‘Why Michelangelo did not paint the Last Supper’: Monty Python heeft een sketch waarin Eric Idle in vier minuten glashelder uitlegt en demonstreert hoe mooi je het kan maken als je gebruik maakt van je artistieke vrijheid. En tegelijkertijd laat John Cleese zien wat de grenzen daarvan zijn. Hun discussie over schilderkunst is net zo goed van toepassing op de … [Lees meer...] overDe klucht van Half-backen Fop met nog een schep erbovenop
klucht
Rijm en metrum in de abele spelen
En in de hertaling van Gerrit Komrij "Dit boek", schrijft uitgever Coen Peppelenbos in het nawoord van de nieuwe uitgave van De abele spelen in de hertaling van Gerrit Komrij, "is in eerste instantie bedoeld als een eerste kennismaking voor leerlingen en studenten die geënthousiasmeerd willen worden door de verhalende kracht van deze teksten". Om die reden heeft de … [Lees meer...] overRijm en metrum in de abele spelen
We moeten de klucht wel ernstig nemen
De zeventiende-eeuwse klucht is een amusant genre – denk alleen al aan de Klucht van de koe – dus een goed boek erover is een welkom geschenk. Vorige week verscheen Hekelen met humor van Johanna Ferket, over maatschappijkritiek in het zeventiende-eeuwse komische toneel in de Nederlanden. Zij beschrijft de middelen waarmee de kluchtschrijvers hun … [Lees meer...] overWe moeten de klucht wel ernstig nemen
Kluchten van koetjes en kalfjes
Door Ton Harmsen Een van de aantrekkelijke kanten van de Klucht van de koe (1619) is dat de personages steeds uitbarsten in gloedvolle ontboezemingen. Die dragen efficiënt bij aan de typering van de sprekers: de boer laat zich kennen als een domme roddelaar, de optrekker als een desperate schuinsmarcheerder en de gauwdief als een slimme profiteur, van buiten gaaf van binnen … [Lees meer...] overKluchten van koetjes en kalfjes
Een klucht in meetkundige trant
Door Ton Harmsen Zoals ik in mijn vorige column schreef: in De wanhébbelyke liefde (1678) krijgt Hendrik te horen dat zijn meisje met zijn vader gaat trouwen en dat haar moeder op hem verliefd is. Hij is helemáál van zijn stuk als Agniet, de nicht van zijn meisje, hem aanraadt op de avances van zijn beoogde schoonmoeder in te gaan. Maar dat is een valstrik: [...] men zal … [Lees meer...] overEen klucht in meetkundige trant
De Alphaman: Die Hexe
Luutgaert en Machtelt hebben issues. Zij weten wel wie daar de oorzaak van is: Die Hexe! … [Lees meer...] overDe Alphaman: Die Hexe
De klucht van Olef Brom, het plezier van de ambiguïteit
Door Ton Harmsen Ik ken geen mooiere bezigheid dan annoteren, maar ik houd niet van geannoteerde uitgaven. Ooit heb ik zelf met Ben Beenen twee uit Plautus’ Menaechmi vertaalde toneelstukken van verklarende aantekeningen voorzien. Toen dat meer haken en ogen bleek te hebben dan wij op onze schouders konden nemen riepen we de professionele steun in van de Leidse hoogleraar B.C. … [Lees meer...] overDe klucht van Olef Brom, het plezier van de ambiguïteit
Niet de klucht van de koe
Bredero's iconische drietal ontwaakt in een absurde prog-rockopera! (Bekijk deze video op YouTube.) Gerbrand Adriaenszoon Bredero, de dichter, toneelschrijver en ras Amsterdammer, overleed 400 jaar geleden op 23 augustus 1618. Als eerbetoon is rondom de drie hoofdpersonages uit zijn beroemdste werk, ‘De Klucht van de Koe’ een gloednieuwe opera gemaakt. Maar deze keer … [Lees meer...] overNiet de klucht van de koe
Slimme slaven en knullige knechten
Door Ton Harmsen De Romeinse komedie (waarvan Plautus en Terentius de belangrijkste auteurs zijn) beschikt over een vast arsenaal aan personages. De oude man (senex) is vaak knorrig, vermogend en gierig. Zijn zoon is meestal onbezonnen, onstuimig en verliefd. Het arme meisje, de geliefde van de zoon, blijkt later een uitstekende schoondochter te zijn. De oude dokter stelt … [Lees meer...] overSlimme slaven en knullige knechten
