door Nicoline van der SijsOp 12 juniis in Neder-L gemeld dat het project ‘Nederlab - een laboratorium voor onderzoek naar de veranderingspatronen in de Nederlandse taal en cultuur’ 4 miljoen euro subsidie heeft ontvangen van NWO, KNAW, CLARIAH en CLARIN, inclusief matching van wetenschappelijke instituten en universiteiten. Inmiddels is er een projectwebsite in de lucht, … [Lees meer...] overNederlab – voor al uw diachrone onderzoeksvragen
Gastcolumns
Medici en moedertaal
Als het Nederlands terrein verliest aan het Engels, dan gebeurt dat, behalve in het internationale bedrijfsleven, waarschijnlijk vooral in de wetenschap. Hoe staat het er bijvoorbeeld voor in de medicijnen. Daarover maakte Martin Kabos, een redacteur van een medisch-wetenschappelijke publicaties onlangs een intrigerende opmerking in een reactie bij een bericht op Neder-L. … [Lees meer...] overMedici en moedertaal
‘Klucht van de koe’ vandaag 400 jaar
Bredero, schilder en rasverteller(door Jeroen Jansen)Vandaag op de kop af 400 jaar geleden voltooide Bredero de Klucht van de koe. Onder het stuk schreef hij de datum: 6 augustus 1612. Het stuk wordt tot de absolute hoogtepunten van onze literatuur gerekend. Maar waarom eigenlijk? Hij voelde zich vooral `Amsterdammer'. Geboren en getogen aan de Oude Zijde kende Gerbrand … [Lees meer...] over‘Klucht van de koe’ vandaag 400 jaar
Alain Corbeau: Hoe en wat in het Proto-Indo-Europees
Als je besluit om dit jaar met de tijdmachine op vakantie te gaan, hebben wij een aanrader voor je. Stel de klok in op vijfduizend jaar geleden en reis af naar de Zuid-Russische steppen. Met een beetje geluk (en als onze theorieën kloppen) kom je terecht in het land van de Proto-Indo-Europeanen, ook wel bekend als de Indogermanen – al heeft die term een wat ouderwetse … [Lees meer...] overAlain Corbeau: Hoe en wat in het Proto-Indo-Europees
René van Stipriaan: Een commandotraining voor Neerlandici – bis
De redactie van Neder-L vroeg me mijn visie te geven op de toekomst van de neerlandistiek. Maar dat heb ik net gedaan (Ons Erfdeel, november 2011), en er werd in dit tijdschrift een verwoede poging gedaan er de vloer mee aan te vegen. Ze durven wel, die jongens van Neder-L. Met iemand de kachel proberen aan te maken en hem vervolgens een podium geven. Dan ben ik de beroerdste … [Lees meer...] overRené van Stipriaan: Een commandotraining voor Neerlandici – bis
Matthias Hüning: Is er een toekomst voor de neerlandistiek ‘extra muros’?
20 jaar Neder-L? Zo lang al? Neder-L werd door Ben Salemans opgericht toen ik aan het begin stond van mijn academische loopbaan. Ik was er vanaf het begin bij en ik ben blij dat de redactie mij heeft gevraagd heeft om naar aanleiding van dit jubileum eens na te denken over de toekomst van ons vak, de neerlandistiek. Honderd jaar geleden, in 1912, is Johannes Franck in Bonn … [Lees meer...] overMatthias Hüning: Is er een toekomst voor de neerlandistiek ‘extra muros’?
Hans Hoeken: Vak van de toekomst
Tijdens mijn opleiding Nederlands in het midden van de jaren 80 bestond het studieprogramma uit letterkunde, taalkunde en taalbeheersing. Het aantal studenten dat gegrepen werd door deze combinatie van disciplines leek beperkt. Wie zich verloor in Lucebert, had vaak weinig op met ‘government and binding’; wie graag syntactische structuren tekende, was zelden gefascineerd door … [Lees meer...] overHans Hoeken: Vak van de toekomst
Anja de Feijter: Jubileum acht juni (1992-2012) Neder-L
Op zeven mei jongstleden werd Nijmegen vereerd met een bezoek van Umberto Eco. Op grond van zijn verdiensten voor de Europese cultuur werd hem op die dag de Vrede van Nijmegen-penning uitgereikt. De institutie is nog jong: twee jaar geleden werd de eerste zogeheten penning verleend aan Jacques Delors, voormalig voorzitter van de Europese Commissie. In de publiciteit die aan het … [Lees meer...] overAnja de Feijter: Jubileum acht juni (1992-2012) Neder-L
Jack Hoeksema: Nederlandse Taal en Cultuur: Hoe lang nog?
