Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

wetenschapscommunicatie

Taalnerds

door

Ik weet niet wie Walt en Claire zijn, maar ik heb deze week drie uur lang gefascineerd naar ze geluisterd. Walt is een journalist, Claire heeft taalwetenschap gestudeerd (ze zegt niet waar), en ze lijken me allebei twintigers, want ze gebruiken zinnen als 'ik ga daar heel slecht op' als ze het hebben over woorden waar ze zich aan ergeren en Claire heeft een heel naturelle vocal … [Lees meer...] overTaalnerds

De geniale eenvoud van de taalkunde

door

Hoe komt het dat talen zo eenvoudig zijn? Dat is de op het eerste gezicht verrassende vraag die de taalkundige Hedde Zeijlstra stelt in zijn boek De geniale eenvoud van taal. De vraag is op het eerste gezicht verrassend omdat we niet geneigd zijn aan talen als eenvoudig te denken: als voorbeelden geeft Zeijlstra zelf de twaalf naamvallen van het Baskisch, of de zestien … [Lees meer...] overDe geniale eenvoud van de taalkunde

De coronacommunicatie “kan (kon?) beter” – maar hoe?

door

Door Gudrun Reijnierse De afgelopen weken staat het nieuws bijna volledig in het teken van de ontwikkelingen rondom het coronavirus. Eerst ging het vooral over China, toen over Italië, en nu over Nederland. Het virus is in korte tijd van een 'ver-van-mijn-bed-probleem' geworden tot een nationaal probleem dat ons dagelijks leven de komende tijd drastisch zal beïnvloeden. Met … [Lees meer...] overDe coronacommunicatie “kan (kon?) beter” – maar hoe?

De school van WPG

door

Waarom elke docent Nederlands schatplichtig is aan W.P. Gerritsen (1935-2019) Door Erwin Mantingh Als een vooraanstaande schrijver, dichter, cabaretier of liedjesschrijver een prijs ontvangt of overlijdt, als taalonderzoek de pers haalt, als er een onmisbaar naslagwerk verschijnt over de Nederlandse taal of literatuur: bij taal- en letterenactualiteiten stond ik als … [Lees meer...] overDe school van WPG

Ironie is niet het omgekeerde zeggen van wat je denkt

door

Ilja Leonard Pfeijffer als ironicus Het is een geleerd essay, dat Ilja Leonard Pfeijffer schreef over de ironie. Hij lardeert zijn betoog, Ondraaglijke lichtheid, – dat ongeveer tot strekking heeft dat de ironie een mooi stijlmiddel is maar dat het tot nihilisme voert wanneer je je hele leven ironisch gaat leven – met verwijzingen naar tal van geleerden uit binnen- en … [Lees meer...] overIronie is niet het omgekeerde zeggen van wat je denkt

Het wonder dat mensen zinnen bouwen

door

Taal is de magie van alledag. Wij mensen doen iets dat voor zover bekend geen ander wezen in ons universum kan: we praten met elkaar, we zeggen voortdurend dingen die niemand ooit eerder heeft gezegd en die we toch doodnormaal vinden. Schrijf, zegt David Adger aan het begin van zijn nieuwe boek Language Unlimited, een zin die iets langer is dan een paar woorden, en google die … [Lees meer...] overHet wonder dat mensen zinnen bouwen

Misschien worden we wel beleefder tegen Siri en Alexa

door

Wie wil weten naar wat voor wereld we op weg zijn, moet het artikel 'Worden we onbeleefder door de manier waarop we tegen Siri praten?' lezen. Zowat alle problemen die er zijn met het huidige wetenschapsbedrijf komen. Het begint met het artikeltje zelf, een kritiekloze vertaling en bewerking van een stukje dat op de site van de universiteit van de onderzoekers verscheen. … [Lees meer...] overMisschien worden we wel beleefder tegen Siri en Alexa

Wetenschap of communiceren?

door

Door Marc van Oostendorp "De meeste wetenschappers zijn geen ridders te paard", waarschuwde de jonge onderzoeker Ludo Schoenmakers een paar dagen geleden op Voxweb, de journalistieke website van mijn Radboud Universiteit. Schoenmakers, die een proefschrift schrijft over een onderwerp in de fysisch-organische chemie, was kennelijk om zich te vertreden naar een avondje … [Lees meer...] overWetenschap of communiceren?

30 januari 2019, Amsterdam: Symposium voor Wetenschapsbloggers

door

Op 30 januari vindt op het Meertens Instituut het Symposium voor Wetenschapsbloggers plaats. Dit symposium wordt georganiseerd door Marc van Oostendorp, Jona Lendering, Hermen Visser en Marten van der Meulen. Bloggen wordt breed gezien als een van de beste manieren om te berichten over wetenschap. Voor onderzoekers zijn de laagdrempeligheid, snelheid van publiceren en … [Lees meer...] over30 januari 2019, Amsterdam: Symposium voor Wetenschapsbloggers

‘Wetenschap is ook maar een mening.’ Wie zegt dat?

door

Door Marc van Oostendorp Hedwig te Molder vindt dat wetenschappers meer vragen moeten stellen, in ieder geval als ze deelnemen aan het publieke debat. Ze is hoogleraar wetenschapscommunicatie in Wageningen en ik was gisteren bij haar op bezoek. Te Molder denkt dat veel van de grote problemen in het hedendaagse debat over wetenschap – vaccinatie, debat – veroorzaakt worden … [Lees meer...] over‘Wetenschap is ook maar een mening.’ Wie zegt dat?

