Op donderdag 7 september jongstleden sprak Jacqueline Bel de 32ste Bert van Selm-lezing uit, ter opening van het academische jaar van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Universiteit Leiden. Haar lezing had als titel Schrijven, drukken, schrappen? Max Havelaar in tijden van sensitivity reading, laaggeletterdheid en ontlezing. Bij de Primavera Pers is de tekst … [Lees meer...] overVerschenen: Schrijven, drukken, schrappen
letterkunde
Teetlummer tetralogie
H.G. Cannegieter (1880-1966) is volgens mij een van de meest vergeten schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Niet dat dit een wedstrijd is, of dat deze mededeling getoetst kan worden – maar daar gaat het nu niet om. Waar het mij nu wel om gaat, is om vier van Cannegieters romans uit de vergetelheid te halen: De volontair (1949), Vier schoten voor een vrouw (1959), Mijn … [Lees meer...] overTeetlummer tetralogie
Karin Amatmoekrim promoveert op Anil Ramdas
Op dinsdag 26 september 2023 verdedigt Karin Amatmoekrim haar proefschrift In wat voor land leef ik eigenlijk? Anil Ramdas, onmogelijk kosmopoliet aan de Universiteit Leiden. Het leven en werk van Anil Ramdas (Paramaribo, 1958) laat zich lezen als een rusteloze reis van een schrijver op zoek naar een allesomvattend antwoord op vragen over beschaving, identiteit en … [Lees meer...] overKarin Amatmoekrim promoveert op Anil Ramdas
Briefwisseling Frieda Koch-Lucebert verschijnt in druk
Op 24 februari 1923 was het honderd jaar geleden dat Frieda Koch, keramiste en muze van de Vijftigers, werd geboren. Op 15 september 1924 valt de honderdste geboortedag van dichter en beeldend kunstenaar Lucebert. Aan het eind van het Koch-jaar en aan de start van het Lucebert-jaar zal hun correspondentie voor het eerst in druk verschijnen. Frieda Koch & … [Lees meer...] overBriefwisseling Frieda Koch-Lucebert verschijnt in druk
De toverstaf van Roland Buti
Chrétien fileert de ophef rond ‘Mimosa’, de in de Bijlmer spelende debuutroman van Mette Maria van Dijk. Ook de rol van media-outlets als PowNed, FunX en NRC neemt hij daarin mee. Verder praat hij met Hans over Ilja Pfeijffer, Wilma de Rek en Guus Meeuwis. Alsmede over twee nieuwe, vertaalde romans, te weten Het volle leven van John Fante en Grand National van Roland Buti. Ook … [Lees meer...] overDe toverstaf van Roland Buti
Emile Verhaeren: Koortsen
In zijn gedicht 'Les fièvres' (Koortsen’) beschrijft Emile Verhaeren hoe dodelijke ziektes op het naargeestige winterse platteland langzaam maar genadeloos de boerenstulpen binnendringen en de bewoners weerloos aantreffen. Ik lees het gedicht in de vertaling van Stefaan van den Bremt. Het schilderij 'Begrafenis' is van de hand van de sociaal-realistische schilder Charles de … [Lees meer...] overEmile Verhaeren: Koortsen
11 oktober 2023: Bazarow.LIVE met o.a. Louise Fresco en Cor Hermans
Op 11 oktober staat Bazarow.LIVE in Bieb Neude in het teken van de Maand van de Geschiedenis. Louise Fresco, schrijfster van het essay van de Maand van de Geschiedenis is te gast. Cor Hermans komt praten over zijn nieuwe boek De uitgewiste horizon : Europa’s obsessie met cultureel verval 1835-1914. Marijke van Dorst van Salon Saffier tipt een titel. En verder natuurlijk De … [Lees meer...] over11 oktober 2023: Bazarow.LIVE met o.a. Louise Fresco en Cor Hermans
Ze stonden een tijdje zwijgend naast elkaar in de diepte te kijken
40 jaar tandeloos (44) Zoals in alle andere delen van De tandeloze tijd speelt de ruimte een belangrijke rol in Advocaat van de hanen. In de oorspronkelijke trilogie is een van de delen De gevarendriehoek genoemd naar het geografische platte vlak (er wordt een stukje Geldrop mee aangeduid dat ongeveer een driehoek is op de kaart) en de andere dimensie, hoog-laag, wordt … [Lees meer...] overZe stonden een tijdje zwijgend naast elkaar in de diepte te kijken
1 oktober 2023: Tweede Tollenswandeling
