Op vrijdagmiddag 3 mei organiseert de UB Leiden het Sem Dresden Symposium, met als thema Schrijven onder druk. Welke rol hebben literatuur en schrijven in tijden van onrust en grote druk? Die vraag hield hoogleraar en Holocaust-overlever Sem Dresden (1914-2002) bezig in zijn werk als letterkundige aan de Universiteit Leiden. Hij bestudeerde uitvoerig de rol die literatuur … [Lees meer...] over3 mei 2024: Sem Dresden Symposium
literatuurwetenschap
Literatuur als professie
Het boek verscheen eind vorig jaar, en ik begreep van een aantal letterkundige collega's dat het opzien had gebaard, dus ergens in het voorjaar had ik het gekocht. Maar omdat ik het vervolgens in de zomer op mijn vakantieadres had laten liggen, kom ik er nu pas aan toe: Professing Criticism, waarin de New Yorkse Shakespeare-deskundige John Guillory het lastig parket analyseert … [Lees meer...] overLiteratuur als professie
Bourdieu enzovoort
Ik ben erg blij en gelukkig met publicatie mijn artikel ‘Bourdieu is terug (van nooit echt weggeweest)’ in het nieuwe nummer van wetenschappelijk tijdschrift TNTL (Tijdschrift voor Nederlandse Taal en Letterkunde, intussen aan zijn 139ste jaargang toe). Het is mijn bijdrage aan een lopend debat, dat vorig jaar werd ingezet door Sander Bax, Jeroen Dera, Kila van der Starre en … [Lees meer...] overBourdieu enzovoort
Mythological and celestial symbolism in Harry Mulisch The Assault (De aanslag)
To gaze at the stars is to gaze at the world. In Harry Mulisch’s The Assault (1982), a “type of imagery [is presented] that identifies Anton many times throughout the novel as a stargazer.” (Forst 1994, 49). These images function not only as symbols but also frame the narration of the story. The mythological figures of Orion and Ra, at the beginning and end of the book … [Lees meer...] overMythological and celestial symbolism in Harry Mulisch The Assault (De aanslag)
4 april – 30 mei 2023: Micro-credential Leeskwesties. Inleiding in de literatuurstudie, Gent
Wat is literatuur? Wat moeten we verstaan onder ‘fictie’? Hoe belangrijk is het om te weten wat schrijvers bedoelen met hun teksten? En hoe vrij is een lezer om te interpreteren? Hoe doe je dat, overigens, interpreteren? Welke instrumenten bestaan er om verhalen te analyseren? En hoe pak je een gedicht aan? In de micro-credential Leeskwesties staan vragen centraal die … [Lees meer...] over4 april – 30 mei 2023: Micro-credential Leeskwesties. Inleiding in de literatuurstudie, Gent
‘Ver, lang’
Over de nieuwste essaybundel van Hans van Stralen Wij waren ooit studiegenoten, Hans van Stralen en ik. Hij begon zijn indrukwekkende peregrinatio academica namelijk als theologiestudent in Nijmegen. Na in 1978 zijn kandidaatsexamen in de theologie behaald te hebben, ging hij in Nijmegen verder met een studie filosofie en Nederlandse taal- en letterkunde. Daarna volgde … [Lees meer...] over‘Ver, lang’
De neerlandistiek verbindt kennisdomeinen en Kees ’t Hart ziet het niet
Alhoewel Kees 't Hart en ik beiden Nederlands hebben gestudeerd, denk ik dat we verschillen van literatuuropvatting. Dat is niet ongebruikelijk in het vakgebied van de neerlandistiek en kan komen omdat hij het halverwege de vorige eeuw studeerde in Amsterdam; ik ben nog bezig. Ik heb Kees 't Hart nooit ontmoet, laat staan met hem gesproken, maar lees zijn bijdrages in De Groene … [Lees meer...] overDe neerlandistiek verbindt kennisdomeinen en Kees ’t Hart ziet het niet
Lyriek, lyrics en literatuurlessen. Nieuwe wegen in de Nederlandse letterkunde
In de Nederlandstalige literaire cultuur van nu lijken duizend bloemen te bloeien: van spoken word en graphic novels tot creatieve podcasts. Tegelijkertijd zijn er steeds meer zorgen over de literaire geletterdheid van jongeren: voelen zij zich nog wel aangesproken door al die literatuur? Ook zet het toegenomen inzicht in het belang van inclusiviteit aan op een herwaardering … [Lees meer...] overLyriek, lyrics en literatuurlessen. Nieuwe wegen in de Nederlandse letterkunde
