• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Drommels! Bommen op Boxtel aan de Dommel

20 februari 2015 door Reageer

Een 75 jaar oud verhaal ontrafeld dankzij www.delpher.nl

Door Bart FM Droog
Donderdag 23 mei 1940, tegen half één ‘s nachts. Bij het station van Boxtel hoorde men vliegtuiggeronk. Mensen die nog aan het werk zijn tuurden naar boven. Ze zagen een vliegtuig, met navigatielichten aan, snel naderen.  Met aandacht keek men naar het toestel, dat boven het stationsgebied begon te cirkelen.  Toen zette het een duik in, scheerde over het station, en liet, nadat een lichtkogel was afgeschoten, bommen vallen. Vier stuks, brisantbommen van 50 kg. Eentje raakte het spoor, drie sloegen in op de Parallelweg. 
 
Van die drie was er één een blindganger, die na een maand alsnog ontplofte (hier een foto van kort nadien). Eén sloeg in bij een aantal vaten benzine. De vaten explodeerden, waardoor een grote brand ontstond, waarbij meerdere hotels en café’s vernield of beschadigd werden. Op wonderbaarlijke wijze vielen geen Nederlandse slachtoffers – wel Duitse. Twaalf of dertien Duitsers (militairen en spoorwegpersoneel) kwamen om het leven.
 
Van dit voorval werd destijds uitgebreid verslag gedaan, in woord en beeld (klik hier voor foto’s). De grote vraag die toen gesteld werd was: “Het is ons onbegrijpelijk hoe de Engelschen tot dergelijke roekelooze actie kunnen overgaan, wat meenen zij daarmee nu te kunnen bereiken?”
 
De actie was inderdaad bijzonder roekeloos. Vooral voor de Royal Air Force-bemanningsleden. Hun vliegtuig was een van de drieënvijftig bommenwerpers, die deze nacht vanaf vliegvelden in Engeland en Frankrijk waren opgestegen om aan- en afvoerlijnen van de Duitsers (die toen voor Duinkerken stonden) te bombarderen, in en rond de Ardennen.  Negen vliegtuigen wisten geen enkel doelwit te vinden en drie doolden zo ver van het eigenlijke doelgebied af dat ze hun bommen dropten op Waalwijk, Nijmegen en Boxtel. Het is een wonder dat slechts één van deze vliegtuigen verloren ging: een Hampden-bommenwerper boorde zich om vier uur ‘s nachts in een Engelse heuvel, op de terugvlucht naar de vliegbasis. De vier bemanningsleden kwamen om.  
 
Het mag ook een wonder genoemd worden dat de bommenwerper die de bommen op Boxtel gooide effectief schade heeft aangericht. Maar wat eigenlijk nog veel wonderlijker is, is de uitgebreide verslaggeving in Nederlandse kranten destijds, en hoe daarin pro-Duitse propaganda wordt bedreven:

 (…) In allerijl rukten brandweer en burgerdiensten uit, terwijl met ware doodsverachting de Duitsche militairen zich tusschen de huizenresten begaven of hun gewonde of gedoode kameraden trachtten weg te sleepen. Niet minder dan dertien personen, waaronder verschillende Duitsche spoorwegbeambten bleken het slachtoffer van dezen aanval te zijn geworden.

 Wonder boven wonder bleken, door een speling van het lot geen burgers bij dit bombardement te zijn omgekomen, waar toch in een der café’s Duitschers en burgers bij elkaar waren. In allerijl werden de bewoners, voor zoover zij nog niet waren gevlucht, uit de brandende huizen gehaald, waarna de brandweer energiek de vuurzee aantastte.

 Gelukkig bewaarden vrijwel alle betrokkenen vooral ook door het voorbeeld der Duitschers hun kalmte en kon een paniek voorkomen worden. De Duitsche stationscommandant op wiens bed een brandbom neerkwam, liet zich geen oogenblik uit het veld slaan. Daar op hetzelfde oogenblik een zware brisantbom explodeerde was zijn eerste gedachte twee Hollandsche kinderen te redden, die door de ontploffing in direct levensgevaar kwamen te verkeeren. In dezen opzet, mocht de dappere man, wiens moed ieders bewondering afdwong, gelukkig slagen. Hij gaf hierdoor een prachtig staaltje van opofferingsgezindheid en onverschrokken naastenliefde. 

Het Huisgezin / Noordbrabantsch Dagblad, 25-05-1940

 

De opofferingsgezindheid van de Duitse militairen is bijna… aandoenlijk te noemen. Maar terug naar het bombardement. Waarom doe ik hier, op Neder-L daarvan verslag? Vanwege dit: al jaren zoemen in Boxtel en omgeving vragen en geruchten over dit bombardement rond. Er zou een munitietrein zijn geëxplodeerd; er zouden twee bommenwerpers zijn geweest, etcetera.

Gisteren bereikte een van de vragen mij. Ik keek in mijn eigen naslagwerken en ik dook in www.delpher.nl, en warempel: daar vond ik in de oude kranten de laatste antwoorden. Hoewel de bronnen elkaar op punten tegenspreken, kon aan de hand van de oude kranten en later onderzoek een betrouwbare reconstructie gemaakt worden. 

Op één vraag over dit bombardement zal vermoedelijk nooit een antwoord komen – welk toestel of welke eenheid bombardeerde Boxtel? Omdat alles er op wijst dat de bemanning hopeloos verdwaald was, zal zelfs in de oorlogsdagboeken (Operations Record Books) van de RAF-squadrons die in die nacht opereerden, niets over dit bombardement terug te vinden zijn.   

Met dank aan Allert Goossens, Stichting Kennispunt Mei 1940, www.kennispuntmei1940.nl

 
Bronnen:
Film- en fotobank Noord-Brabant; www.filmenfotobank-nb.nl
Station van Boxtel gebombardeerd. Het Huisgezin / Noordbrabantsch Dagblad, donderdag 23-05-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010313612:mpeg21:a0036
Bommenwerperij. Nieuwsblad van het zuiden, 24-05-1940
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010692822:mpeg21:a0055
Bommen op Boxtel. Het Huisgezin / Noordbrabantsch Dagblad, 25-05-1940
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010313614:mpeg21:a0006

W.R. Chorley. Bomber Command Losses. Volume 1. Aircraft and crew lost during 1939-1940. Midland Publishing, Hinckley (UK), 1992.

Peter D. Cornwell. The Battle of France Then and Now. Battle of Britain International Ltd, Old Harlow (UK), 2007 [=2008].
Bart FM Droog. RAF Losses May-June 1940 (2008), http://www.epibreren.com/ww2/raf/
Ross McNeill. Coastal Commmand losses of the Second World War. Vol 1. Aircraft and Crew Losses 1939-1941. Midland Publishing, Hinckley (UK), 2003.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 20e eeuw, 21e eeuw, KB, propaganda

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Lucebert • Tajiri

Het licht is de liefde is niets
Een gat grijpt naar een ander gat
Het beeld bijt een beeld
De spiegel is bleek en bont

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

DROOM

Het goudgebekte dier
geroosterd in de zee
besprong goudbakken brood.

Bron: Soma, januari-februari 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1905 Adolphe van Loey
➔ Neerlandicikalender

Media

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De literaire letterenshow 2

De literaire letterenshow 2

12 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d