De Multatulileescursus (44) - Wat een eigenaardig boekje was dit, over Multatuli als schaker! - Ja, de auteur vond het kennelijk ook een beetje mal, om ter gelegenheid van de 150e verjaardag van Multatuli (in 1970) een boekje te maken over iets dat nu toch niet echt centraal stond in het leven van de schrijver. - Ik ben daar dol op! Alles weten over één persoon, die … [Lees meer...] overMaar ’n arm mensch doet wat hy kan, en niet wat hy gaarne zou willen.
Multatuli
Een dikbeschaduwd vraagteeken met vraagteekens er achter
De Multatulileescursus (43) - Een van de aardige ontdekkingen in de brieven uit 1872 is het plezier dat Multatuli als vakman bleek te beleven. - Ja, hij had zich nog maar net tot beroepsschrijver uitgeroepen of hij leek het schrijverschap al zowaar leuk te vinden. - Belangrijker was misschien wel dat hij zo'n goede én aardige uitgever had gevonden, G.L. Funke. … [Lees meer...] overEen dikbeschaduwd vraagteeken met vraagteekens er achter
Seuren
De Multatulileescursus / Sprachwissenschaftliche Beihefte I Er zou een aardige studie te maken zijn van de spelling van Multatuli. Er zijn natuurlijk de in het oog springende details – de y in plaats van ij (hy lydt) en het feit dat Douwes Dekker mens schreef voor mensch als hij even de kans kreeg –, maar interessanter nog zijn de details. Omdat hij zich niet sterk richtte … [Lees meer...] overSeuren
Het medelyden met den gevallen adelaar sluit geen eerbied uit, maar ’n struikelende schildpad is bespottelyk
De Multatulileescursus (42) - Ik vind het wonderlijk dat één van de langste essays van Multatuli, Duizend en enige hoofdstukken over specialiteiten, gaat over een zo miniem onderwerp. - Miniem? - Ja, de vraag of het nodig en wenselijk is mensen in de Kamer komen vanwege specialistische kennis. Ik geloof toch echt niet dat dit een kwestie is waar we nu nog mee … [Lees meer...] overHet medelyden met den gevallen adelaar sluit geen eerbied uit, maar ’n struikelende schildpad is bespottelyk
Wie den Javaan dom noemt, heeft slechts gelyk in zoverre als zekere gebreken in het denkvermogen allen mensen aankleven
De Multatulileescursus (41) - Misschien had Multatuli dít boekje beter Divagatiën over zeker soort van liberalismus kunnen noemen en niet Nog eens: Vrye Arbeid in Nederlandsch Indië. - Je bedoelt dat dit boekje veel meer over het liberalisme gaat dan het vorige? Maar dan toch alleen over de politieke variant? - Die wordt hier dan ook zeer zorgvuldig ontleed. … [Lees meer...] overWie den Javaan dom noemt, heeft slechts gelyk in zoverre als zekere gebreken in het denkvermogen allen mensen aankleven
Mijn innige overtuiging is, dat er slechts een praktisch wapen is, het heet geweld
De Multatulileescursus (40) - Het is ook wel aardig aan het werk van Multatuli dat enkele van de grootste lezers van de afgelopen anderhalve eeuw zich aan zijn werk hebben gewijd. Lezers zoals J.J. Oversteegen, van wie we vandaag dan zijn De redelijke Natuur. Multatuli's literatuuropvatting gelezen hebben. - Ja, voor een schrijver die zo veel klaagde dat 'men niet … [Lees meer...] overMijn innige overtuiging is, dat er slechts een praktisch wapen is, het heet geweld
Het liberalismus is geen zoetelende, pluimstrykige, vals-liefkozende deerne, geen meretrix blanda, die ieder streelt
De Multatulileesursus (39) - Ik was nogal teleurgesteld. Zeg nou eerlijk, als je een boekje ter hand neemt met de titel Divagatiën over zeker soort van liberalismus, dan verwacht je toch dat de schrijver daarin zijn politieke opvattingen uiteenzet? Zeker als die schrijver geprobeerd heeft in de Tweede Kamer te komen? - Nou, de titel divagatieën en vooral de naam van … [Lees meer...] overHet liberalismus is geen zoetelende, pluimstrykige, vals-liefkozende deerne, geen meretrix blanda, die ieder streelt
Heb je dat ook wel dat ge geen baas zijt over uw geschrijf?
De Multatulileesursus (37) Door Marc van Oostendorp - Iedereen heeft altijd maar zijn mond vol over de cultuur, heden ten dage, maar niemand neemt ooit de moeite uit te leggen wat dat precies is. - Mensen, allemaal stil! Hier gaat iemand een definitie geven van cultuur! - Een levende cultuur lijkt mij een voortdurende conversatie met steeds nieuwe deelnemers. Het … [Lees meer...] overHeb je dat ook wel dat ge geen baas zijt over uw geschrijf?
Is dan niet ons geheel leven één teleurstelling?
