• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Het meest droog

6 april 2012 door Marc van Oostendorp 3 Reacties

Ik heb het misschien al honderden of duizenden keren gelezen, maar maandag viel mijn oog er ineens op: een zinsnede in het korte weerbericht van de Volkskrant:

– In het zuiden is het meest droog.

Wat een raar gebruik van het woord meest, dacht ik ineens, zo als bijwoord. Ik schreef erover op Twitter en Rutger Kiezebrink van de Taaladviesdienst meldde onmiddellijk dat het in Van Dale staat, met als betekenisomschrijving ‘meestal’ en als voorbeeld:

huizen, meest van één verdieping

We waren het er ook al snel over eens dat de betekenis die Van Dale geeft niet juist is; meest betekent niet ‘meestal’ maar ‘overwegend’. Er zit bijvoorbeeld een subtiel verschil tussen de volgende twee zinnen:

– Zij is meest vrolijk, maar vandaag niet.
Zij is meest vrolijk van karakter, maar heeft ook haar donkere kanten.

De tweede zin klinkt mij veel beter in de oren, dan de eerste, en dat komt denk ik doordat je in de eerste zin zoiets als ‘meestal’ verwacht en in de tweede ‘overwegend’.

Maar mogelijk nog interessanter is de informatie die er over zo’n woord opduikt in een discussie en die nooit in een woordenboek is opgenomen: er is iets met dat woord meest op deze manier. Het is een beetje plechtig, probeerde iemand; nee, het is archaïsch zei iemand anders, en uiteindelijk maakten we ervan: het is weerberichttaal. Prompt kwamen er andere voorbeelden naar boven van dit soort taal. Veelal bijvoorbeeld, en, in verkeersmeldingen:

– De files worden allengs korter.

Het gaat je duizelen als je erbij stilstaat. Niet alleen kent iedere Nederlandstalige dit soort woorden (en kennelijk nog beter dan Van Dale) die hij zelf vermoedelijk nauwelijks ooit gebruikt, maar ze zijn ook nog eens heel nauwkeurig geassocieerd met een bepaalde situatie. We kunnen dus weer een kleine verbetering bij Van Dale noteren:

meest […] II (bw.) […] 2 [in weerberichten] overwegend in het zuiden is het meest droog.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: taal

Lees Interacties

Reacties

  1. Guy zegt

    6 april 2012 om 10:09

    Haha. "Allengs" en "meest" hoor je niet in de Vlaamse weerberichten. Maar onze weermannen en -vrouwen, door de compacte spreektijd een beetje twitteraars avant la lettre, gebruiken wel eens uitdrukkingen die perfect te begrijpen zijn, maar misschien toch niet echt taalkundig correct. Zo worden wolken in het binnenland "binnenlandse wolken" en als je geluk hebt, zijn er ook "mooie opklaringen". Bestaan er andere?

    Beantwoorden
  2. Ton van der Wouden zegt

    6 april 2012 om 21:04

    Zo heb je ook de typische receptenconstructie "imperatief AL tegenwoordig deelwoord" (voeg al roerend de room toe) waar Frank Jansen aandacht voor gevraagd heeft.

    Beantwoorden
  3. Marc van Oostendorp zegt

    6 april 2012 om 21:18

    Ja, over die receptenconstructie, zie: https://neerlandistiek.nl/?000077

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d