De statistiek van onze fantasieën
Uit romans kun je veel leren over hoe de wereld in elkaar zit. In ieder geval de wereld van de fantasie, die natuurlijk een onderdeel is van de zogeheten 'echte' wereld, want die fantasie komt voort uit mensenhoofden en spookt rond in mensenhoofden en doet mensenhoofden veranderen. Als je alle romans die in een bepaalde taal in ons taalgebied verschenen zijn, krijg je … [Lees meer...] overDe statistiek van onze fantasieën
Tegen de ontroostbaarheid
Troost is op een vreemde manier overdraagbaar. Je kunt troost vinden in de gedachte dat andere mensen ook op zoek zijn naar troost, zelfs als zij dat niet meteen kunnen vinden. Voor andere sentimenten geldt dat niet. Een mens wordt doorgaans niet vrolijk van het feit dat andere mensen vruchteloos proberen vrolijk te zijn, niet hoopvol van andermans wanhopige zoektocht naar … [Lees meer...] overTegen de ontroostbaarheid
Schrijft Arnon Grunberg chicklit?
"Het beste is, het raadsel te vergroten", was het literaire programma van Harry Mulisch, en het lijkt ook de uitkomst te zijn van het project The Riddle of Literary Quality. Projectleider Karina van Dalen-Oskam schreef een leesbaar afrondend boek over dat project, dat oorspronkelijk de ambitie had een raadsel op te lossen of te verkleinen. In dit boek laat ze zien hoe … [Lees meer...] overSchrijft Arnon Grunberg chicklit?
19 november 2021: Shades of Pale. Exploring Whiteness in Neerlandophone Literature
22nd Meeting of the Platform for Postcolonial Readings Leiden University, 19 November 2021, 10.30-17.00h Registration deadline: 1 November 2021 Acknowledging that the decolonisation of academia in Flanders and the Netherlands has scarcely begun, and that the grammar of race is intricately entwined with humanities research and its objects of study, we dedicate this … [Lees meer...] over19 november 2021: Shades of Pale. Exploring Whiteness in Neerlandophone Literature
Er waart een contentspecialist door Europa
Weer iets geleerd: ik weet wat een contentspecialist doet. Volgens deze webpagina is zijn taak in het leven "het creëren van onweerstaanbare content die jouw publiek écht wil zien". Voor de Volkskrant heeft nu de contentspecialist Koos Boertjens gisteren een nieuw stukje onweerstaanbare content geleverd. Inderdaad wordt de lezer meteen meegesleept door diepe wijsheden als "Het … [Lees meer...] overEr waart een contentspecialist door Europa
Imagologisch stereotypisme
Voortvarend Nederlands! Virtueel … [Lees meer...] overImagologisch stereotypisme
Hooked
Een bezoek en een boek van Rita Felski, dat zijn gebeurtenissen om naar uit te kijken. Het werk van deze Brits-Amerikaanse, regelmatig in Odense residerende en soms het nabijgelegen Groningen bezoekende literatuurwetenschapper volg ik ongeveer sinds 2008, toen haar boek Uses of Literature verscheen. Terwijl ik nog nagloeide van theorieën als die van Pierre Bourdieu (maar er … [Lees meer...] overHooked
Perspectieven op literatuur: de toekomst van de letterkunde in Nederland
De letterkunde in Nederland is springlevend en innovatief, ondanks de ‘ontlezing’ en de precaire situatie van taal- en literatuuropleidingen. Tijdens dit webinar tonen vijf experts hoe, in een veranderend literair veld, nieuwe zienswijzen richting geven aan de toekomst van literatuur en letterkunde in Nederland. 00:00 Jelle Koopmans - Inleiding 06:08 Anna Poletti - Minor world … [Lees meer...] overPerspectieven op literatuur: de toekomst van de letterkunde in Nederland
Nieuwe wegen voor de Moderne Nederlandse Letterkunde
Door Marieke Winkler en Mathijs Sanders De 136ste jaargang van het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (TNTL) bevat de eerste aflevering van een nieuwe rubriek, ‘Vondsten en vergezichten’, waarin ruimte wordt geboden aan bijdragen die bijvoorbeeld een interessante ontdekking presenteren of die meer opiniërend of essayerend van aard zijn. In deze eerste … [Lees meer...] overNieuwe wegen voor de Moderne Nederlandse Letterkunde
Waarom lezen vrouwen zulke slechte boeken?