De Multatulileesursus (36) Door Marc van Oostendorp - Met Miljoenenstudiën liet Multatuli toch wel zien dat hij een van onze grootste schrijvers was, echt op wereldniveau. - Vind je? Het is toch volkomen onleesbaar? - Niet onleesbaarder dan Ulysses. - Al die eigenaardige uitwijdingen over het roulettespel, laat staan die over kwesties waar geen touw aan vast … [Lees meer...] overIs dan niet ons geheel leven één teleurstelling?
Twee minderjarige jongelui met iets als mutsjes op ’t hoofd, die door kleur en grootte aan rode ouwels deden denken.
De Multatulileesursus (35) Door Marc van Oostendorp - Dit was voor het eerst in mijn lezersleven dat ik voorbij de eerste hoofdstukken van de Miljoenenstudieën gekomen ben. - Ik blijf het lastig vinden. Er zit zo weinig draad in. Het zijn discussies over allerlei onderwerpen, maar die zijn niet allemaal even boeiend. - Qua vorm is een van de interessante aspecten van … [Lees meer...] overTwee minderjarige jongelui met iets als mutsjes op ’t hoofd, die door kleur en grootte aan rode ouwels deden denken.
Frits calls them pastilles, don’t ask me why
De Multatulileesursus (34) Door Marc van Oostendorp - Het is wel een vreemde ervaring, Multatuli in het Engels lezen. - Deze nieuwe vertaling lijkt mij uitstekend, al ben ik natuurlijk geen anglist. - Hij is uitmuntend, ik kan niet anders zeggen. En ik ben wél... - Ja, en toch, het is een vreemde ervaring: I am a coffee broker and live in a canal-side house at No 37 … [Lees meer...] overFrits calls them pastilles, don’t ask me why
Het geval casus
Door Marc Kregting Vergis ik me of is de betekenis van casus buiten de taalkunde aan het veranderen? En spelen de cultuurindustriële dinges en het rentabiliteitsgeloof daar weer eens een rol in? Een casus is, voor zover ik weet, import-Latijn voor een geval. Meer in het bijzonder een mens aan wie iets ergs is overkomen, een ziektegeschiedenis. Freud heeft over zulke … [Lees meer...] overHet geval casus
Ik was ’n kind en had ’n woord opgevangen dat ik niet verstond: kaarsmooi
De Multatulileescursus (33) Door Marc van Oostendorp - Het is bij de correspondentie van publieke personen altijd interessant om de discrepantie te zien tussen wat ze privé schreven en wat ze in de openbaarheid brachten. - Is Multatuli nu niet bij uitstek één van de schrijvers bij wie die zaken in elkaar overlopen? - Dat lijkt me een misverstand. In de brieven in deel … [Lees meer...] overIk was ’n kind en had ’n woord opgevangen dat ik niet verstond: kaarsmooi
Wie ’t betwyfelt, wordt veroordeeld tot het opzetten van ’n zwemschool voor jonge eenden
De Multatulileescursus (32) [dubbeldikke aflevering] Door Marc van Oostendorp - Nu we deze derde bundel Ideën uit hebben, wil ik zeggen: dit is Multatuli op zijn best. Als iemand mij vraagt, wat mijn lievelingsboek van deze schrijver is, zeg ik: de derde bundel Ideën. - Dat klinkt een beetje excentriek. Het is toch maar een stukje van een groter geheel. - Dat is achteraf het … [Lees meer...] overWie ’t betwyfelt, wordt veroordeeld tot het opzetten van ’n zwemschool voor jonge eenden
Niets doen, niet streven, is in stryd met de gehele Natuur
De Multatulileescursus (31) Door Marc van Oostendorp - Het is aan het begin van deze Derde bundel Ideën duidelijk dat Multatuli inmiddels besloten had om broodschrijver te worden. - Ja, een groot deel van de Ideën bestaat uit reflectie op het schrijverschap. - Of minstens even belangrijk: het redenaarschap. Daarover heeft hij eigenlijk nog meer te zeggen dan over het … [Lees meer...] overNiets doen, niet streven, is in stryd met de gehele Natuur
Geene meening is zoo ongerijmd, dat ze niet hare aanhangers heeft
De Multatulileescursus (30) Door Marc van Oostendorp - Dat 1870 was wel een wonderlijk jaar! - Ja, de Frans-Duitse oorlog! - Nee, ik bedoel in het leven van Multatuli. Vreemd genoeg schrijft hij in zijn brieven zelfs nooit over die oorlog. - En dan vind jij het desbetreffende jaar wonderlijk? - Dat bedoelde ik niet. Ik had er eerlijk gezegd niet eens bij stil gestaan dat … [Lees meer...] overGeene meening is zoo ongerijmd, dat ze niet hare aanhangers heeft
Wij hebben iets meer noodig dan romantiek, cursiefletters, verdichtselen en holle klanken
De Multatulileesclub (29) Door Marc van Oostendorp - Die Maartje Janse, van wie we vandaag dat artikel lazen over Multatuli en de Maatschappij tot Nut van den Javaan, kennen jullie die? - Zeker! - Jij had toch ook een filmpje met haar gemaakt? - Ja, dat ging zelfs over dit onderzoek. - Maar wat ik zeggen wilde, wat schrijft die Janse briljant! … [Lees meer...] overWij hebben iets meer noodig dan romantiek, cursiefletters, verdichtselen en holle klanken