Een van de merkwaardigste Olympische sporten is biatlon, een combinatie van langlaufen en schieten. Dat het schieten met een geweer een Olympische sport is vind ik niet zo vreemd – pistoolschieten is het tenslotte ook, evenals boogschieten. Ook skisporten van allerlei soort staan op het programma van de Winterspelen, dus waarom niet langlaufen? Het is de combinatie die biatlon … [Lees meer...] overJack Hoeksema: Nederlandse Taal en Cultuur: Hoe lang nog?
Jürgen Pieters: Weg met de neerlandistiek?
Ik zal mezelf nooit een neerlandicus noemen, al heb ik er eerlijk gezegd ook geen moeite mee wanneer anderen dat in mijn plaats wel doen. Mijn eerste stappen in de wetenschap zette ik op het gebied van de Amerikaanse letterkunde, met een verhandeling over de kortverhalen van Raymond Carver. Daarna ging ik verder in de theoretische literatuurwetenschap, met een bijkomend … [Lees meer...] overJürgen Pieters: Weg met de neerlandistiek?
Anneke Neijt: Taalkunde en letterkunde verenigd
Ooit vroeg een sollicitatiecommissie me of ik de twee disciplines van de opleiding Nederlandse taal- en letterkunde, zoals Nederlandse taal en cultuur toen nog heette, met elkaar in verband kon brengen. Mijn antwoord was ja. Ik denk namelijk dat kennis van de vormenrijkdom van een taal nodig is bij het bestuderen van de literatuur van die taal. Anderzijds doet de taalkunde … [Lees meer...] overAnneke Neijt: Taalkunde en letterkunde verenigd
Jaap Goedegebuure: Handen af van de neerlandistiek
‘Arnon Grunberg is de Nederlandse literatuur ontgroeid’, kopte Trouw naar aanleiding van De man zonder ziekte. Eigenaardig. Grunberg schrijft nog steeds in zijn vaders taal, het Nederlands, en niet in het Duits van zijn moeder of het Engels van zijn min of meer vaste verblijfplaatsen in Amerika en Ierland. Ook kom je hem niet tegen in de New Yorker, zoals Peter Breedveld snedig … [Lees meer...] overJaap Goedegebuure: Handen af van de neerlandistiek
Suzanne Aalberse: Positieve washback bij het CE Nederlands
Washback is het effect dat een toets sorteert. Als je weet dat het bij een toets belangrijk is dat je goed kunt voorlezen, dan train je voorlezen, ook als dat niet is waar je werkelijk het meeste aan hebt. Toetsen via voorlezen levert in dat geval negatieve washback op, want de tijd die je aan voorlezen oefenen besteedt, kun je niet meer besteden aan zinvollere dingen. Een … [Lees meer...] overSuzanne Aalberse: Positieve washback bij het CE Nederlands
Fred Weerman: On-Nederlands in de neerlandistiek
De meeste lezers zullen er met mij niet aan twijfelen dat het Nederlands ook het veertigjarig jubileum van Neder-L wel zal halen. Zeker, sommige lezers zullen daar onmiddellijk aan toevoegen dat dat Nederlands van 2032 nog ernstiger verloederd zal zijn dan dat van 2012, en andere lezers zullen dan weer uitleggen dat ook dat wel meevalt. Maar ik denk niet dat de ondergang van … [Lees meer...] overFred Weerman: On-Nederlands in de neerlandistiek
Wilbert Spooren: De neerlandistiek professionaliseert
De neerlandistiek was vanouds het vak dat onderzoekers verbond die op de een of andere manier met het schoolvak Nederlands van doen hadden. De verbinding tussen de vakgroepen op de universiteiten was altijd al tamelijk los: alleen op bijzondere conferenties (zoals die over de staat van het Nederlands extra muros) ontmoetten de taalkundigen, de letterkundigen en de … [Lees meer...] overWilbert Spooren: De neerlandistiek professionaliseert
Helen de Hoop: Maak je je druk over de neerlandistiek?
Het laatste college, dat voor de gelegenheid drie uur duurde in plaats van twee, bestond uit korte lezingen van tien minuten van studenten die zelf een onderzoekje hadden gedaan op het gebied van persoonlijke voornaamwoorden van vooral de tweede persoon. Het Nederlands maakt veel gebruik van de tweede persoon en soms op een zeer speciale manier. Mijn sportinstructrice zegt … [Lees meer...] overHelen de Hoop: Maak je je druk over de neerlandistiek?