Is een literair boek écht beter dan een vrouwenboek? Corina Koolen vertelt je waarom het in hokjes delen van chicklits en "echte" literatuur vaak verkeerd is. (Bekijk deze video op YouTube.) Dit is een college in samenwerking met de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). De NWA is een verzameling van zo’n 12.000 prikkelende vragen die door het Nederlandse publiek gesteld … [Lees meer...] overWaarom lezen vrouwen zulke slechte boeken?
Sander Bax draait door
Door Marc van Oostendorp Sander Bax (van de Tilburgse universiteit) schreef het boek De literatuur draait door. Ik vroeg hem wat men hem bij De wereld draait door zou vragen over De literatuur draait door, en of de ouderwetse, strenge literatuurwetenschap nog wel van deze tijd is. Bekijk deze video op YouTube. Sander Bax. De literatuur draait door. De schrijver in … [Lees meer...] overSander Bax draait door
Het probleem van distant reading
Door Marc van Oostendorp Het klinkt als een goed idee: de computer kan de statistiek de literatuurwetenschap in dragen. Waar letterkundigen zich alleen al noodgedwongen meestal slechts konden richten op een paar werken – zoveel als je er redelijkerwijs nauwkeurig kon lezen –, konden ze dus ook alleen uitspraken doen die gebaseerd waren op een beperkte doorsnede van alle … [Lees meer...] overHet probleem van distant reading
Waarom Nederlandse literatuur bestuderen?
Door Marc van Oostendorp Waar andere vakken kampen met een replicatiecrisis die een groot aantal resultaten van vooraanstaande onderzoekers rechtstreeks in de prullenbak heeft doen verdwijnen, terwijl iedereen toch vrolijk doorgaat met het doen van allerlei beweringen alsof er niets aan de hand is, krijg je de indruk dat de letterkundige neerlandistiek ondanks allerlei … [Lees meer...] overWaarom Nederlandse literatuur bestuderen?
‘Het literaire veld’
Door Marc van Oostendorp Een van de voordelen van de neerlandiciteit is dat je een aanpalende discpline hebt. In mijn geval is dat de letterkunde. Ik heb er ooit vakken over gevolgd op de universiteit en ik vind het interessant om erover te lezen, maar tegelijkertijd ben ik bepaald geen specialist, en word ik daar ook door niemand voor gehouden. Ik ken het vak daardoor goed … [Lees meer...] over‘Het literaire veld’
Een echt leesboek is ook een beetje een leerboek
Door Marc van Oostendorp De dag dat Hugo Claus een interview gaf aan de Privé-pagina van De Telegraaf was een gedenkwaardige dag. Claus had net een roman gepubliceerd, Het jaar van de kreeft, waarover hij in de krant beweerde dat deze gebaseerd was op zijn relatie met de actrice Kitty Courbois. Het boek werd een bestseller. Het jaar van de kreeft was, schrijft Linde de Potter … [Lees meer...] overEen echt leesboek is ook een beetje een leerboek
Leest!
Door Fabian Stolk Het lijkt me de ironie van de literatuursociologie dat juist het werk van Pierre Bourdieu modern letterkundigen (en anderen) het denkraam biedt waarbinnen ze kunnen verklaren dat een volkomen ondoordachte platitude als de lekenoprisping met betrekking tot de kwaliteiten van modern letterkundigen van ene meneer Pfeijffer klakkeloos met koeienletters in de … [Lees meer...] overLeest!
Ilja Leonard Pfeijffer als verkoper van onzin
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (pauzenummer) Door Marc van Oostendorp Ik dacht nog: laat ik die biografie van Jan Wolkers die Onno Blom heeft geschreven nu eens met de mantel der liefde bedekken. Het is zo'n proefschrift dat een zesje verdient, een moloch waarin een enorme hoeveelheid wetenswaardigheden wordt opgesomd – wie waar wanneer woonde, wie wat wanneer zei – zonder … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als verkoper van onzin
