Over Retorica, Breytenbach en Schrijversmythen Dit voorjaar staan er weer drie mooie Letter en Geest-lezingen op de planning bij de opleiding Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit Leiden. Op 27 maart spreekt docent en promovenda Charlotte van der Voort in haar lezing Retorische dilemma’s van toen en nu over het dilemmatische argument, een relatief … [Lees meer...] overapril – mei 2025: Nieuwe serie Letter en Geest-lezingen
letterkunde
Maurits de Bruijn
In het hét? Ik ben veel moediger als schrijver dan als zoon. Als schrijver ben je alleen, de wereld om mij heen verdwijnt en de pen tikt automatisch letter na letter regels, vult het scherm, tweedimensionaal. Pas als de deurkier in mijn binnenbrein dichtvalt begint hét weer, hét omwolkt mij met onzichtbare grijparmen, knellend, vlucht ik waarheen? Nergens een vluchtheuvel, geen … [Lees meer...] overMaurits de Bruijn
Poëziepodcast: Anna Enquist
Daan Doesborgh praat met Anna Enquist. Onder andere over een gedicht van Tomas Tranströmer. … [Lees meer...] overPoëziepodcast: Anna Enquist
Literatuur als levensgids
Wanneer we van literatuur verwachten dat zij de verbetering van mens en maatschappij ter hand neemt dan zadelen we haar op met een verantwoordelijkheid die zij niet dragen kan maar waarop zij wel zal worden afgerekend. Literatuur verrijkt je leven, maar je wordt er niet zomaar en vanzelfsprekend een betere burger van. Dat was zo ongeveer de strekking van een veelbesproken … [Lees meer...] overLiteratuur als levensgids
Coosje Huet, geboren Busken, “De Winter” 1810
"De Winter" van Coosje Huet, geboren Busken, 1810, voorgelezen. Misschien is 'De Winter' van Coosje Huet, geboren Busken (1759-1841), niet het meest representatieve stuk om tot het mysterie van de schrijfster door te dringen, maar het is het enige gepubliceerde schrijfsel van deze Zeeuwse dame. Want wat was het bijzondere aan deze vrouw, die in haar jeugd een wonderkind … [Lees meer...] overCoosje Huet, geboren Busken, “De Winter” 1810
Verschenen Album en dichtbundel ‘Komt, o Zonne’
Liefhebbers van poëzie en muziek kunnen zich verheugen op een bijzondere gebeurtenis: vandaag op 21 maart, de eerste lentedag, verschijnt het derde album van Gezelle Gezongen, getiteld "Komt, o Zonne". Dit album brengt de poëzie van Guido Gezelle opnieuw tot leven met betoverende muzikale interpretaties en vormt een ode aan de komst van de lente. Wereldcreatie Een van … [Lees meer...] overVerschenen Album en dichtbundel ‘Komt, o Zonne’
Guido van Heulendonk
Een pessimist is een optimist met levenservaring, een positief-negativist. Fictieve werkelijkheid vertelt meer dan de werkelijke werkelijkheid die wij niet kennen. Je moet het wel zien te slijten aan een uitgeverij! Wie zong: ik weet niet waar ik heen ga als ik niet weet waar ik vandaan kom. Een schrijver weet niet waar hij mee bezig is dan met het onbekende ‘dat’ , het “dat” … [Lees meer...] overGuido van Heulendonk
Angry Young Performers
of hoe Tom Lanoye en Johan Joos in de bundel Maximaal belandden Tom Lanoye bestormde begin jaren tachtig in Gent het podium als dichter en performer. Hij stond destijds nog midden in het studentenleven, maar had al een ambitieus plan voor ogen: voor zijn dertigste een dichtbundel, een verhalenbundel, een roman én een soloshow. En hij maakte het waar. Het was het begin van … [Lees meer...] overAngry Young Performers