Johan Oosterman: Neerlandistiek als boodschappenkarretje
‘Zijn ze daar geïnteresseerd in Nederlandse literatuur uit de middeleeuwen’, vroeg laatst iemand toen ik vertelde over een lezing die ik in Baltimore hield. ‘Nee’, antwoordde ik zonder aarzeling. Niet de Nederlandse literatuur, maar de vragen die ik eraan stel, vormden de aanleiding mij uit te nodigen. ‘Dat is toch jammer’, antwoordde de vragensteller, en opnieuw antwoordde ik: … [Lees meer...] overJohan Oosterman: Neerlandistiek als boodschappenkarretje
Judit Gera: Neerlandistiek als ’trilkristal’
Ik word gevraagd over de toekomst van de neerlandistiek. Ik leef in een land waar zelfs de toekomst van de democratie niet te voorspellen is. Of we over een paar jaar nog in democratie leven in Hongarije is net zo onvoorspelbaar als de toekomst van de neerlandistiek.Als men me vraagt waarom ik Nederlandse taal- en letterkunde als vak van mijn leven heb gekozen kan ik nooit … [Lees meer...] overJudit Gera: Neerlandistiek als ’trilkristal’
Paul van den Hoven: Glokale neerlandistiek
De Neerlandistiek bloeit als nimmer tevoren. En er is weinig reden om te vrezen dat dit minder zal worden, integendeel. De Nederlandse samenleving is volledig ontwaakt uit haar witte, verzuilde dufheid; Nederland als politieke eenheid is terecht flink gemarginaliseerd; en tijdsbeelden waarin de Nederlandse samenleving zich fors geroerd heeft, krijgen veel aandacht vanuit de … [Lees meer...] overPaul van den Hoven: Glokale neerlandistiek
Hans Bennis: Bestaat Neder-L nog in 2032?
Sommige mensen hebben zorgen over het voortbestaan van onze taal. Het lijkt me dat deze zorgen vooral komen van notoire tobbers die zich plegen op te winden over het voortbestaan van het heelal, de aarde of de menselijke soort. Soms hebben dit soort mensen de wind mee want dan raken de energievoorraden op (Club van Rome), warmt de aarde op (Klimaatpanel) of lijdt de mensheid … [Lees meer...] overHans Bennis: Bestaat Neder-L nog in 2032?
Els Stronks: Nieuwe dimensies
De uitnodiging van de redactie om bij het jubileum van Neder-L over de toekomst van de neerlandistiek te schrijven, grijp ik met beide handen aan. Eerst en vooral omdat het me de kans geeft de redactie zélf in het zonnetje te zetten. Zonder Neder-L vertoonde de neerlandistiek een stuk minder coherentie, misten we aankondigingen van tal van heugelijke gebeurtenissen en ontbrak … [Lees meer...] overEls Stronks: Nieuwe dimensies
Joop van der Horst: Nederlands
Alles wat komt, kan ook weer gaan. En de neerlandistiek lijkt me daarop geen uitzondering. Het vak heeft vorm gekregen in de negentiende eeuw en het is al mooi dat het de eenentwintigste eeuw gehaald heeft, maar het zou me verwonderen als het het nog twintig jaar volhoudt. Het is zo door en door negentiende-eeuws in zijn vooronderstellingen en zijn doelen, dat het langzamerhand … [Lees meer...] overJoop van der Horst: Nederlands
Frits van Oostrom: Tussen hoop en vrees
Tussen hoop en vrees is een van de werktitels van het boek waaraan ik in deze maanden de laatste hand leg. Die titel past bij het object ervan: de Nederlandse literatuur van de veertiende eeuw, die zich bewoog tussen die beide polen. Maar dat tussen hoop en vrees geldt wat mij betreft evenzeer op meta-niveau, en het besef daarvan klemt des te sterker omdat dit mijn laatste boek … [Lees meer...] overFrits van Oostrom: Tussen hoop en vrees
Nog geen spoor van het verdwijnen van de slot-n
In Onze Taal (2012:138) schrijft Marc van Oostendorp: “De uitspraak zonder slot-n is duidelijk de standaard geworden in de grootste delen van Nederland.” (Zie ook dit stukje waarop het artikel in Onze Taal gebaseerd is.) Dat strookt niet met wat we in recent onderzoek vonden voor de slot-n van meervouden zoals druiven. Om de invloed van de spelling uit te sluiten, gebruikten we … [Lees meer...] overNog geen spoor van het verdwijnen van de slot-n
Oh, een spelfout
Een veel gebruikt Nederlands woord is ‘a’ . Je weet de weg niet en je ziet een voetganger: A, die kan ik even vragen. Je bent benieuwd na ar het weerbericht en dan kondigt de radio het net aan: ‘A, stil even jongens!’ Vreemd genoeg léés je nooit ‘A’ en het staat ook niet in Van Dale. In de gegeven voorbeelden zal men eerder ‘Ha’ schrijven, dat wel in het woordenboek staat, maar … [Lees meer...] overOh, een spelfout