Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

middeleeuwen

Ooit waren wij allen Trojanen

door 5 Reacties

Door Marc van Oostendorp Het verleden is als het geluid van een boom die ter aarde zijgt in een door iedereen verlaten bos. Dat er iets geklonken heeft, kunnen we alleen reconstrueren als we die takken daar zien liggen. En als we de moeite van die reconstructie niet doen, kun je je afvragen of er ooit wel iets geklonken heeft. Nog ingewikkelder wordt als het gaat over de … [Lees meer...] overOoit waren wij allen Trojanen

Het mirakel van Sanderijn. #MeToo in de Middelnederlandse literatuur

door Reageer

door Remco Sleiderink De manier waarop naar verkrachting wordt gekeken verschilt van cultuur tot cultuur. In opdracht van de Europese Commissie is vorig jaar aan 27.818 Europeanen de vraag gesteld of ‘geslachtsgemeenschap zonder wederzijdse toestemming’ (oftewel verkrachting) in bepaalde gevallen te rechtvaardigen is. Uit Eurobarometer 449 blijkt dat 28% van de ondervraagden … [Lees meer...] overHet mirakel van Sanderijn. #MeToo in de Middelnederlandse literatuur

Verschijnt deze week: Tiecelijn 30. Jaarboek 10 van het Reynaertgenootschap

door 2 Reacties

Op 19 november wordt in Beveren het tiende jaarboek van het Reynaertgenootschap voorgesteld. Tiecelijn viert zijn dertigste jaargang met een fraai geïllustreerd boek van 397 p., een verzorgde, gedegen, vulgariserende en wetenschappelijk verantwoorde publicatie. In totaal heeft Tiecelijn sinds 1988 al 8296 pagina’s op de teller staan. Jaarboek 10 bevat vier lezingen van het … [Lees meer...] overVerschijnt deze week: Tiecelijn 30. Jaarboek 10 van het Reynaertgenootschap

Jan Smeken in Love

door Reageer

Door Marc van Oostendorp Over de mediëvistiek waart al decennia de geest van Umberto Eco. Wanneer laat je de teugels vieren van de weinige feiten die je tot je beschikking hebt en probeer je de lezer in te leiden in de wereld die je inmiddels zo goed kent door een verhaal te vertellen? Een roman te schrijven? Frits van Oostrom schrijft ook over de verleiding in zijn onlangs … [Lees meer...] overJan Smeken in Love

Nobel wetenschappelijk streven

door 5 Reacties

Door Marc van Oostendorp Nobel streven, het nieuwe boek van Frits van Oostrom, kun je niet alleen lezen als een spannend boek over een verbazingwekkend leven – dat van Jan van Brederode, de Hollandse ridder die aan het eind van de veertiende eeuw deelnam aan een paar bizarre roofexpedities tegen Friesland en mede daardoor in financiële problemen raakte. Die zich na dat alles … [Lees meer...] overNobel wetenschappelijk streven

18 oktober verschijnt: ‘Ik Jan Smeken’ van Rick de Leeuw en Remco Sleiderink

door Reageer

In 1517 sterft de Brusselse stadsdichter Jan Smeken. Nu, vijfhonderd jaar later, vormen historische feiten en zijn bewaard gebleven oeuvre de basis voor een prikkelende roman over deze avontuurlijke dichter en toneelvernieuwer op de drempel van de renaissance. Ik Jan Smeken leest als een vlotte schelmenroman, doorspekt met talrijke passages uit het werk van Jan Smeken in een … [Lees meer...] over18 oktober verschijnt: ‘Ik Jan Smeken’ van Rick de Leeuw en Remco Sleiderink

Over de plaatsbepaling van de toponiemen in het Cartularium van Radbod

door 2 Reacties

Door Gerald van Berkel Begin dit jaar verscheen opnieuw een vertaling door Marcel Otten van een IJslandse saga. Dit keer is het de Egilssaga en ik wil deze bijdrage graag beginnen met een toepasselijk fragment uit wat Otten noemt De saga van Egil, de zoon van Kale Grim. “Toen het herfst werd koersten ze weer naar het noorden en gingen bij Friesland voor anker. Op een … [Lees meer...] overOver de plaatsbepaling van de toponiemen in het Cartularium van Radbod

Boektrailer Nobel streven – Frits van Oostrom

door 1 Reactie

Bericht Prometheus Rond 1372 kwam op het luisterrijke kasteel Santpoort Jan van Brederode ter wereld in de meest gezegende omstandigheden. Een kleine veertig jaar later sneuvelde hij roemloos, als ridderlijke huurling, in de fameuze Slag bij Azincourt. Nobel streven reconstrueert, als een historische detective, de loop van dit bizarre leven tot in verbluffende … [Lees meer...] overBoektrailer Nobel streven – Frits van Oostrom

Taalkunde als sleutel tot vroege middeleeuwen in nieuwe KANTL-publicatie

door Reageer

Taalkunde is een van de meest veronachtzaamde hulpwetenschappen voor de studie van de vroegste middeleeuwen. Een nieuwe publicatie van de KANTL brengt daar verandering in. In Lo, Donk, Horst houdt Academielid Jozef van Loon een pleidooi voor de herwaardering van de filologische taalkunde, maar ook voor een vernieuwde studie van de rijke hagiografische literatuur van de … [Lees meer...] overTaalkunde als sleutel tot vroege middeleeuwen in nieuwe KANTL-publicatie

