Brieven vol vaderliefde Het boekje Dag mijn zoete krekeltje is een massage voor iedereen die houdt van taal. Guus Luijters geeft in dit boekje, zijn laatste, de overgebleven brieven uit die Johan Andreas dèr Mouw schreef aan zijn pleegdochter Hetty (1900-1997). Dat zijn opmerkelijke briefjes. Als Hetty 17 is, eindigt haar vader bijvoorbeeld zo: Dag mijn teine … [Lees meer...] over‘Teine tieve toete teeeekeltje’
letterkunde
Goh
Blijk ik afgelopen weekend van De Standaard der Letteren toch op mijn falie te hebben gekregen! Steven van Ammel gispt er in zijn column Van De Boekhandel Geen Nieuws een ‘auteur’ die de beste-boeken-van-de-eeuwenquête ‘op Neerlandistiek’ had ‘gereduceerd’ tot ‘vulgaire bluf’ en die daarmee het zoveelste ‘zurig’ artikel had geschreven. Die auteur was ik … [Lees meer...] overGoh
En soms gebeurt het
Het was een gure dag in Amsterdam, op 13 maart 1975, vorige week vijftig jaar geleden, maar binnen in café De Engelbewaarder aan de Kloveniersburgwal was het warm en druk. Drie jaar eerder, in 1971, waren de latere uitgever en uitbater Bas Lubberhuizen en Jan in ‘t Hout daar Het Amsterdamsch Litterair Café De Engelbewaarder begonnen, vernoemd naar de roman van Willem Frederik … [Lees meer...] overEn soms gebeurt het
Zoveel werelden als er mensen rondliepen
Lucas Vlieger is een tekenaar, een cartoonist die artikelen in kranten en tijdschriften illustreert. Hij is gescheiden, hij heeft na zijn scheiding een aantal andere vrouwen gehad. Sommigen hebben hem verlaten, hij heeft anderen verlaten. Nu staat hij aan het begin van een relatie met Martine, althans dat hoopt hij. Maar hij begint na te denken over iets waarover mensen … [Lees meer...] overZoveel werelden als er mensen rondliepen
Falun Ellie Koos
Wat als het leven een som is die je blijft herhalen in een taal die je niet kan leren? Een donker gat, het binnenbrein, waarin elke milliseconde iets oplicht. Je kijkt en ziet hét niet, dan wat licht, een woord, een zin, een verhaal wordt. De sporen weer worden uitgewist, in een flits de hoop als een tabula rasa terugkeert. … [Lees meer...] overFalun Ellie Koos
23 maart 2025: lezing Jonkman en Versloot over het Stadsfries
Onlangs verscheen het boek Het Friese ‘Nederduits’ door taalwetenschappers Reitze Jonkman en Arjen Versloot. Ook het Leewarders, een van de varianten van het Stadsfries, komt in dit boek uitgebreid aan de orde. De ooit zo prestigieuze stadstaal van de Friese elite werd later gerekend als stadsdialect met een lage sociale status. Welke historische ontwikkelingen zijn hier de … [Lees meer...] over23 maart 2025: lezing Jonkman en Versloot over het Stadsfries
Mieters?
Gedachten over het Boekenweekgeschenk Als kernkwestie van het hele werk van Pierre Bourdieu zou je misschien deze, ook door hem opgeworpen, vraag kunnen zien: ‘Mais qui a créé les créateurs?’ De van oorsprong theologische wezensvraag transponeert hij naar de wereld van kunst en literatuur: wie maakt de makers? Literatuur is geen literatuur op eigen, autonome gronden, maar … [Lees meer...] overMieters?