Nonni, ieder lezer die zich respecteert behoort haar te kennen
De Multatulileescursus (28) Door Marc van Oostendorp - Wat gek, dat die Causerieën zo populair zijn? - Populair? - Nou ja, dat is misschien inderdaad niet het beste woord voor een werk dat nooit apart is uitgegeven. Maar ze zijn een soort Geheimtip. Stuiveling noemt ze geniaal, en op de website van het Geheugen van Nederland wordt gezegd dat ze pareltjes van … [Lees meer...] overNonni, ieder lezer die zich respecteert behoort haar te kennen
Max Havelaar, of de meningen van Nederlandse scholieren
Door Roland de Bonth Hij maakt deel uit van de Canon van Nederland, is opgenomen in de Dynamische canon van de Nederlandstalige literatuur vanuit Vlaams perspectief, is verfilmd door Fons Rademakers, is hertaald en bewerkt door Gijsbert van Es, is bewerkt en van context voorzien door Peter van Zonneveld, werd belaagd door zombies én kreeg een toesprakentoernooi. Inderdaad, … [Lees meer...] overMax Havelaar, of de meningen van Nederlandse scholieren
Je dois toujours lutter, avec les circonstances et avec moi même
De Multatulileescursus (27) Door Marc van Oostendorp - Deze week leverde voor het eerst een wel wat tegenvallende leeservaring op. Ik ben door alle stukken en brieven uit deel 12 en deel 13 van de Volledige Werken heengegaan, maar er was echt niet veel aan. - Het kwam natuurlijk ook doordat er zo weinig brieven van Multatuli zelf instaan. - Het zijn van zijn hand vooral … [Lees meer...] overJe dois toujours lutter, avec les circonstances et avec moi même
Een knal gelijk klinkt het ruwe vloekwoord van den matroos door ’s heeren Bosscha’s welgemeubelde vertrekken
De Multatulileescursus (26) Door Marc van Oostendorp - Ik heb ontdekt dat één reden waarom ik van het werk van Multatuli houd is dat ik dol ben op commentaar. - Zoals het werk dat we deze week gelezen hebben, Een en ander over Pruisen en Nederland, commentaar is op een brochure van J. Bosscha over ... de relatie tussen Pruisen en Nederland. - Hadden jullie gezien dat … [Lees meer...] overEen knal gelijk klinkt het ruwe vloekwoord van den matroos door ’s heeren Bosscha’s welgemeubelde vertrekken
Ik voel dit aan myzelf, hoeveel trotscher, flinker ik gestemd ben wanneer ik werk, dan als ik mymerend ronddool.
De Multatulileescursus (25) Door Marc van Oostendorp - Wat mij ineens opviel: hoe aardig Multatuli ook kon zijn. Als hij niks van de mensen moest, kon hij ze buitengewoon hoffelijk bejegenen. - Zeker, de ellende begon als hij ze nodig had, dan werd hij een lastpak. - Ja, de brieven uit 1867! Het moet een naar jaar voor hem zijn geweest, hij zat daar in Duitsland in een … [Lees meer...] overIk voel dit aan myzelf, hoeveel trotscher, flinker ik gestemd ben wanneer ik werk, dan als ik mymerend ronddool.
Daar zij het zich tot een EER rekenen in dergelijke vuile, rustverstorende blaadjes te worden gehekeld
De Multatulileescursus (24) - Nou, dit was nu eens een boek waaruit je echt helemaal niets te weten komt over Multatuli. - Maar wel het een en ander over de wereld waarin hij werkte, toch? Ik vond het wel aardig om die juristen te lezen over de rechtszaak tussen Van Lennep en Multatuli: had Van Lennep inderdaad het recht om zomaar van alles in dat boek te veranderen? Had … [Lees meer...] overDaar zij het zich tot een EER rekenen in dergelijke vuile, rustverstorende blaadjes te worden gehekeld
De tropennachten moeten in die tijd langer geduurd hebben dan heden
De Multatulileescursus (23) Door Marc van Oostendorp - Dat was een goed idee, om De raadselachtige Multatuli te lezen. Heel verfrissend! Ik denk dat de uitgever er goed aan doet dit boek van Willem Frederik Hermans volgend jaar te herdrukken, want het blijft misschien wel de beste, compacte inleiding op Multatuli. - Maar Hermans slaagt er wel in om van Multatuli een echt … [Lees meer...] overDe tropennachten moeten in die tijd langer geduurd hebben dan heden
Wat men zeker weet, kan op een klein blaadje
De Multatulileescursus (22) Door Marc van Oostendorp - Dat was wel een heftige brief, vorige week. - Ja, ik zag het al een tijdje aankomen. Het is misschien ook wel waar dat je enige sympathie voor Eduard Douwes Dekker moet kunnen opbrengen om dit werk te kunnen lezen. - Ja, en dat wordt je met die brieven uit 1866 ook niet gemakkelijk gemaakt. Dekker verkeert weer eens … [Lees meer...] overWat men zeker weet, kan op een klein blaadje