‘Teine tieve toete teeeekeltje’
Brieven vol vaderliefde Het boekje Dag mijn zoete krekeltje is een massage voor iedereen die houdt van taal. Guus Luijters geeft in dit boekje, zijn laatste, de overgebleven brieven uit die Johan Andreas dèr Mouw schreef aan zijn pleegdochter Hetty (1900-1997). Dat zijn opmerkelijke briefjes. Als Hetty 17 is, eindigt haar vader bijvoorbeeld zo: Dag mijn teine … [Lees meer...] over‘Teine tieve toete teeeekeltje’
Goh
Blijk ik afgelopen weekend van De Standaard der Letteren toch op mijn falie te hebben gekregen! Steven van Ammel gispt er in zijn column Van De Boekhandel Geen Nieuws een ‘auteur’ die de beste-boeken-van-de-eeuwenquête ‘op Neerlandistiek’ had ‘gereduceerd’ tot ‘vulgaire bluf’ en die daarmee het zoveelste ‘zurig’ artikel had geschreven. Die auteur was ik … [Lees meer...] overGoh
En soms gebeurt het
Het was een gure dag in Amsterdam, op 13 maart 1975, vorige week vijftig jaar geleden, maar binnen in café De Engelbewaarder aan de Kloveniersburgwal was het warm en druk. Drie jaar eerder, in 1971, waren de latere uitgever en uitbater Bas Lubberhuizen en Jan in ‘t Hout daar Het Amsterdamsch Litterair Café De Engelbewaarder begonnen, vernoemd naar de roman van Willem Frederik … [Lees meer...] overEn soms gebeurt het
Zoveel werelden als er mensen rondliepen
Lucas Vlieger is een tekenaar, een cartoonist die artikelen in kranten en tijdschriften illustreert. Hij is gescheiden, hij heeft na zijn scheiding een aantal andere vrouwen gehad. Sommigen hebben hem verlaten, hij heeft anderen verlaten. Nu staat hij aan het begin van een relatie met Martine, althans dat hoopt hij. Maar hij begint na te denken over iets waarover mensen … [Lees meer...] overZoveel werelden als er mensen rondliepen
Falun Ellie Koos
Wat als het leven een som is die je blijft herhalen in een taal die je niet kan leren? Een donker gat, het binnenbrein, waarin elke milliseconde iets oplicht. Je kijkt en ziet hét niet, dan wat licht, een woord, een zin, een verhaal wordt. De sporen weer worden uitgewist, in een flits de hoop als een tabula rasa terugkeert. … [Lees meer...] overFalun Ellie Koos
23 maart 2025: lezing Jonkman en Versloot over het Stadsfries
Onlangs verscheen het boek Het Friese ‘Nederduits’ door taalwetenschappers Reitze Jonkman en Arjen Versloot. Ook het Leewarders, een van de varianten van het Stadsfries, komt in dit boek uitgebreid aan de orde. De ooit zo prestigieuze stadstaal van de Friese elite werd later gerekend als stadsdialect met een lage sociale status. Welke historische ontwikkelingen zijn hier de … [Lees meer...] over23 maart 2025: lezing Jonkman en Versloot over het Stadsfries
Mieters?
Gedachten over het Boekenweekgeschenk Als kernkwestie van het hele werk van Pierre Bourdieu zou je misschien deze, ook door hem opgeworpen, vraag kunnen zien: ‘Mais qui a créé les créateurs?’ De van oorsprong theologische wezensvraag transponeert hij naar de wereld van kunst en literatuur: wie maakt de makers? Literatuur is geen literatuur op eigen, autonome gronden, maar … [Lees meer...] overMieters?
