• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Col: Moord en brand schreeuwen over het Engels

29 december 2011 door Marc van Oostendorp Reageer

Wat is het toch een zegen voor de maatschappij dat taalkundigen het niet voor het zeggen hebben. Je hoort weleens grapjes over de economen met hun blindheid voor de crisis en hun vakgebied dat van nabij beschouwd niet veel meer is dan een brok neoliberale ideologie onder een kwak statistiek. Maar als de taal ooit net zo belangrijk wordt als de centjes, doen wij het vast niet veel beter.

Neem het opiniestuk dat Rik Smits vandaag in de Volkskrant publiceert. Smits is een slimme man en de auteur van niet alleen een waardevol proefschrift, maar ook van mooie populaire boeken over taal – vorig jaar won hij nog terecht de populariseringsprijs van de Landelijke Onderzoeksschool Taalwetenschap. Maar in dit artikel slaat hij de plank mis.

Het artikel is vooral een opsomming van wat de gemiddelde taalmopperaar vindt dat er allemaal mis is in Nederland. Nederlanders denken dat ze o zo goed Engels spreken, maar feitelijk hoor je een tramconducteur soms dingen zeggen die ongrammaticaal zijn. In de collegezalen spreken Nederlandse docenten houterig Engels ten overstaan van Nederlandstalige studenten. “Geen ander land benadeelt de eigen bloem der natie moedwillig zo ernstig.”

Het gaat me niet om Smits’ mening, of om het feit dat zijn oplossing van de huidige malaise bijna een karikatuur lijkt van een taalmopperaarsstandpunt: zorg dat het universitaire onderwijs voortaan in het Nederlands is, dan stromen de buitenlandse studenten met geld vanzelf toe. Het gaat me erom dat er in het stuk geen enkele verifieerbare mededeling wordt gedaan.

Discussies over taal hebben bijna altijd dit niveau: iemand doet plompverloren allerlei mededelingen over hoe het naar zijn gevoel is, zonder te verwijzen maar cijfers of andere objectieve gegevens. Dat nare, knagende gevoel is voor de ware taalliefhebber kennelijk al genoeg. “Heel bijzonder is hoe we ons van onszelf vervreemden en ons daarover ook nog eens vol zelfoverschatting op de borst kloppen met onze mythische talenkennis,” roep je dan, zonder enige verwijzing naar onderzoek waarin die zelfoverschatting wordt aangetoond. “Maar ook dat Engels bestaat vooral in onze verbeelding, het niveau ervan overstijgt lang niet altijd dat van een automatisch vertaalde Koreaanse gebruiksaanwijzing.”

Het klinkt grappig, maar het is ook inhoudsloos. Misschien overstijgt het Engels van de gemiddelde Nederlander ‘lang niet altijd’ het genoemde niveau, maar het Engels van de gemiddelde Engelsman doet dit vast ook niet. Het probleem is vooral dat we bijzonder weinig weten over al deze dingen. Er zijn bijvoorbeeld in het geheel geen betrouwbare gegevens over het niveau in het Engels van de gemiddelde Nederlander. Zelfs over welke cursussen er op welke universiteiten er nu echt in het Engels worden aangeboden, bestaan nauwelijks gegevens. Of dat ene een beetje rare zinnetje van de tramconducteur representatief is: ik zou het niet durven zeggen.

Als iemand ’taalkundige’ achter zijn naam zet in een stuk in de krant, verwacht je dat zijn opinie onderbouwd wordt met meer dan alleen een gevoel van onbehagen. Het is duidelijk dat er iets gaande is: het Engels krijgt langzaam maar zeker een steeds sterkere plaats in onze samenleving. Hoe dat gebeurt, hoe schadelijk het is, hoe de mensen erop reageren, dat weten we niet. Er is geen reden om in de Volkskrant moord en brand te schreeuwen, zoals er eigenlijk ook geen reden is om achterover te leunen. Het wordt hoog tijd om de feiten eens boven water te krijgen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: column, Engels, taalkunde

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jac. van Hattum • Geboorteplaats

En welke reis hij aanwees op de kaart
en over grenzen trok of buitengaats;
zijn vinger wees dat dorpje aan de vaart:
dit was zijn jeugd; dit zijn geboorteplaats.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OP EEN AFGEWEZEN HARING

Nee, haring moet je maar niet eten,
op zeebanket rust een bezwaar,
dan krijg je van die gekke dromen
met rare lintjes in het haar.

Bron: Barbarber, december 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1973 Leendert van Dis
2020 Flip G. Droste
➔ Neerlandicikalender

Media

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Taal doe je samen

Taal doe je samen

9 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d