De eerste, in de zomer, was een succes. Daarom herhalen we de wandeling op zondagmiddag 1 oktober. We lopen zoals Hendrik Tollens gelopen zou kunnen hebben, luisteren naar natuurgids Geert van Poelgeest en uiteraard naar gedichten van Tollens, gelezen en toegelicht door Ruud Poortier. Deelname is gratis, wel graag opgeven bij medewerkernatuurlijkdelfland@gmail.com. We … [Lees meer...] over1 oktober 2023: Tweede Tollenswandeling
1 december 2023: Reynaertcolloquium Metamorfosen van een politieke vos
Op vrijdag 1 december 2023 (van 10.30 tot 17 uur – onthaal vanaf 10 uur) organiseren het Reynaertgenootschap en het ISLN (Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden) / faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de Universiteit Antwerpen een internationaal Reynaertcolloquium met medewerking van o.a. het ANV, Liberas, het Letterenhuis, de Erfgoedcel Waasland, de … [Lees meer...] over1 december 2023: Reynaertcolloquium Metamorfosen van een politieke vos
Latijn, Ida Gerhardt en Anna Maria van Schurman in Zuid-Afrika
In de jaren tachtig was een gymnasiumdiploma geen vereiste meer voor de studie Nederlands. Dat was afgeschaft, want te elitair. Maar tijdens de studie kreeg je het wel fijntjes ingewreven wat je aan klassieke achtergrond miste als je niet meteen de verwijzingen naar de klassieke mythen oppikte of de finesses van de grammatica als een a.c.i. (accusativus cum infinitivo, … [Lees meer...] overLatijn, Ida Gerhardt en Anna Maria van Schurman in Zuid-Afrika
Wrakhoutkunstenaar
40 jaar tandeloos (43) In zijn stuk over Advocaat van de hanen in het Lexicon van literaire werken, (en in een eerder stuk in Ons Erfdeel) ontwikkelt Jaap Goedegebuure een opmerkelijk idee over het verschil tussen Albert Egberts (protagonist van de delen 1, 2 en 3 van De tandeloze tijd en bijfiguur in deel 4) en Ernst Quispel (protagonist van deel 4 en bijfiguur in deel … [Lees meer...] overWrakhoutkunstenaar
27 september 2023: Samespraak – een online gesprek n.a.v. 25 jaar Collectie Ernst van Heerden
Met de Collectie Ernst van Heerden bezit Poëziecentrum een van de grootste collecties Zuid-Afrikaanse poëzie geschreven in het Afrikaans. Dit najaar is het 25 jaar geleden dat de Collectie Ernst van Heerden ontstond. Om deze heuglijke gebeurtenis in de kijker te zetten organiseert Samespraak, een interuniversitaire onderzoeksgroep rond Afrikaanse taal- en letterkunde, een … [Lees meer...] over27 september 2023: Samespraak – een online gesprek n.a.v. 25 jaar Collectie Ernst van Heerden
Valkuile vir die Afrikaanse vertaler van Nederlandse romans
Ena Jansen het 30 jaar lank in Nederland gewoon. Nadat sy haar MA op Stellenbosch verwerf het, het sy as 23-jarige in Utrecht Teoretiese Literatuurwetenskap gaan studeer en daarna as joernalis en vertaler in Amsterdam gewerk. Tussen 1984 en 2000 was sy verbonde aan die Departement Afrikaans en Nederlands by Wits in Johannesburg. Daarna het sy Neerlandistiek aan die VU in … [Lees meer...] overValkuile vir die Afrikaanse vertaler van Nederlandse romans
3 oktober 2023: Literatuur in de klas
Datum di 3 okt, 10:00 - 17:00Locatie Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, Nes 45, AmsterdamKoop tickets via https://deburen.eu/programma/literatuur-in-de-klas-2023 Dit najaar organiseren deBuren en De Reactor voor de zevende keer een nascholingsdag voor middelbareschooldocenten Nederlands. De Dag van de Literatuurkritiek vervelt tot Literatuur in de … [Lees meer...] over3 oktober 2023: Literatuur in de klas
Boerekermis (1708) van Lukas Rotgans (4): Vergelijking met Bredero
De tekst van Rotgans telt 1352 versregels, ongelijk verdeeld over twee zogeheten ‘boeken’. Het eerste boek bevat 516 regels, het tweede 836. Beide boeken hebben een eigen karakter, waarbij het tweede boek naar verluidt een ‘hooger toon’ kiest. Dat lijkt dan ‘hooger’ in vergelijking met het eerste boek. Het eerste boek presenteert zich als een epos door de overname … [Lees meer...] overBoerekermis (1708) van Lukas Rotgans (4): Vergelijking met Bredero
Je moet nodig eens naar de oogarts, want je loopt overal tegenop