Wederwaardigheden bij het editeren: al lang geleden verbrand

door Reageer

door Viorica Van der Roest Vorige keer in deze serie vertelde ik over het fragment dat van Bonn Bad Godesberg naar Berlijn verhuisde. Daar, in Berlijn, heb ik het inmiddels ook gezien. Met het andere fragment dat kwijt was, is het helaas minder goed afgelopen. Het gaat om twee bladen uit het handschrift waar ook fragmenten van bewaard worden in Groningen en in Jena (H83D bij … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren: al lang geleden verbrand

Een onbekend kroniekje van Jacob van Maerlant?

door Reageer

Door Dirk Schoenaers Eind mei vond ik, toevallig, in het abdijarchief van Averbode, in een zeventiende-eeuwse verzamelband een onbekend kroniekje van Vlaanderen op rijm. Even was ik uit mijn lood geslagen, toen ik in de inhoudsopgave achteraan het titeltje ‘Vande cornycke van Vlaendren / die Jacob van Merlant maeckte’ las (fig. 1). Als die omschrijving klopte, lag hier … [Lees meer...] overEen onbekend kroniekje van Jacob van Maerlant?

Wederwaardigheden bij het editeren: vertrokken zonder verhuisbericht

door Reageer

door Viorica Van der Roest Wanneer je een editie gaat maken van een fragmentarisch overgeleverde roman, wil je liever niet horen dat er fragmenten kwijt zijn. En als je het dan hoort, dan hoop je natuurlijk dat ze teruggevonden kunnen worden. Toen ik in kaart ging brengen waar de fragmenten van de Parthonopeus van Bloys allemaal bewaard werden, bleken de meeste gelukkig nog te … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren: vertrokken zonder verhuisbericht

Willem Kuiper: De neerlandistiek over 25 jaar – de Middeleeuwen

door Reageer

Door Willem Kuiper In geen enkel West-Europees land is er zo hard gebroken met het middeleeuwse verleden als in de noordelijke Nederlanden. Voor de Republiek der Zeven Provincien belichaamde deze periode alles wat in de loop der eeuwen fout gegaan was sinds de ineenstorting van het Romeinse Rijk. De enige tekortkoming aan dit absolute hoogtepunt van de beschaving van de … [Lees meer...] overWillem Kuiper: De neerlandistiek over 25 jaar – de Middeleeuwen

De Bakker of de Baets?

door 1 Reactie

Een Oudnederlandse beroepsnaam in Oudfranse vermomming Door Peter Alexander Kerkhof Namen zijn eigenaardige dingen binnen de etymologie. Ze zijn van nature erg conservatief en hebben daarom het wonderbaarlijke vermogen om een oude uitspraak van een woord te bewaren terwijl de rest van de taal verder evolueert (zie Stroop 1984). Maar er is nog een reden waarom het behoudende … [Lees meer...] overDe Bakker of de Baets?

Promotie Cécile de Morrée over tijd in laatmiddeleeuwse liederen

door Reageer

Video van Promotie Cécile de Morrée over tijd in laatmiddeleeuwse liederen Religieuze en wereldlijke feesten waren in de laatmiddeleeuwse beleving met elkaar versmolten. De grens tussen het religieuze en het profane was dan ook minder scherp dan tot nu toe werd aangenomen. Dat stelt Cécile de Morrée (Middeleeuwse literatuur) op basis van haar promotieonderzoek naar … [Lees meer...] overPromotie Cécile de Morrée over tijd in laatmiddeleeuwse liederen

Wederwaardigheden bij het editeren: een in stukken gesneden meesterwerk

door Reageer

door Viorica Van der Roest De Parthonopeus van Bloys is fragmentarisch overgeleverd. Dat betekent dat we geen volledige handschriften van de roman hebben, maar alleen maar losse stukken, die her en der in oude boekbanden zijn opgedoken. Dat is natuurlijk jammer, maar we hebben het ermee te doen. En gelukkig zijn het niet maar snippertjes; het gaat zelfs vaker om bladen dan om … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren: een in stukken gesneden meesterwerk

Waarom ’daeromme’? Vander vrouwen heimelijcheit vss 1777-84.

door Reageer

Door Mieke van Doorn-van Stekelenburg† en Jan Bethlehem In Vander vrouwen heimelijcheit, de Middelnederlandse rijm­bewerking naar het Franse prozatraktaat Les secres des femmes, laten de verzen 1777-84 iets merkwaardigs zien. Het onderstreepte Daeromme is hiervan de kroongetuige. Wet oec wel dat men vint bescreven dat dat wijf wel ontfaet kint, nochtan dat sij en hevet … [Lees meer...] overWaarom ’daeromme’? Vander vrouwen heimelijcheit vss 1777-84.

april/mei 2017: ‘Die minne es al’ – Klein Hadewijch-festival

door Reageer

Op 21 april 2017 gaat de multimediale opera Revelations van componist Wim Henderickx in wereldpremière. De opera heeft als uitgangspunt de indrukwekkende Visioenen van de dertiende-eeuwse dichteres en mystica Hadewijch van Antwerpen. Naar aanleiding van die wereldpremière hebben een aantal organisaties, waaronder de Universiteit Antwerpen, de handen in elkaar geslagen om het … [Lees meer...] overapril/mei 2017: ‘Die minne es al’ – Klein Hadewijch-festival