Lekker keten met de minister

door

Door Marc van Oostendorp Ook voormalige ministers van wetenschappen begeven zich soms op Twitter en komen dan in een discussie tussen specialisten op een bepaald gebied. Sommigen kunnen het niet nalaten daar die specialisten eens even te vertellen hoe het zit. Wij discussieerden bijvoorbeeld over de vraag of je 'kunstmatige' regels in taal van 'natuurlijke' kunt onderscheiden. … [Lees meer...] overLekker keten met de minister

Lowlands voor de wetenschap

door

Door Marc van Oostendorp Hypeman @fonolog A post shared by Marcus Christianus Turing (@mc_turing) on Aug 17, 2018 at 6:37am PDT Het festival Lowlands bestaat 25 jaar, maar ik was er nog nooit geweest: altijd te oud en te weinig geneigd tot kamperen en tot het beluisteren van popconcerten en in het algemeen te saai. Ik was er dit weekeinde één dag, voor … [Lees meer...] overLowlands voor de wetenschap

Leuke, leerzame en spannende tv: de spelling van tweeëndertigste

door

Door Marc van Oostendorp Toen ik zondag op de boekenmarkt in Deventer was, trof ik daar een exemplaar in van Klassieke Mechanica, uitgegeven door de Teleac als begeleiding bij de cursus die men in 1985 op radio en tv uitzond. Wie dat boek openslaat, vindt een heel duidelijke uitleg over tal van interessante wetenschappelijke onderwerpen, inclusief de wiskunde die erbij … [Lees meer...] overLeuke, leerzame en spannende tv: de spelling van tweeëndertigste

Meta-taalzeuren

door

Door Peter-Arno Coppen Op zijn eigen blog, doorgeplaatst in Neerlandistiek, opent Marten van der Meulen maar weer eens de aanval op mensen die klagen over taalverloedering (wat hij en passant kernachtig samenvat met de mooie term taalzeuren). Met genadeloze wetenschappelijke precisie legt hij enkele mechanismen bloot die ten grondslag liggen aan het feit dat mensen door de … [Lees meer...] overMeta-taalzeuren

Een gevaarlijke taal en een gekke taalkundige

door

Door Marc van Oostendorp "Alle wetenschap", zegt de mysterieuze professor Ismael Shannon in de nieuwe roman Il segreto di Pietramala (Het geheim van Pietramala) van Andrea Moro, "is taalwetenschap of het is postzegelverzamelen." Die Shannon blijkt uiteindelijk weliswaar de bad guy in deze roman, maar het is hoe dan ook fijn dat iemand het eindelijk eens zegt. Want dat is … [Lees meer...] overEen gevaarlijke taal en een gekke taalkundige

Subsidieer geen blogs, maar aggregeer ze

door

Door Marc van Oostendorp Het fijne van een filterbubbel is natuurlijk dat je af en toe verschrikkelijk met zijn allen opgewonden kunt zijn over dingen die vreselijk belangrijk zijn en die niemand interesseren. De aanleiding was vorige week een stuk waarin de wetenschapsjournalist Maarten Keulemans van de Volkskrant de wetenschap opriep om bloggers serieus te nemen. Hij … [Lees meer...] overSubsidieer geen blogs, maar aggregeer ze

De popularisering van wetenschap moet op de schop

door

Door Marten van der Meulen Gisteren schreef Maarten Keulemans een opinieartikel in De Volkskrant, getiteld Wetenschap, neem de bloggende wetenschapper eens serieus. Zijn belangrijkste punt: bij al dat gepraat over ‘maatschappelijke impact’ van wetenschap worden bloggers vergeten. Dat is zonde, en daar moet iets aan veranderen. Wetenschapsbloggers leveren vaak een geweldige … [Lees meer...] overDe popularisering van wetenschap moet op de schop

2000 keer Taalpost

door

 Door Marc van Oostendorp Afgelopen vrijdag verscheen de tweeduizendste aflevering van Taalpost, de gratis nieuwsbrief die ik al maak sinds 2002 voor het Genootschap Onze Taal – de eerste paar jaar (toen was het nog een uitgave samen met Van Dale) met Ludo Permentier, en inmiddels al heel lang samen met Erik Dams. Het is de best gelezen uitgave waar ik aan meewerk en … [Lees meer...] over2000 keer Taalpost

Er is iemand die nog nooit van het Indo-Europees heeft gehoord

door

Door Marc van Oostendorp Onlangs werden we er weer eens mee geconfronteerd. We hadden niet zo maar iemand op bezoek, maar een top-intellectueel (ja, zulke mensen bezoeken onze nederige stulp, we hebben geen geld en geen aanzien, maar dat hebben we dan toch maar bereikt). Een jonge hoogleraar die regelmatig in de krant schrijft en een aantal boeken op zijn naam heeft, zelfs een … [Lees meer...] overEr is iemand die nog nooit van het Indo-Europees heeft gehoord

Schrijven, schrijven, schrijven

door

Niet alleen vier ik vandaag dat ik Abraham zie, maar ook dat ik precies zes jaar vrijwel dagelijks een stukje schrijf op Neerlandistiek (voorheen Neder-L).(Wil je een verjaardagscadeautje geven? Help om volgend jaar 14 gloednieuwe sonnetten te publiceren.)  Door Marc van Oostendorp Een van de eigenaardigste en tegelijkertijd hardnekkigste misverstanden onder de mensen is … [Lees meer...] overSchrijven, schrijven, schrijven

Pre-discussie en quasi-discussie

door

Door Marc van Oostendorp YouTube is een belangrijke bron voor zelfhulp. Of je vaatwasser nu kapot is, je vast zit met een spelletje op je telefoon, of je een papieren hoedje wil vouwen, voor al die problemen bestaat een filmpje. Sinds gisteren is daar een nieuwe kwestie bij: hoe moet je een goede taaldiscussie voeren? Ik weet niet precies waarom iemand zoiets zou willen … [Lees meer...] overPre-discussie en quasi-discussie