Door Marc van Oostendorp
Ons bereikt het bericht dat vanochtend de Gentse taalkundige prof. dr. Johan Taeldeman is overleden.
Taeldeman studeerde Germaanse filologie aan de Universiteit Gent en zou vrijwel zijn hele werkzame leven aan die universiteit verbonden blijven. Ook was hij lid van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, eveneens in Gent. hij schreef veel over dialectologie en fonologie, en was bijvoorbeeld, met Ton Goeman en Piet van Reenen, verantwoordelijk voor het grootse GTR-project, en was een van de belangrijkste auteurs van de Fonologische Atlas van de Nederlandse Dialecten die hieruit voortkwam. Samen met Frans Hinskens redigeerde hij nog maar enkele jaren geleden een imposant Engelstalig handboek over Nederlandse taalvariatie in Nederland, Vlaanderen en buitengaats.
Bijzonder aan zijn werk was de combinatie van het traditionele dialectologische handwerk – op veldwerk gaan, het materiaal interpreteren en op kaarten uittekenen – met belangstelling voor ontwikkelingen in de moderne fonologische theorie en de sociolinguïstiek. Dankzij zijn werk spelen sommige gegevens over Vlaamse dialecten een belangrijke rol in de internationale literatuur. Een voorbeeld is het verschijnsel van ‘polarisatie’: op de grens tussen twee dialectgebieden overdrijft men soms de eigen dialectkenmerken als het ware.
Taeldeman was ook een levensgenieter, een groot liefhebber van goed eten en goed bier, een bewonderaar van de dialecten en de standaardtaal, een promotor van zijn geboorteplaats Maldegem, en een beminnelijk mens. Hij zal tot ver buiten Maldegem en Gent nog lang gemist worden.
- Bericht in Het Laatste Nieuws
- Bericht in het Nieuwsblad
- Bericht VRT
- Column Ann De Craemer
- Blog Miet Ooms
- Bericht Nederlandse Taalunie
- In memoriam door Jacques Van Keymeulen
- Taeldeman publiceerde eerder dit jaar nog een artikel in het tijdschrift Over taal. Dat staat hier.
Ook zopas vernomen – ons laatste bezoek kon niet doorgaan en onverwacht nu in kennis van dit pijnlijk gebeuren. Ik had het genoegen Prof. Taeldeman persoonlijk te leren kennen (als dorpsgenoot en onder zijn leiding samenwerkend aan het Woordenboek van de Oosterzeelse Dialecten. Een zeer groot verlies ….
Ik plaats niet zo snel iemand op een voetstuk, maar als iemand het verdient, dan is het onze Professor Taeldeman wel. Hij heeft met zijn kennis en zijn passie voor het vak heel veel mensen geïnspireerd en gevormd. Bedankt, Johan, mensen van jouw kaliber sterven niet.
Een kleine correctie of precisering. Johan is niet heel maar het grootste deel van zijn werkzame leven verbonden geweest aan de Universiteit Gent Gent. Ik ben hem namelijk in 1969 als assistent voor Nederlandse en algemene taalkunde bij prof. G. Jo Steenbergen opgevolgd aan de UFSIA (Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen), die later zouden opgaan in de Universiteit Antwerpen. Ik denk dat hij daaraan verbonden is geweest van 1966 tot 1969. Toen kreeg hij de kans bij prof. Willem Pée in Gent te gaan werken, en sindsdien is hij inderdaad uitgegroeid tot een magistraal dialectoloog. Ik heb hem altijd als een heel hartelijk iemand gekend.
Dank u wel, we hebben het gecorrigeerd.
Veur Johan Taeldeman
n Mins van grode doaden
Krigt n beeld dat staait
In weer en wind zo steveg
Dat t noeit nait vergaait.
n Herinnern aan die blift
in aal zien ainvold en aiweghaid.