Ik gebruik Google Images wel eens als vertaalcomputer. Als ik in een buitenlandse tekst een woord tegenkom dat ik niet goed begrijp, bekijk ik even de plaatjes.

Ook voor Nederlandse termen die voor mij nieuw zijn doe ik het wel eens. Niet dat het altijd helpt: mij wordt bijvoorbeeld niet duidelijk wat voor kleur appelblauwzeegroen nu precies is — je zou denken dat het een precieze term is, die een nauwkeurige graad ergens tussen blauw en groen geeft, maar zo te zien kan alles wat maar ergens tussen die twee uitersten zit zo genoemd worden.

Bij andere termen heeft Google juist veel te precieze associaties. Zo zijn lippen kennelijk alleen vrouwenlippen, en vrijwel altijd voorzien van lippenstift, zoals ook ogen kennelijk overwegend aan vrouwen toebehoren (armen horen daarentegen weer overwegend toe aan mannen).

Er bestaat een oude theorie over woordbetekenis, de prototypetheorie, die zegt dat woorden niet zozeer een vastomlijnde, in een definitie af te bakenen, betekenis hebben, maar vage grenzen: sommige woorden behoren ‘meer’ tot een bepaalde ‘categorie’ dan andere. Een roodborstje is ‘meer’ een vogel dan een pinguïn.

Google Translate bevestigt die theorie. Wie vogel intikt, krijgt koolmeesjes, kolibri’s en, inderdaad, roodborstjes. Maar je moet heel lang doorscrollen tot de eerste pinguïn.