Door Thomas de Bruijn

Na de eerste toetsweek van dit schooljaar, begin november, baalde ik behoorlijk. De resultaten van de leesvaardigheidstoetsen in havo 4 en 5 en vwo 4, 5 en 6 vielen tegen, terwijl we veel en gevarieerd geoefend hadden tijdens de lessen. Na de toetsweek heb ik per klas een volle les uitgetrokken om de pijnpunten op te sporen. Een van de vragen die ik aan mijn leerklingen stelde was waarom ze zelf dachten dat het cijfer tegenviel. Ik had verwacht dat de standaardantwoorden als ’te laat begonnen’, ‘geen huiswerk gemaakt’ en ‘dat kon ik vorig jaar al niet’ de boventoon zouden voeren, maar dat was niet zo.

Veel leerlingen gaven eerlijk toe dat ze te weinig zakelijke teksten lezen of (te) weinig toegang tot die teksten hebben. Thuis hebben velen geen krant en niemand heeft een abonnement op bijvoorbeeld de Correspondent of HP/De tijd. Dat zette me aan het denken. Als ik wil dat ze actuele artikelen lezen over uiteenlopende onderwerpen, moeten ze die wel kúnnen lezen. Dan is er maar één oplossing: ik moet het zelf aanbieden. En dan bedoel ik niet elke les wat stencils uitdelen. Die avond ben ik een Facebook-pagina gestart waarop ik bijna elke twee dagen een artikel post van de Correspondent, de Volkskrant, Trouw, NRC, De Groene, Tzum, Vrij Nederland, Vice of een ander journalistiek medium.

Na lancering diezelfde avond heb ik al mijn leerlingen gevraagd om de pagina te volgen. Na een half jaar heb ik een trouwe schare lezers opgebouwd, die elk artikel leest, maar er zijn ook veel leerlingen die wekelijks of eens in de twee weken een artikel lezen. De onderwerpen gaan over wereldpolitiek, jongeren, sport, school/studeren, klimaatproblemen, Trump etc. De selectie komt voort uit mijn interesse, maar ook uit mijn ervaring met wat leerlingen interessant vinden. De artikelen moeten lang(er) zijn dan een standaard nieuwsitem én achtergrondinformatie bieden bij een kwestie. Pure nieuwsberichten post ik nooit, die bekijken ze maar op NU.nl.

Dit is een lange aanloop naar hetgeen ik eigenlijk wil duidelijk maken: het werkt! Veel leerlingen gaan meer lezen en maken op een laagdrempelige manier (want via hun telefoon, verlengstuk van hun lichaam) kennis met langere artikelen uit kwaliteitsmedia. Ze krijgen een melding als er een nieuw stuk online staat en ze lezen het in de bus, in de pauze, op de wc, op de bank, in bed of tijdens het ontbijt. Het beheer van de pagina kost mij ongeveer 10 minuten per twee dagen, dus dat is goed te doen. Ik pak gewoon een artikel dat ik zelf heb gelezen en hup, posten.

Ik ben zo enthousiast over deze werkwijze, dat ik mijn idee vorige week deelde in de Facebookgroep voor docenten Nederlands (meer dan 9.000 leden). Wat er toen gebeurde, had ik nooit verwacht. Binnen een paar uur had het bericht 372 likes en 92 reacties, die varieerden van ‘tof idee’ tot ‘dit gaan wij zeker ook doen volgend schooljaar’. Wat begon als een simpel idee naar aanleiding van mijn frustratie over slechte cijfers, dient nu als voorbeeld voor docenten in het hele land. Ik ben benieuwd of ik de toekomstige bovenbouwklassen ook aan het lezen krijg via mijn pagina. Misschien is Facebook volgend schooljaar alweer hopeloos ‘uit’ onder pubers.

Dit stuk verscheen eerder op het blog van Thomas de Bruijn bij de Radboud Universiteit Nijmegen.