Een middeleeuwse #me too-roman De onder de naam Historia septem sapientum Romae bekende roman is tussen de 10de en 19de eeuw overgeleverd in minstens 32 talen tussen central Azië en IJsland. Ook al is hij tegenwoordig weinig bekend behoort hij tot de meest succesvolle werken uit de wereldliteratuur (Roth 2008). Vroege versies bestaan o. a. in het Grieks, Arabisch, Frans, … [Lees meer...] overVerschenen: Van den seven vroeden van binnen Rome
middeleeuwen
Sotte amoureusheit
Het is het bijzonderste stel in het werk van Anthonis de Roovere: Pantken en Pampoeseken, de twee geliefden die centraal staan in de Sotte amoureusheit, een gedicht waarin de zotheid en de liefde samengaan. Die 'genre-aanduiding' kende De Roovere vermoedelijk uit Franse voorbeelden. Zo is er een 'sotte amoureuse' uit Amiens, te vinden in een Art de … [Lees meer...] overSotte amoureusheit
23 november 2025: Presentatie Tiecelyn 38
Tiecelijn 38. Jaarboek 18 van het Reynaertgenootschap (204 p., 25 EUR) is uit op papier. (Ook de digitale versie, m.u.v. drie hoofdartikels is vanaf 23/11 te vinden op www.reynaertgenootschap.be). De papieren editie richt zich tot leden van de Reynaertcommunity die het werk van het Reynaertgenootschap belangrijk vinden, het financieel ondersteunen en van mooi … [Lees meer...] over23 november 2025: Presentatie Tiecelyn 38
Tussen Leek en Brugge
Weinig geschreven deze week. Een andere week dan de voorgaande, vooral omdat ik woensdagavond een lezing gaf in Leek, het dorp waar ik van mijn 9e tot mijn 18e woonde. Het is het dorp van lagere school en middelbare school. En de plaats waar in 1425 het slot Nienoord gesticht werd door Wigbold van Ewsum en Beetke van Rasquert, twee van de invloedrijkste edellieden die Groningen … [Lees meer...] overTussen Leek en Brugge
Leren van middeleeuwse toestanden
De problemen van onze tijd zijn zo groot dat we iedere goede raad kunnen gebruiken. Die uit de middeleeuwen bijvoorbeeld – een periode waarin de wereld misschien wel even onzeker was als in de huidige tijd en een periode die we desalniettemin zijn doorgekomen. De tijd dat we begonnen te beseffen dat er weinig reden is om neer te zien op de 'middeleeuwse toestanden', de tijd … [Lees meer...] overLeren van middeleeuwse toestanden
Literatuurportret: Verdwenen liedjes uit Lotharingen
Mensen hebben overal en altijd gezongen, van jong tot oud, van hoog tot laag. In de Oudfranse roman Galeran de Bretagne uit het begin van de dertiende eeuw is te lezen hoe een adellijk meisje haar opvoeding krijgt. Ze leert onder andere liedjes: chançons gascoignes et françoises, loerraines, et laiz bretons. Drie van de vier zijn overbekend. De laiz … [Lees meer...] overLiteratuurportret: Verdwenen liedjes uit Lotharingen
Het begin (tweemaal)
Hoe ik aan mijn boek Duik op, Anthonis! begon Hoe begin je, vroeg iemand me begin van de week. en ik wilde vertellen wat ik de afgelopen weken gedaan heb: bijna drie weken geleden begon ik te schrijven aan een boek. Jarenlang onderzoek, meer dan twee meter hangmappen met aantekeningen, een uitgewerkte opzet in vijftien korte hoofdstukken. Alles lag klaar. Maar als je … [Lees meer...] overHet begin (tweemaal)
Erbarmelijke rimram, en een jarenlang avontuur
Deze week las ik op Facebook over Anthonis de Roovere. Jacques Klöters schreef, naar aanleiding van herinneringen aan colleges van Herman Pleij over de vijftiende eeuw: Er was in die tijd een cabaretschrijver geweest: Anthonis de Roovere. Er bestond toen nog wel geen cabaret, maar er ontstonden wel artistieke clubjes, rederijkerskamers, waar men elkaar vrolijke of scherpe … [Lees meer...] overErbarmelijke rimram, en een jarenlang avontuur
Moge de heilige Geest hem verlichten
Op vrijdag 10 oktober kwamen auteurs van schrijversbiografieën naar Nijmegen voor de Dag van de biografie. Biografen van Hella Haasse, Jan Wolkers, Betje Wolff, Bernlef, Jacob Cats, Harry Mulisch, Anna Blaman, Nicolaas Beets, Jacob van Lennep, Hans Faverey, Hendrik Tollens, Willem Bilderdijk en nog heel wat anderen kwamen samen in Huize Heyendael. Ik mocht daar vertellen over … [Lees meer...] overMoge de heilige Geest hem verlichten