24 juni 2018: Vier middelnederlandse kluchten in Kasteel Hernen
Op 4 maart jl. ging de nieuwste en zesde productie van de Stichting KunstKeetFestival succesvol in première: De Blotevoetenbroeders (Oorspronkelijke titel De Bervoete Bruers uit 1559) Op zondag 24 juni, 14.30 uur wordt deze voorstelling opnieuw gespeeld in de Ridderzaal van Kasteel Hernen, Dorpsstraat 40, 6616 AH Hernen. … [Lees meer...] over24 juni 2018: Vier middelnederlandse kluchten in Kasteel Hernen
Cornelis de Bie overtreft Cervantes… in absurdisme
Cervantes was populair in het Nederland van de zeventiende eeuw. Zijn Don Quichot en drie van zijn Novelas exemplares zijn herhaaldelijk voor het toneel bewerkt. Slechts één van zijn vele toneelstukken vond zijn weg naar de Nederlanden: Los habladores, een ‘entremés’ (een tussenspel, dat werd opgevoerd tussen de bedrijven van een ernstig spel). Het werd bewerkt door Cornelis de … [Lees meer...] overCornelis de Bie overtreft Cervantes… in absurdisme
Verschenen: Klucht van de Blotevoetenbroeders
We berichten onlangs over de uitvoering van de middelnederlandse klucht De blotevoetenbroeders van aanstaande zondag. Van deze klucht is nu ook een tekstbundel verschenen met de originele tekst en een vertaling die gemaakt is door een groepje Nijmeegse studenten in samenwerking met de producent Johan Koeleman. Dit boekje kunt u bestellen voor € 12,50 (prijs van de bundel + … [Lees meer...] overVerschenen: Klucht van de Blotevoetenbroeders
De klucht van de blotevoetenbroeders
Door Marc van Oostendorp Op 4 maart 2018 gaat de middeleeuwse klucht De Blotevoetenbroeders opnieuw in première. Tegelijkertijd verschijnt een vertaling van het stuk in modern Nederlands, waarin Nijmeegse studenten Nederlands hebben meegewerkt. Wat is dat voor stuk? En hoe was het om dat te vertalen? (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overDe klucht van de blotevoetenbroeders
Een berooide student en een zingende molenaar
Door Ton Harmsen Het leven van een filoloog is met het internet in korte tijd wel een stuk gemakkelijker geworden. Natuurlijk was het twaalf jaar geleden veel avontuurlijker: als je iets wilde weten bracht je uren door in studiezalen en je was dolgelukkig als je vond wat je zocht, of iets wat erop leek. Nu tik je bij google drie woorden in en daar is het resultaat. De … [Lees meer...] overEen berooide student en een zingende molenaar
Broershert, de duëllerende huisknecht
Door Ton Harmsen Laat je een paar keer keihard plat op het toneel vallen, maak je belachelijk door angstig weg te lopen voor een duel. Of beraam uit woede over een futiliteit een dubbele moord. Als je dat in 1668 in een Nederlandse klucht doet – zoals Adriaan Bastiaensz de Leeuw in Broershert – is je succes een eeuw lang verzekerd. Adriaan Bastiaensz. Leeuw was toneelspeler … [Lees meer...] overBroershert, de duëllerende huisknecht
Scheele Griet grijpt haar kans
Door Ton Harmsen Het gaat goed met de zeventiende-eeuwse klucht. Er zijn opvoeringen door het hele land, het ouderwetse vermaak vindt waardering. Ceneton merkt dat ook: steeds vaker sturen lezers uit alle windstreken door hen gedigitaliseerde kluchten toe. Hoe meer handen, hoe lichter het werk. De jongste aanwinst is De klucht van Scheele Griet of gestrafte wellust door … [Lees meer...] overScheele Griet grijpt haar kans
De kluchten van Joan van Paffenrode
Door Ton Harmsen Gelukkig beschikt de mens over een flinke dosis leedvermaak, anders zouden we maar weinig plezier beleven aan het zien of lezen van een zeventiende-eeuwse klucht. In die kluchten leren we de mens van zijn slechtste en ongelukkigste kant kennen. In blijspelen wil de hoofdpersoon nog wel eens iets goeds doen, daar helpen de personages elkaar om uit de … [Lees meer...] overDe kluchten van Joan van Paffenrode