Alles is liefde
Toespraak door Lia van Gemert bij de onthulling van de schrijverssteen voor G.A. Bredero in De Nieuwe Kerk Amsterdam, 16 maart 2025 Alles is liefde: dat motto past perfect bij Gerbrandt Adriaenszoon Bredero: alles wat hij schreef – of het nu rauwe, volkse taferelen waren, smachtende liefdesliedjes of diepgelovige overpeinzingen, hij deed het uit liefde: voor zijn stad, voor … [Lees meer...] overAlles is liefde
Prachtig prisma van het kwaad
Op 13 maart 2025 werd het boek Sympathie voor de duivel van Jaap Goedegebuure gepresenteerd. Manon Uphoff hield daarbij deze toespraak. Een boek over de verbeelding van het kwaad in Nederlandse en Vlaamse literatuur, een werk waar, aldus de auteur, in een periode van ruim acht jaar aan is gewerkt—het zou een klein kwaad zijn om de vrucht van die arbeid, die bloem op de … [Lees meer...] overPrachtig prisma van het kwaad
Beatrijs (vóór 1374)
Vijftig canonteksten in de klas (8) In zijn onvolprezen Beatrijseditie vat T. Meder het werk als volgt samen: ‘In essentie wordt in de Beatrijs verhaald hoe Maria de reputatie en, in het verlengde daarvan, het zielenheil redt van een non die een ernstige misstap begaat. Deze redding geschiedt op wonderbaarlijke wijze, en daarom wordt de Beatrijs wel getypeerd als een … [Lees meer...] overBeatrijs (vóór 1374)
Erasmus, De copia verborum ac rerum
Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (23) De bekendste Nederlandse schrijvers waren niet in Nederland geboren – Vondel, Anne Frank – of ze schreven niet in het Nederlands – Spinoza, Belle van Zuylen. Door de neiging om de Nederlandse literatuur streng af te bakenen, gaat als je niet uitkijkt het beste verloren. De grootste Nederlandse stilist aller … [Lees meer...] overErasmus, De copia verborum ac rerum
Onderzoek naar duurzaamheid in de les Nederlands
Een docent Nederlands in de Schilderswijk in Den Haag laat leerlingen debatteren over de stelling dat landen als de eilandstaat Tuvalu zelf maar een oplossing moeten zoeken voor de problemen die ontstaan door zeespiegelstijging. Een Nijmeegse docent Nederlands doet in de tweede klas een project over duurzaamheid naar aanleiding van de roman Dwarsloper van Mijke Pelgrim. En als … [Lees meer...] overOnderzoek naar duurzaamheid in de les Nederlands
15 april 2025: Het archief
Thomas Heerma van Voss geeft lezing in Porgy en Bess in Terneuzen Op dinsdag 15 april is Thomas Heerma van Voss te gast bij Porgy Literatuur in Terneuzen. Hij komt er vertellen over zijn nieuwste roman Het archief, waarin het gaat over het vasthouden aan tradities, en gaat in gesprek met het publiek over de vraag wat er van onze cultuur die we doorgeven en achterlaten … [Lees meer...] over15 april 2025: Het archief
Toch nog even dit
Voor de Vijftig Beste Nederlandstalige Boeken van de Eenentwintigste Eeuw, het vakantie-event van Mediahuis-kranten NRC Handelsblad en De Standaard, bleek de opdracht onrealistischer dan mijn eerste indrukken durfden te articuleren: de gekwalificeerde passionato’s moesten slechts tien titels opgeven. En als om de werkelijkheid nog grondiger te ondermijnen peilde de niet te … [Lees meer...] overToch nog even dit
Te verschijnen: Jos Joosten,Och, eeuwig is zo lang
In Och, eeuwig is zo lang blaast Jos Joosten, hoogleraar Nederlandse letterkunde in Nijmegen, oude teksten nieuw leven in. Zijn invalshoek is daarbij steeds verrassend: het kan een zestiende-eeuws kruisbeeld in een kerk in Nijmegen zijn of een bruggetje in het Achterhoekse Almen. De vraag komt aan bod of Sara Burgerhart anno 1782 met #metoo te maken had. Antwoord: ja! En … [Lees meer...] overTe verschijnen: Jos Joosten,Och, eeuwig is zo lang
Hertmans’ Negende
Dius is de negende roman van Stefan Hertmans. Anders dan symfonieën worden romans doorgaans niet genummerd, tenzij ze deel uitmaken van een reeks (De tandeloze tijd), of omwille van hun omvang in delen verschijnen (Het bureau). Schrijvers zullen dan ook minder geplaagd worden door het complex van "de negende" dan toondichters. Wie na Beethoven – componist van "de" negende … [Lees meer...] overHertmans’ Negende