Het Ministerie van Middeleeuwse Zaken
Inspirerende oplossingen voor de grote vraagstukken van nu Het Ministerie van Middeleeuwse Zaken onderzoekt hoe middeleeuwse inzichten ons kunnen helpen bij het vormgeven van een veerkrachtige en duurzame samenleving. Nederlandse en Vlaamse wetenschappers die gespecialiseerd zijn in de geschiedenis, literatuur en cultuur van de Lage Landen gebruiken de middeleeuwen … [Lees meer...] overHet Ministerie van Middeleeuwse Zaken
De ‘Historie van Malegijs’ als feuilleton
Het boek dat wij u de komende tijd in wekelijkse afleveringen aanbieden, werd gedrukt te Antwerpen door Jan (II) van Ghelen in het jaar 1556. [1] Het is een herdruk. De eerste druk, die in 1554 zal zijn verschenen, is helaas van de aardbodem verdwenen. Vermoedelijk zal die eerste druk er niet veel anders hebben uitgezien dan deze herdruk, die rijk gevuld is met toepasselijke … [Lees meer...] overDe ‘Historie van Malegijs’ als feuilleton
Door zijn zeef gegoten of met zijn saus bespoten?
Omtrent de middelste zin van Tom Lanoyes ReinAard Voor Peter-Arno Coppen Van snikken hoeft // Men haar nooit te verdenken, zij / Is liever strijdbaar dan bedroefd. In de middelste zin van ReinAard voert Tom Lanoye Hermelijn in Malpertuis ten tonele als ferme echtgenote van de titelheld.[1] Het is een zin die je vergeefs zult zoeken in het origineel. Geen wonder: de eerste … [Lees meer...] overDoor zijn zeef gegoten of met zijn saus bespoten?
Verschenen: The Multilingual Dynamics of Medieval Literature in Western Europe, c. 1200–c. 1600
Bart Besamusca, Lisa Demets, Jelmar Hugen (eds) While the multilingualism of the medieval world has been at the forefront of research agendas across medieval studies in recent years, there nonetheless remain many questions to answer. What, for example, were the stakes and consequences of multilingualism for literary culture? And how do these change if we think of … [Lees meer...] overVerschenen: The Multilingual Dynamics of Medieval Literature in Western Europe, c. 1200–c. 1600
‘Dat men drinken mocht ende eten’
Zwerfverzen in de middeleeuwen Om plagiaat in scripties te ontdekken gebruikt het onderwijs al geruime tijd software. Vaak is een stukje tekst van vijf woorden achter elkaar, dat in allebei de teksten voorkomt, al genoeg om van plagiaat te spreken, schrijft Mike Kestemont in een nieuw artikel in het tijdschrift TNTL. In de Middeleeuwen lagen die normen wel anders. Het … [Lees meer...] over‘Dat men drinken mocht ende eten’
ERC-geld voor ‘CONSENT’-project van Cécile de Morrée
Cécile de Morrée van de afdeling Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit krijgt een Starting Grant van de European Research Council (ERC) – een subsidie van ongeveer 1,5 miljoen euro, waarmee ze haar eigen onderzoeksgroep kan vormen en haar onderzoek kan uitbreiden. Het project van De Morrée onderzoekt het thema seksuele toestemming in Europese verhalende … [Lees meer...] overERC-geld voor ‘CONSENT’-project van Cécile de Morrée
‘Wees wijs, denk na, denk breed, denk groot’
Het allerlaatste boek van Harrie Geelen (1939-2025) Harrie Geelen overleed op 30 augustus, een paar dagen voor zijn laatste boek De zaak Reinaerd Vos gepubliceerd wordt. Nooit zullen we horen hoe hij zijn vertaling van de Van den vos Reynaerde voordroeg, met zijn huppeltjes en zijn ritmische variaties. Het was iets waar ik me erg op verheugd had. Een half jaar geleden … [Lees meer...] over‘Wees wijs, denk na, denk breed, denk groot’
Sint Werenfried keert terug in Elst
Verschillende plaatsen in Nederland bewaren een herinnering aan de heilige Werenfried, een van de vroege verkondigers van het christendom in de Lage Landen. In Hoorn is er het Tabor-Werenfriduscollege, en in het nabijgelegen Wervershoof (een deel van Medemblik) draagt zowel de lokale basisschool als de kerk zijn naam. In het Friese Workum is Werenfried de beschermheilige van … [Lees meer...] overSint Werenfried keert terug in Elst
