De digitale maatschappij is etymologisch (en praktisch) een synoniem van de cijfertjesmaatschappij.
Door Guy Bourgeois
De digitale maatschappij bezorgt ons redelijk wat krampen en rampen, waarbij we van de ene verbazing in de andere vallen: hoezo, de NSA leest lekker mee? Hoezo, big data zijn de toekomst? Hoezo, de banken regeren de wereld? Allemaal logisch, als je naar de betekenis van het woordje digitaal kijkt, zo blijkt.
- Van Dale: in cijfers, cijfer-; werkend op basis van het binaire stelsel.
- Het etymologisch woordenboek: rekenend of waarden aangevend met cijfers.
- Digit: getal beneden de tien.
De producent is ook consument
Dus: onze hele digitale maatschappij wordt vormgegeven en gebouwd door wiskundigen, wiens basismateriaal de cijfertjes van 0 tot 9 zijn. De analfabeet regeert de wereld. En in tegenstelling tot de vroegere papierproducent, blijft de wiskundige producent van ons werk- en expressiemateriaal (het internet) gewoon mee aan tafel zitten, bewaart en bewaakt alles wat we doen en deden. Wiskundige modellen en filters worden daarbij aangewend voor oneigenlijk gebruik: de producent is ook consument (van uw content). Moeten we ons nog verbazen over het feit dat onder het storytelling-sausje en de sociale media gewoon een wiskundig fundament schuilgaat dat de deuren opent naar al dan niet gemanipuleerde vormen van statistiek, kwantificatie, controle enz.? Dat de analfabeet de alfabeet in zijn greep heeft? Dagelijks maken we gebruik van besmette computers die we gewoon blijven voeden met digits: hoe mooi of lelijk onze frasen ook mogen wezen, ze zijn allemaal te herleiden tot cijfertjes. Cijfertjes die inzicht schenken. Voor wie het kan betalen.
In de praktijk wordt er niet met eentjes en nullen geprogrammeerd, maar in programmeertalen als html, waar letters bij komen kijken. Maar zelfs dat is achtergrond. In het dagelijks leven heeft het internet het geschreven woord, ooit haast verdrongen door tv en telefoon, weer helemaal teruggebracht. We doen de hele dag nauwelijks nog iets anders dan lezen en schrijven. Wie had dat nog gedacht, enkele decennia geleden!
Je zegt (welja, schrijft) het. Denk dat er bij de analyse van die digitale infostroom (intussen al 95% van alle opgeslagen data ter wereld?) toch veel cijfertjes aan te pas komen. Enkele jaren geleden voorspelde men online een videomonopolie, met een kleine bijrol voor het geschreven woord. Ben wel benieuwd hoe die verhouding intussen is.