Suster Bertken bij de BBC
Radiozender BBC 3 heeft een documentaire uitgezonden over de Utrechtse schrijfster en kluizenares Berta Jacobs/ Suster Bertken. Janina Ramirez is in gesprek met Dieuwke van der Poel, Andrea van Leerdam toont de levensbeschrijving in een incunabel van de Utrechtse Universiteitsbibliotheek, Lieke Wijnia vertelt over haar ervaringen als 'hermit in residence' in de Jacobikerk, … [Lees meer...] overSuster Bertken bij de BBC
Call: Multatuli Internationaal
Op woensdag 18 juni 2025 vindt het symposium Multatuli Internationaal plaats op de VU in Amsterdam. Multatuli's bekendste werk Max Havelaar is inmiddels in meer dan 40 talen vertaald. Niet alleen in het Duits, Engels, Frans, Spaans en Russisch, maar ook in het Koreaans, waar het boek in korte tijd meermaals werd herdrukt. En nog steeds … [Lees meer...] overCall: Multatuli Internationaal
Known unto God
Dit jaar wil ik al het werk van Vonne van der Meer lezen. Vandaag: De reis naar het kind (1989) "Heb ik je nooit verteld dat alle maar dan ook alle wiegeliedjes bij ons over de dood gaan?" vraagt Julia's Spaanse lerares Luisa op een bepaald moment. Eerder is Julia al getuige geweest van de begrafenis van een pasgeboren baby in Peru, een begrafenis waarbij de vrolijkste … [Lees meer...] overKnown unto God
4 april 2025: Colloquium ‘hertalen’
Op vrijdag 4 april 2025 organiseert de KANTL een colloquium rond de verschillende aspecten van het controversiële onderwerp 'hertalen'. 'Liever luie lezers dan geen lezers.' Met die uitspraak gooide Marita Matthijsen enkele jaren geleden een knuppel in het hoenderhok der klassieke letteren. Er ontstond een discussie over de vraag of het 'hertalen' van … [Lees meer...] over4 april 2025: Colloquium ‘hertalen’
Op zoek naar Isabella
In 1979 begon Ine Legerstee aan een project: de lange reis, de 'grand tour', nareizen die de dichter P.C. Hooft tussen zijn 17e en 19e maakte. Onlangs verscheen eindelijk Legerstees boek over dat project. Het is een boek geworden dat ik alleen maar kan beschrijven als: verrukkelijk. Tijdens zijn reis hield Hooft een logboekje bij, de Reis-Heuchenis, die Legerstee tijdens … [Lees meer...] overOp zoek naar Isabella
20 maart 2025: Toon en taal in de tuin
Bond van Gentse Germanisten nodigt u uit voor een avond met woord en muziek uit de zestiende en zeventiende eeuw, op 20 maart om 20.00 uur.Met poëzie van Petrus Hondius, ACV. Venne, Philibert van Borsselen en anderen.Met muziek van onder meer Pieter Bustijn, Girolamo Frescobaldi en Jan Pietersz. Sweelinck door de muzikanten Kornee van der Haven, tenorblokfluit en Caroline … [Lees meer...] over20 maart 2025: Toon en taal in de tuin
Gedachten bij een lijst van vijftig boeken
Een parlement van eenentachtig professionele lezers, door NRC en De Standaard samengesteld uit de gelederen van literatuurcritici, hoogleraren en docenten letterkunde, en aangevuld met een handjevol publieke intellectuelen en culturati van diverse snit, heeft bepaald wat de beste vijftig Nederlandstalige boeken van de eenentwintigste eeuw zijn. Deze zoveelste aanzet tot … [Lees meer...] overGedachten bij een lijst van vijftig boeken
Of nou, vooruit, twee koekjes dan
Hèhè van Paulien Cornelisse is een taalbevrijding! NIet alleen voor de gemiddelde lezer, die als het goed is altijd bevrijd wordt door wat Cornelisse schrijft over taal – bevrijd van de angst om het fout te doen. In dit geval schrijft Cornelisse met zoveel enthousiasme over woorden die zogenaamd overbodig zijn, zoals eigenlijk, gewoon en hèhè, dat je wel van steen moet zijn om … [Lees meer...] overOf nou, vooruit, twee koekjes dan
Lof der lust
Het thema van internationale vrouwendag is dit jaar ‘Vrouw van de Toekomst’. Ik citeer: ‘Het draait om het scheppen van een inclusieve toekomst waarin vrouwen in alle facetten van de samenleving – van technologie en wetenschap tot cultuur, politiek en gemeenschappen – een gelijkwaardige rol spelen. “Vrouw van de Toekomst” is een oproep om barrières te doorbreken, kansen te … [Lees meer...] overLof der lust
