• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Etymologie: wulp

12 mei 2016 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Michiel de Vaan

wulpwulp zn. vogelnaam ‘numenius, steltloper, snipachtige met naar beneden gebogen snavel’

Nnl. wulp (1595), regen wulpen (1598). Uitzonderlijk is de spelling woulp (1724).

Verwante vormen: Nederduits wilp, wolp, wölp ‘wulp, snip’ (Twents tuut-welp ‘wulp’), Nieuwfries wylp ‘wulp’, heawylp ‘grutto’ (lett. ‘hooi-wulp’), OE hwilpe m./v. ‘soort vogel’, Schots quhap (1538), quhaip (1553), whap (1683) ‘wulp’, Engels yerwhelp (1577), yarwhelpe (1577) ‘grutto’, let. ‘schreeuw-wulp’.

De verwante vormen tonen aan dat wulp ontstaan is uit *wilp of *welp met ronding van i of e tot u zoals in het Nederlands wel vaker plaatsvond voor l (vgl. schulp uit schelp, spul uit spel, dialectisch zulver uit zilver) en waarbij hier de lipklank w- ook meegewerkt heeft. De Oudengelse vorm kan op *hwalpjōn– teruggaan, de Schotse op *hwalp-; daaruit blijkt dat in het Westgermaans zowel *hwalp- als *hwelp- bestonden voor ‘wulp’.

Eerdere woordenboeken verbinden de wulp met zijn roep. Vanwege de vormgelijkheid met welp ‘jong dier’, uit PGm. *hwelpa-, zouden beide benoemd zijn als ‘schreeuwer’ of ‘janker’; vergelijk voor de ‘wulp’ dialectnamen als regentuiter en regenfluiter. Maar terwijl ‘fluiten’ een passende benaming voor het geluid van de wulp is, vind ik ‘schreeuwen’ geen passende toespeling. De variatie *hwalp-, *hwelp- wijst op een andere mogelijkheid, nl. dat de vogel naar zijn kromme snavel is benoemd. De naam is dan afgeleid van het sterke werkwoord PGm. *hwelfan- waarvan Ned. welven afstamt, en waarnaast ook afleidingen met *a zoals *hwalfa- ‘welving’ en *hwalbjan ‘doen welven’ bestonden. De wulp was dan een n-stammig woord *hwelp-an- of *hwalp-an-, ‘die met de kromme snavel’. Zie Kroonen 2011 voor de verklaring van Germaanse n-stammen op –p naast werkwoorden met –f/b-.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Addenda EWN, etymologie

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Frans Buyle • Anders

Het was anders. De wind
was anders van toon.
Ik vroeg de weg: het kind
aarzelde ongewoon.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

BERICHT HOE WE ZITTEN

Adem zien te halen
is het enige en
kijken of er geen paard aan komt.
 

Bron: Het Zinrijk, 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

25 augustus 2025: Het Colloquium Neerlandicum 2025

25 augustus 2025: Het Colloquium Neerlandicum 2025

23 juni 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

22 juni 2025

➔ Lees meer
2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1934 Dirk Bakker
sterfdag
1991 Karel Meeuwesse
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d