• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De terugkeer van het huwelijken

17 februari 2014 door Marc van Oostendorp Reageer

Door Marc van Oostendorp

“Mendy en haar man”, schreef de Leidse universiteitskrant Mare vorige week in een artikel over studenten die getrouwd zijn, “werden aangestoken door stelletjes om hun heen, die bij bosjes aan het huwelijken sloegen.” Aan het wat?

Het woord huwelijken komt, anders dan het afgeleide woord uithuwelijken, nauwelijks voor in het Nederlands. Je vindt het in de bijbel (‘Verbiedende te huwelijken, gebiedende van spijzen te onthouden, die God geschapen heeft,…’ 1 Timotheüs 4:3) en het staat in het WNT met alleen maar 17e-eeuwse citaten (‘Sal ick dan… moeten Houwelijcken?’, Coornhert). In Van Dale staat het werkwoord niet.

Verbogen vormen van het werkwoord zijn bijna niet te vinden. Je moet waden door een bad van hij huwelijkt zijn dochter uit. Toch vind je een enkele vorm wel, zoals in een berichtje van tien jaar geleden  in een wat specialistischere betekenis op een forum voor audiofielen:

Of anders toch zo’n betere Marantz. Een SR-12 (onder de 4500 euro), maar ook een 9300 (onder de 3000 euro) of een 8300 (net boven de 2000 euro) is echt een heel mooi apparaat. En hij huwelijkt met jouw speakers.

De bedoelde betekenis komt verder alleen voor in de onverbogen vorm, en dan nog lijkt het vaak een verschrijving:

De koets was soms mikpunt voor protest (zoals bij het huwelijken van Beatrix in 1966 en Willem-Alexander in 2002) en van spot – een paar kritische pamfletten tegen de koets staan ook afgedrukt.

Ik neem aan dat hier eerst de huwelijken stond, en toen het lidwoord veranderd is in het, of juist eerst het huwelijk, dat toen veranderd is in het.)

Maar hoe dood zo’n woord ook lijkt, kennelijk kan het ineens weer tot leven komen. Ik vermoed dat het ook eigenlijk opnieuw ontstaan is, uit het zelfstandig naamwoord. Dat heeft vaak een wat kinderlijk effect (“In Indië waren jonge soldaten, / die niet uit bed wilden. / Ik sleurde ze eruit: ‘Vooruit, het / is oorlog. Je moet oorlogen.'”, Gerard Reve)

Ik geloof dat aan het huwelijken slaan in het artikel in Mare hetzelfde effect heeft. De uitdrukking komt verder op heel Google niet voor. Het klinkt een beetje meewarig. Hoewel de journalisten van Mare hun best doen de jonge bruid serieus te nemen, verraden ze een nieuwe uitdrukking net even hun ware gevoel over die onverantwoorde manier van doen. 

Delen:

  • Klik om af te drukken (Opent in een nieuw venster) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Opent in een nieuw venster) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Opent in een nieuw venster) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Opent in een nieuw venster) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Opent in een nieuw venster) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Opent in een nieuw venster) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: taalkunde, taalverandering, woord

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Michel van der Plas • Uit Amerika

een hardnekkig vasthouden aan een stal,
aan koetsbellen die niet uit het gehoor
mogen; star blijft men een ster op het spoor
tot die zich op zijn dak nestelen zal

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

IJSBLOEMEN

Het raampje is een Séraphine,
een bloemstilleven ongezien,
een nonnenspiegel, een gewas
vol donzen dorens, melk van gras,
oase onder een pak sneeuw,
berijpte manen van een leeuw,
albino’s, schedelverentooi,
strikken van tule, ’t krullenooi —
ze drukt haar pop tegen haar vacht
en ooilam, ooilam zegt ze zacht —,
paard, pluim, toom, tuig en rinkellast,
dood fluitekruid, een holle bast,
een schalvel, een dicht berkenbos,
een meisjesschool met haren los
het duin afrennend wie-het-eerst,
een knippapieren kinderfeest,
van porselein, van gips, van steen,
soldaten op hun tinnen teen.
Het ziet er van de doden wit. [lees meer]

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

13 februari 2026: DBNL-dag 2026 in Den Haag

13 februari 2026: DBNL-dag 2026 in Den Haag

24 december 2025

➔ Lees meer
6 februari 2026: Towards New Horizons of Scholarly Publishing

6 februari 2026: Towards New Horizons of Scholarly Publishing

17 december 2025

➔ Lees meer
28 december 2025: Zesde editie van Winterzinnen

28 december 2025: Zesde editie van Winterzinnen

16 december 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1937 Adriaan Beets
1978 Mea Verwey
➔ Neerlandicikalender

Media

Gerard Kornelis van het Reve – Kerstbrief (1963)

Gerard Kornelis van het Reve – Kerstbrief (1963)

23 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Publieke Intellectuelen: Maria Dermoût

Publieke Intellectuelen: Maria Dermoût

22 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Lidy Zijlmans: bijna vijftig jaar ervaring in de NT2

Lidy Zijlmans: bijna vijftig jaar ervaring in de NT2

22 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d