans hard gewerk aan die konseptualisering van ʼn groot nuwe digitaliseringsprojek wat Afrikaans letterlik vlerke sal gee. Meer oor hierdie projek ʼn volgende keer.Ek berig vandag oor een van die subprojekte wat mettertyd deel van hierdie groot projek sal uitmaak. Ek verwys hiermee na die Digitale Biblioteek … [Lees meer...] overDigitalisering dra Afrikaans die wêreld in: die DBAT
Een dagje uit op mijn rijwiel
Door Morries LeeraertJe ziet ze niet meer: rijwielen op de weg. Wie rijwiel zegt, bedoelt de vorige eeuw. Rijwiel is een verdwijnwoord. Tegenwoordig heet al dat spul fiets. En als het waar is dat (technologische) woorden korter worden om snelheid uit te drukken, wat volgt er dan op fiets?Rijwielheeft (ergens tijdens de eeuwwisseling) iets zwaars gekregen, iets ordinairs zelfs. … [Lees meer...] overEen dagje uit op mijn rijwiel
De analfabeet regeert de wereld
De digitale maatschappij is etymologisch (en praktisch) een synoniem van de cijfertjesmaatschappij.Door Guy BourgeoisDe digitale maatschappij bezorgt ons redelijk wat krampen en rampen, waarbij we van de ene verbazing in de andere vallen: hoezo, de NSA leest lekker mee? Hoezo, big data zijn de toekomst? Hoezo, de banken regeren de wereld? Allemaal logisch, als je naar de … [Lees meer...] overDe analfabeet regeert de wereld
Dat zeg je toch niet tegen kinderen?
Door Maarten van der Meer“Gekanker over kanker-onderzoek”, kopte De Sumatra Post in 1931. Wat destijds niet meer dan een flauwe woordspeling was, zou een krant nu op boze ingezonden brieven komen te staan.Als je het probleem niet ziet, dan ben je waarschijnlijk niet meer de jongste. Meestal nemen ouderen meer aanstoot aan stevig taalgebruik dan jongeren, maar bij kankeren is … [Lees meer...] overDat zeg je toch niet tegen kinderen?
Nationale cultuur en identiteit in de Surinaamse literatuur
Door Rabin GangadinBinnen Surinaamse kringen is er een discussie aan het uitkristalliseren betreffende de sociale en culturele elementen die moeten bijdragen tot een natievorming. Haast alle syllabi en readers betreffende het vak antropologie laten reeds in eerste oogopslag zien dat er pas sprake is van natievorming indien een groep mensen dezelfde zeden, achtergrond, … [Lees meer...] overNationale cultuur en identiteit in de Surinaamse literatuur
Over eigenaardige bijvoeglijknaamwoordsgroepen bij gebrek aan zwaarwegender zaken
Door Barend BeekhuizenDe trappen van vergelijking: moeilijk, moeilijker en moeilijkst, er lijkt niets moeilijks aan. Gelukkig heeft zo’n schijnbaar lekker lopend systeem toch altijd rafelige randen waar de meest spannende dingen gebeuren. Zo schreven Folgert Karsdorp en ik een paar jaar terug een stukje over het hoe en waarom van de omschrijvende overtreffende trap (meest X, … [Lees meer...] overOver eigenaardige bijvoeglijknaamwoordsgroepen bij gebrek aan zwaarwegender zaken