40 jaar tandeloos (42) Met het verschijnen van Advocaat van de hanen is in 1990 De tandeloze tijd ontploft. Het was voor zover we weten altijd al Van der Heijdens bedoeling dat deel 3 verteld zou worden uit verschillende perspectieven. Maar Advocaten is deel 4, verscheen uiteindelijk jaren vóór dat 'polyfone' deel 3, en had een andere hoofdpersoon: niet langer Albert … [Lees meer...] overJe moet nodig eens naar de oogarts, want je loopt overal tegenop
Een lyrisch register
Frits en de registers van de wereld (slot) In het slothoofdstuk, dat drie keer zo lang is als het kortste hoofdstuk, komen, zoals het hoort, alle lijnen samen. Frits loopt na zijn werk naar huis. Conform zijn poëtica probeert hij zo precies mogelijk de weersomstandigheden te beschrijven: ‘Heerlijk,’ zei hij zacht, over het water van de grachten ziend, … [Lees meer...] overEen lyrisch register
Call for papers: Food and Taste in Travel Writing: Comparative Representations in Post-Colonial Literary and Visual Culture
Deadline for abstract submissions: November 1, 2023Deadline for full article: July 1, 2024Name of organisation: Dutch Centre for Travel Writing Studies, Leiden University Centre for the Arts in Society (LUCAS)Contact email: a.s.arps@uva.nl Food, travel, and colonialism are inextricably intertwined in representations, both past and present, of colonies such as … [Lees meer...] overCall for papers: Food and Taste in Travel Writing: Comparative Representations in Post-Colonial Literary and Visual Culture
Amsterdam als verhaal
Wat is een stad? Iedereen doet altijd maar alsof het volkomen vanzelf spreekt waar je het over hebt als je het over Amsterdam hebt ('ik ben vandaag in A. geweest', 'ik houd van A.!', 'naar A. wil ik nooit meer toe!'), maar zo duidelijk is het bij nadere beschouwing helemaal niet. Er zijn om te beginnen heel verschillende soorten betekenissen. In de eerste plaats kan … [Lees meer...] overAmsterdam als verhaal
Dat heel gekke van toen
Frits en de registers van de wereld (6) De avonden is niet alleen van dag tot dag geconstrueerd, volgens het strenge regiem van de tien hoofdstukken, maar niet minder via overeenkomsten, contrasten en kleine of voorlopige climaxen. De verteller volgt het bewustzijn van Frits en geeft noodzakelijke informatie, maar is daarin zo specifiek dat de lezer allerlei gedachten … [Lees meer...] overDat heel gekke van toen
‘Ja, ik weet het, ik moet me nog opmaken’
40 jaar tandeloos (42) Als iemand het verfillmen van boeken wil bekritiseren, zou die kunnen beginnen bij de film Advocaat van de hanen (1996) van Gerrit van Elst (tegen een kleine vergoeding te bekijken bij het Filmmuseum). Het is een film waarbij heel onduidelijk is, in ieder geval aan mij, wat de regisseur heeft willen doen, behalve bepaalde, vrij lukraak gekozen scenes … [Lees meer...] over‘Ja, ik weet het, ik moet me nog opmaken’
Esther Kinsky blijft verliefd op de bioscoop
De Nieuwe Contrabas Podcast (112) Hans en Chrétien praten onder meer over de koopkracht van literaire uitgevers, de (aanloop naar) de Nacht van de Poëzie en het verschijnsel dat ‘immersieve kunst’ heet. Daarnaast besprekingen van Esther Kinsky’s ‘Verder kijken’, een ode aan de bioscoop dat als roman gepresenteerd wordt maar niet eenduidig een roman is, en van ‘Grand Tour … [Lees meer...] overEsther Kinsky blijft verliefd op de bioscoop
Lucht en leegte
Frits en de registers van de wereld (5) Geen kerstboom was er in Frits’ jeugd, maar wat was er wel? Met de in De avonden niet genoemde schrijver van De kleine zenuwlijder/neurasthenicus en een ongelezen casus ben ik al een grens overgegaan. Er is geen enkele reden om te veronderstellen dat het religieuze register waarvan Frits, naarmate het boek … [Lees meer...] overLucht en leegte
De aanslag op het bevolkingsregister
Het pad van Johan Brouwer (3) Johan Brouwer, de moordenaar-schrijver die 'op een bepaalde wijze het doodsgevaar zocht dat hem een religieus-extatische sensatie verschafte’, begint in de oorlog carrière te maken als auteur en aan de universiteit, tot zijn verleden hem inhaalt. Een groep kunstenaars, waaronder Wil Sandberg en Tiky Arondeus, komt op een vermetel plan: het … [Lees meer...] overDe aanslag op het bevolkingsregister