• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Verlies van botheid door buitenlanders

29 november 2016 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Door Marc van Oostendorp

stipriaan_botheidIn zijn nieuwe boek Lof der botheid deinst René van Stipriaan er niet voor terug zijn lezer eens flink te kwellen. In een van de hoofdstukken gaat het over de biografie van Constantijn Huygens, en Van Stipriaan beschrijft dan hoe in de loop van de tijd verschillende potentiële biografen zijn teruggedeinsd: dat leven duurde te lang, en zat te vol met geleerdheid, talen, contacten. Alleen een voldoende jong iemand met enorme ambitie en de mogelijkheid om zich ‘veertig jaar lang’ in dat leven te verdiepen zou een kans maken. Nog los van of iemand dat dan zou willen lezen.

Dan wijst Van Stipriaan erop dat hijzelf de dertig inmiddels gepasseerd is, maar anders best zo’n boek zou willen schrijven. Doe dat dan! wil je hem als lezer toeroepen. Dat zou zo fijn zijn, een heel boek over die bij vlagen zo onbegrijpelijke Huygens door een zo helder en elegant schrijvende essayist als Van Stipriaan. Maar hij is alweer voortgespoed naar een ander onderwerp uit de rijke, zeventiende eeuw.

Beter leren kennen

Lof der botheid is, anders dan de ondertitel suggereert, niet één coherent betoog, maar een verzameling eerder verschenen artikels, inleidingen en lezingen. Het behandelt uiteenlopende onderwerpen, hoewel meestal met een literaire invalshoek: behalve over Huygens staan er essays in over de door zichzelf verfijnde P.C. Hooft en de platte Matthijs van der Merwede en Willem Godschalck van Focquenbroch.

Ook politieke figuren als Willem van Oranje en Johan van Oldenbarneveldt worden behandeld. Wat ik heel knap vind van Van Stipriaan is dat hij al die personen tot leven weet te brengen. Bij ieder van de personen die hij bespreekt, heb ik het idee dat ik ze beter heb leren kennen.

Verlies van botheid

Dat geldt zelfs als ik van zo iemand al een beeld had. Dat Hooft een man was van de liefde en van elegantie, wist ik wel. Dat hij zijn bonhomie veroverde op een opvoeding die veel Hollands-nuchterder was, had ik nog niet zo begrepen. Net zo min als dat Van Oldenbarneveldt gebruik maakte van de adelijke titels van zijn kinderen om meer indruk te maken.

Of je bij dit alles nu echt te weten komt ‘hoe de Hollanders hun naïviteit verloren’, weet ik niet. Van Stipriaan beschrijft heel mooi hoe de enorme toevloed aan buitenstaanders – in dertig jaar tijd groeide het inwonertal van dertig- naar honderdduizend – ervoor zorgde dat er heel nieuwe groepen in de stad kwamen: zuiderlingen met veel meer elegantie en joie de vivre. Maar dat is verlies van botheid.

Snakken

Bovendien blijkt her en der dat die botheid nooit echt verdween; hoe buitenlanders er zich over bleven verwonderen hoe leden van de Staten-Generaal voor de vergadering in het gras gingen zitten om brood te eten.

De naïviteit verloor men misschien door het vreselijk onhandige en nodeloos bloedige optreden van Willem van Oranje, of de hoekse- en kabeljauwse twisten die onder andere tot de moord op Van Oldenbarneveldt leidden. Maar Van Stipriaan laat ook zien hoe de Oranjes een groot talent hadden voor propaganda, die ervoor zorgde dat een en ander al snel uit het publieke beeld verdween.

Maar dat de fraaie titel de nog fraaiere inhoud niet helemaal dekt, is het enige echte bezwaar. En dat de lezer blijft snakken naar een mooi nieuwe boek van Van Stipriaan, misschien over Huygens.

René van Stipriaan. Lof der botheid. Hoe de Hollanders hun naïviteit verloren. Amsterdam: Querido, 2016. Meer informatie bij de uitgever.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 17e eeuw, letterkunde

Lees Interacties

Reacties

  1. Jona Lendering zegt

    29 november 2016 om 09:06

    Ja, dat was een tof boek. Met plezier gelezen.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

W.L. Penning • Het monster

Doller dan ooit is ’t monster losgebroken,
En menschen worden wilde beesten;
Helsch viert het kwaad zijn gloriefeesten –
Tot de overmacht heeft rechtgesproken

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

SPROOKJE

Om middernacht word ik een pompoen en drijf ik weg in een muiltje

Bron: datering; 1971-1972; niet eerder gepubliceerd

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1801 Taco Roorda
1901 Wim Caron
sterfdag
1901 Jan ten Brink
1919 Jacob Verdam
2010 Hans den Besten
➔ Neerlandicikalender

Media

De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

19 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d