Boek en gebed: de getijden in het Middelnederlands
We gaan met dr. Anna Dlabačová en dr. Lieke Smits van de Universiteit Leiden naar de lange Late Middeleeuwen, te beginnen met 1383/1384: zeer waarschijnlijk het moment waarop Geert Grote de getijden in het Middelnederlands vertaalde. Maar wat zijn dat eigenlijk - getijden en getijdenboeken? Wat betekende de vertaling van die teksten van het Latijn naar de volkstaal? Hoe … [Lees meer...] overBoek en gebed: de getijden in het Middelnederlands
St Léger en Sinte Lutgart
Dit voorjaar nam Erwin Mantingh afscheid van het Meesterschapsteam Nederlands, waarvan hij lang een van de voorzitters. De achtergebleven leden namen ieder op zich een korte tekst te schrijven waarin Het leven van Sinte Lutgart - het onderwerp van Mantinghs proefschrift – werd verbonden aan een andere tekst. Ik schreef dit. Er is waarschijnlijk geen Middelnederlandse tekst … [Lees meer...] overSt Léger en Sinte Lutgart
Verschenen: Speuren naar het wezen van Hadewijch
Brieven en visioenen in historisch-religieus perspectief Wie was Hadewijch echt? En wat wilde ze ons vertellen? Dit boek neemt de lezer allereerst mee op een boeiende zoektocht naar het hart van Hadewijchs mystieke wereld. Aan de hand van meer dan tweehonderd citaten uit haar brieven en visioenen ontdekken we wat haar theologie van de Minne – de liefde als kracht van … [Lees meer...] overVerschenen: Speuren naar het wezen van Hadewijch
Zijn eigen oude handschriften
Of: hoe bewaarden middeleeuwse auteurs hun eigen werk? Jan Pieter van Male, priester en rederijker, geboren in Brugge in 1681 wilde kunstenaar worden en werd priester. Hij verbleef op verschillende plaatsen, en werd, vermoedelijk vanwege jansenistische sympathieën, overgeplaatst naar een plattelandsparochie. Als dorpspastoor sleet hij zijn verdere leven in Bovekerke en … [Lees meer...] overZijn eigen oude handschriften
NWO-subsidie: anonieme middeleeuwse schrijvers
Een team van het Huygens Instituutonder leiding van Irene van Renswoude krijgt NWO-subsidie om verder onderzoek te doen naar anonieme kennis in vroegmiddeleeuwse manuscripten (750-1000). Als aanvulling op het lopende project Anonymous Knowledge zal het nieuwe onderzoek zich specifiek richten op anonieme auteurs en hun lezers. Het team van Irene van Renswoude is onderdeel van … [Lees meer...] overNWO-subsidie: anonieme middeleeuwse schrijvers
Mariken in 16 pagina’s
Een verhaal over een meisje dat maar liefst zeven jaren samenleefde met de Duivel. Kortom: het verhaal van Mariken van Nieumeghen. Emma Ringelding maakte deze heerlijke bewerking met lekker veel aanvullende wetenswaardigheden over deze heldin uit de 16e eeuw. Kakkerlakjes zijn verstuurbare boekjes. Zestien pagina’s vol prachtige teksten en beeld van gevestigd en … [Lees meer...] overMariken in 16 pagina’s
Anna Bijns (1493-1575), Refreinen
Vijftig canonteksten in de klas (14) Anna Bijns (1493-1575) staat bekend als de eerste feministische schrijfster uit onze literatuur. Ze schreef refreinen, de favoriete dichtvorm van de rederijkers, maar ze kon geen lid worden van een rederijkerskamer, omdat ze een vrouw was. De twee belangrijkste thema’s van haar teksten zijn: de opkomst van het protestantisme, waarvan … [Lees meer...] overAnna Bijns (1493-1575), Refreinen
Verschenen: Vijf eeuwen historielied over de moord op graaf Floris V
Het boek Floris V ontvoerd en vermoord is verschenen. In dit boek zijn voor het eerst alle versies van het historielied over de moord op graaf Floris V samengebracht en bestudeerd. Over de auteurWim van Anrooij is emeritus-hoogleraar Nederlandse literatuur tot aan de Romantiek (Universiteit Leiden). Hij publiceerde onder meer over middeleeuwse historiografie … [Lees meer...] overVerschenen: Vijf eeuwen historielied over de moord op graaf Floris V