Krijn Onverstant: k.o. in acht klappen
Door Ton Harmsen Van de kluchten die in de zeventiende en achttiende eeuw geschreven zijn, is ongetwijfeld veel verloren gegaan. Kluchten die in de Amsterdamse Schouwburg vertoond zijn hebben een behoorlijke overlevingskans, maar veel dat op de markt in Deventer of in een schuur in Hoogmade werd gespeeld, is er gewoon niet meer. Toch zijn er nog ruim 500 bewaard. Gemiddeld zijn … [Lees meer...] overKrijn Onverstant: k.o. in acht klappen
Kluchten van Jan Zoet en Jan Vos bij Ceneton
Door Ton Harmsen Een appel en een ei lopen door de Kalverstraat. Hoe is het nu, vraagt het ei gemeen, om geplukt te worden? Nou, zegt de appel, wacht jij maar tot je een kip bent. Net zo als de mop speelt de klucht een spelletje met aristotelische waarschijnlijkheid en logica. Het is een fictioneel genre, een gestileerde weergave van de realiteit, dus we moeten ons erbij … [Lees meer...] overKluchten van Jan Zoet en Jan Vos bij Ceneton
De Klucht van de Koe (1612) 8 en 9 februari 2014 in De Brakke Grond
Theatergroep De Kale speelt De Klucht van de Koe van Bredero in Theater de Brakke Grond, Amsterdam op 8 februari om 21.00 uur en 9 februari om 15.00 uur. Voor de voorstelling is er een inleiding door dr. Jeroen Jansen, docent Historische Nederlandse letterkunde (UvA). De inleiding begint een uur voor de voorstelling. Aanvang op 8 februari is daarom om 20.00 … [Lees meer...] overDe Klucht van de Koe (1612) 8 en 9 februari 2014 in De Brakke Grond
Humor uit de Gouden Eeuw
Theatergroep De Kale, bekend van hun opvoeringen van Bredero’s Klucht van de molenaeren P.C. Hoofts Warenar, organiseert dit najaar in Amsterdam een aantal leesvoorstellingen van ten onrechte vergeten komedies uit de 17e eeuw. Op zondag 17 november spelen ze de Beroyde studentvan Jillis Nooseman, ingeleid door dr. René van Stipriaan.Jillis Nooseman was behalve auteur ook een … [Lees meer...] overHumor uit de Gouden Eeuw
Drie minnaars in de klas
Eén van de leukste kluchten uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis is het zestiende-eeuwse Een speel van drie minners. Er is inmiddels een moderne vertaling van: De drie minnaars: de bankier, de manager en de makelaar. Ik zou zeggen: 'Lees die klucht.' Maar misschien zijn er wel docenten Nederlands onder ons die deze tekst in de klas willen gebruiken. In dat geval is … [Lees meer...] overDrie minnaars in de klas
Drie minnaars
Morgen verdedigt Chantal van Hest op de lerarenopleiding Nederlands in Tilburg haar bachelor-scriptie over leesvaardigheid van literaire teksten. Voor die scriptie heeft zij Een speel van drie minners vertaald in modern Nederlands. Deze zestiende-eeuwse klucht is een variant van ATU 1730, ook wel The entrapped suitors genoemd. De klucht is te leuk om niet … [Lees meer...] overDrie minnaars
De klucht van de Schuyfman
De klucht van de Schuyfman is een vroeg zestiende-eeuws stuk dat bewaard is gebleven in het Trou moet blijcken-archief. Het is een van de leukste toneelstukken uit onze literatuurgeschiedenis en het verdient meer aandacht. Helaas is de editie uit 1928 (herdruk 1932) van Stoett alleen maar tweedehands te koop en gelukkig staat deze editie op dbnl-site. Femke Kramer … [Lees meer...] overDe klucht van de Schuyfman
Rutger en Bervoete Broers
In de klucht De Bervoete Broers uit 1559 haalt de treiterige Hans Goetbloet het bloed onder de nagels van de franciscaner monniken vandaan. Deze monniken worden afgeschilderd als volgevreten fatsoensrakkers die ervan overtuigd zijn dat ze het gelijk aan hun kant hebben, en één van hen aarzelt niet Hans af te tuigen om zijn argumentatie kracht bij te zetten. Voor de vechtpartij … [Lees meer...] overRutger en Bervoete Broers