Alles is liefde
Toespraak door Lia van Gemert bij de onthulling van de schrijverssteen voor G.A. Bredero in De Nieuwe Kerk Amsterdam, 16 maart 2025 Alles is liefde: dat motto past perfect bij Gerbrandt Adriaenszoon Bredero: alles wat hij schreef – of het nu rauwe, volkse taferelen waren, smachtende liefdesliedjes of diepgelovige overpeinzingen, hij deed het uit liefde: voor zijn stad, voor … [Lees meer...] overAlles is liefde
Prachtig prisma van het kwaad
Op 13 maart 2025 werd het boek Sympathie voor de duivel van Jaap Goedegebuure gepresenteerd. Manon Uphoff hield daarbij deze toespraak. Een boek over de verbeelding van het kwaad in Nederlandse en Vlaamse literatuur, een werk waar, aldus de auteur, in een periode van ruim acht jaar aan is gewerkt—het zou een klein kwaad zijn om de vrucht van die arbeid, die bloem op de … [Lees meer...] overPrachtig prisma van het kwaad
Beatrijs (vóór 1374)
Vijftig canonteksten in de klas (8) In zijn onvolprezen Beatrijseditie vat T. Meder het werk als volgt samen: ‘In essentie wordt in de Beatrijs verhaald hoe Maria de reputatie en, in het verlengde daarvan, het zielenheil redt van een non die een ernstige misstap begaat. Deze redding geschiedt op wonderbaarlijke wijze, en daarom wordt de Beatrijs wel getypeerd als een … [Lees meer...] overBeatrijs (vóór 1374)
Erasmus, De copia verborum ac rerum
Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (23) De bekendste Nederlandse schrijvers waren niet in Nederland geboren – Vondel, Anne Frank – of ze schreven niet in het Nederlands – Spinoza, Belle van Zuylen. Door de neiging om de Nederlandse literatuur streng af te bakenen, gaat als je niet uitkijkt het beste verloren. De grootste Nederlandse stilist aller … [Lees meer...] overErasmus, De copia verborum ac rerum
Onderzoek naar duurzaamheid in de les Nederlands
Een docent Nederlands in de Schilderswijk in Den Haag laat leerlingen debatteren over de stelling dat landen als de eilandstaat Tuvalu zelf maar een oplossing moeten zoeken voor de problemen die ontstaan door zeespiegelstijging. Een Nijmeegse docent Nederlands doet in de tweede klas een project over duurzaamheid naar aanleiding van de roman Dwarsloper van Mijke Pelgrim. En als … [Lees meer...] overOnderzoek naar duurzaamheid in de les Nederlands
15 april 2025: Het archief
Thomas Heerma van Voss geeft lezing in Porgy en Bess in Terneuzen Op dinsdag 15 april is Thomas Heerma van Voss te gast bij Porgy Literatuur in Terneuzen. Hij komt er vertellen over zijn nieuwste roman Het archief, waarin het gaat over het vasthouden aan tradities, en gaat in gesprek met het publiek over de vraag wat er van onze cultuur die we doorgeven en achterlaten … [Lees meer...] over15 april 2025: Het archief
Toch nog even dit
Voor de Vijftig Beste Nederlandstalige Boeken van de Eenentwintigste Eeuw, het vakantie-event van Mediahuis-kranten NRC Handelsblad en De Standaard, bleek de opdracht onrealistischer dan mijn eerste indrukken durfden te articuleren: de gekwalificeerde passionato’s moesten slechts tien titels opgeven. En als om de werkelijkheid nog grondiger te ondermijnen peilde de niet te … [Lees meer...] overToch nog even dit
Te verschijnen: Jos Joosten,Och, eeuwig is zo lang
In Och, eeuwig is zo lang blaast Jos Joosten, hoogleraar Nederlandse letterkunde in Nijmegen, oude teksten nieuw leven in. Zijn invalshoek is daarbij steeds verrassend: het kan een zestiende-eeuws kruisbeeld in een kerk in Nijmegen zijn of een bruggetje in het Achterhoekse Almen. De vraag komt aan bod of Sara Burgerhart anno 1782 met #metoo te maken had. Antwoord: ja! En … [Lees meer...] overTe verschijnen: Jos Joosten,Och, eeuwig is zo lang
Hertmans’ Negende
Dius is de negende roman van Stefan Hertmans. Anders dan symfonieën worden romans doorgaans niet genummerd, tenzij ze deel uitmaken van een reeks (De tandeloze tijd), of omwille van hun omvang in delen verschijnen (Het bureau). Schrijvers zullen dan ook minder geplaagd worden door het complex van "de negende" dan toondichters. Wie na Beethoven – componist van "de" negende … [Lees meer...] overHertmans’ Negende
Suster Bertken bij de BBC
Radiozender BBC 3 heeft een documentaire uitgezonden over de Utrechtse schrijfster en kluizenares Berta Jacobs/ Suster Bertken. Janina Ramirez is in gesprek met Dieuwke van der Poel, Andrea van Leerdam toont de levensbeschrijving in een incunabel van de Utrechtse Universiteitsbibliotheek, Lieke Wijnia vertelt over haar ervaringen als 'hermit in residence' in de Jacobikerk, … [Lees meer...] overSuster Bertken bij de BBC
