• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Onvolmaakte gedichten zijn intiemer

5 februari 2014 door Marc van Oostendorp Reageer

Door Marc van Oostendorp


Dit jaar wordt Leo Vroman 99, en hij publiceert nog de ene dikke dichtbundel na de andere. Vorig jaar verscheen Die vleugels: honderden pagina’s met gedichten die hij de afgelopen jaren schreef, vol verbazing over dat hij zo oud wordt en dat de gedichten nog blijven stromen. Hij schrijft er bijna iedere dag nog wel een – de meeste gedichten in de bundel hebben een datum gekregen.
Ik denk dat je vrijwel ieder gedicht meteen zou herkennen als het werk van Leo Vroman, ook als het niet in deze bundel zou staan met de naam van de dichter erop. Hij klinkt al zijn leven lang alsof hij tegen je praat, al doet hij dat toevallig op rijm. Zo klinkt een 96-jarige:

Die handen

Ik kan mijn handen niet meer herkennen,
ze zijn zoveel ouder dan ik ben.
Ik zal er toch aan moeten wennen
dat ik ze niet meer herken.

Als ik weer in mijn lab zou staan
waren ze vast meteen gewend
en als ik ze dan hun gang liet gaan
deden ze dadelijk een experiment
dat ik jaren geleden heb gedaan.

Ik neem ze maar mee naar bed.
Een mag het licht uitdraaien,
en kijk eens, daar gaan ze nog

bijna onopgelet:
even mijn liefste aaien.
Daarvoor bestaan ze nog.

27 november 2011

Net als veel andere gedichten die Vroman in november 2011 schreef, lijkt dit op een sonnet. Dit zijn niet twee keer vier regels gevolgd door twee keer drie, maar dat is alleen omdat de tweede strofe een regel te lang is.

Je zou dat heel makkelijk kunnen repareren door de regel dat ik jaren geleden heb gedaan te schrappen. Het gedicht blijft zonder die regel ook nog vrijwel hetzelfde zeggen. Alleen zou dat schrappen een verlies zijn, want het onvolmaakte hoort erbij.  De dichter maakt naar eigen zeggen ‘elke drie dagen of nachten’ een gedicht (‘abnormaal veel’), hij heeft geen tijd om dat allemaal bij te vijlen: hij is ver in de negentig en loopt nog zo over van levens- en schrijflust dat de sonnetten overschuimen.

Vreemd is dat: door de onvolmaaktheid wordt het gedicht intiemer. Wevers van Perzische tapijtjes schijnen ook altijd expres een foutje te maken om hun menselijkheid aan te tonen.

Je ziet aan het gedicht precies hoe het is ontstaan. De ijzersterke eerste twee regels – die gaan nog eens het motto worden van een mooie roman – waren er vast het eerst. Ze bevatten de rest van het gedicht eigenlijk al helemaal. Gaandeweg wordt het gedicht vormelozer: nog rijmt op nog, met onopgelet wordt waarschijnlijk onopgemerkt bedoeld.

Niet ieder onvolmaakt gedicht is perfect. Je moet wel eerst al minstens 80 jaar gedichten hebben geschreven. Het effect daarvan is in dat geval dat je het gevoel hebt de dichter letterlijk op zijn handen te kijken: je ziet het gedicht onder je jonge ogen ontstaan, laat in de avond voordat je ze mee naar bed neemt waar ze je vrouw, die inmiddels ook al 90 is, nog even aaien.

In het kader van gedichtenweek schreef ik iedere werkdag over de taal van poëzie. Vandaag is de laatste. Een versie van dit stukje staat ook op de website van Onze Taal.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Opent in een nieuw venster) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Opent in een nieuw venster) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Opent in een nieuw venster) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Opent in een nieuw venster) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Opent in een nieuw venster) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Opent in een nieuw venster) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: letterkunde, poëzie

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Sint Nicolaas

Zie eens, Mietje! wat al lekkers
U, Sint Nicolaas al bragt;
Omdat ge’ als gehoorzaam Meisje,
Uw verpligting hebt volbragt.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ABEELTJES

Zij staan als wie zijn hand ophoudt
niet hoger dan een kind. Het sneeuwt. [lees meer]

Bron: Vluchtige Verhuizing, postuum verschenen, 1975

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

2 januari 2026: Vlekflits

2 januari 2026: Vlekflits

5 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

3 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Proefcollege Nederlands

11 december 2025: Proefcollege Nederlands

2 december 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1903 W.A.P. Smit
1912 Gerard Huygens
➔ Neerlandicikalender

Media

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

2 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

30 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

29 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d