De wondere wereld van streektaalgrenzen

Op 13 oktober 2017 organiseren de Stichting Nederlandse Dialecten (SND), Variaties vzw en het Meertens Instituut de jaarlijkse streektaalconferentie in de Posthumuszaal in het Internationaal instituut voor sociale geschiedenis (IISG) in Amsterdam (Cruquiusweg 31, 1019 AT Amsterdam). Tijdens deze conferentie gaan wetenschappers, beleidsmensen en dialectliefhebbers op zoek naar welke criteria er bestaan om van een dialectgebied of een streektaal te kunnen spreken.

Erkende streektalen: criteria?

Zoals bekend zijn binnen het Nederlandse taalgebied de Limburgse en de Nedersaksische regionale variëteiten officieel erkend als ‘streektalen’. De criteria die hiervoor als argument worden aangedragen zijn meestal van historische, sociologische, psychologische of politieke aard. Een voorbeeld: het Limburgs is een ‘Duits dialect’ en het heeft op die gronden de status van officieel erkende streektaal. Het Brabants en het Zeeuws, daarentegen, hebben dat niet, want dat zijn ‘dialectvarianten’ van het Nederlands. Een vraag die gesteld zou kunnen worden is in hoeverre deze criteria geobjectiveerd kunnen worden en in hoeverre ze valide zijn.

Taalkundig perspectief

Vanuit een taalkundig perspectief zijn de erkende streektaalgebieden natuurlijk helemaal niet uniform. Dit doet de vraag rijzen hoe, en in hoeverre deze talen als geheel linguïstisch onderscheiden kunnen worden van de naburige taalvariëteiten; zijn hier (taalkundige) criteria voor op te stellen, naast of tegenover de bovengenoemde klassieke argumenten? En kunnen deze taalkundige criteria behulpzaam zijn in het werk van streektaalfunctionarissen en/of taalbeleidsmakers?

Kom meer te weten over de wondere wereld van de streektaalgrenzen op 13 oktober in Amsterdam.

Programma

vrijdag 13 oktober 2017

10.00-10.30: Inloop en ontvangst met koffie/thee

10.30: Verwelkoming door Veronique De Tier, voorzitter van de Stichting Nederlandse Dialecten

10.40: Openingswoord door Antal van den Bosch, directeur van het Meertens Instituut

10.50: Sjef Barbiers (Universiteit Leiden)

Talen in de overgang. Nederlands als overgangstaal tussen Fries en Vlaams, en Brabants als overgangstaal tussen Nederlands en Vlaams.

11.15: Eric Hoekstra, Paulus van Sluis en Hans Van de Velde (Fryske Akademy)

Het Bildts: een Fries-Nederlands grensgeval.

11.40: Jos Swanenberg (Erfgoed Brabant en Universiteit Tilburg)

Grenzen aan de streektaal. De taalkundige en de culturele benadering van het Brabants in Nederland.

12.05: Nina Ouddeken (Meertens Instituut)

De wondere wereld van baarden en paarden: over de uitspraak van [b] en [p] en [d] en [t]

in de Nedersaksische dialecten van de Nederlands-Duitse staatsgrens.

12.30: Lunch en korte rondleiding in het Internationaal instituut voor sociale geschiedenis

14.20: Rob Belemans (KU Leuven)

Limburgs van spreektaal naar streektaal: gein kwestie van gedöld

14.45: Jacques Van Keymeulen (UGent)

Alle dialecten even waardevol?

15.10: Hans Bennis (Nederlandse Taalunie)

De Taalunie, taalbeleid en streektalen.

15.35: Marc van Oostendorp (Radboud Universiteit)

“Tegen zoveel geleerdheid kan ik niet op.” Wetenschap en politiek in de streektaaldiscussie.

16.00: Debat over de wondere wereld van streektaalgrenzen

16.45: Slotwoord en afsluitende borrel

Prijs

€ 20 inclusief lunch en korte rondleiding in het Internationaal instituut voor sociale geschiedenis.

Inschrijven en informatie

Inschrijven via e-mail: nederlandsedialecten@gmail.com. De praktische gegevens worden daarna toegezonden.

De conferentie van 2017 wordt mogelijk gemaakt met financiële steun van de Nederlandse Taalunie en het Meertens Instituut.