• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De populairste voorletter

21 november 2017 door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

                   door Gerrit Bloothooft

Wat is dezer dagen de meest verkochte chocoladeletter? Ofwel, welke voorletter komt het meeste voor, als we even voor het gemak aannemen dat iedereen Sinterklaas viert en een chocoladeletter krijgt. Onze voorletters kunnen we tellen in onze basisadministratie. Naast een populariteitslijstje van voorletters is het ook aardig om eens te kijken of de voorkeuren in loop van de tijd zijn veranderd.

In de figuren 1 en 2 zijn de aantallen per voorletter voor de geboortejaren 1934 en in 2014 tegen elkaar uitgezet, afzonderlijk voor mannen en vrouwen. Voor beide geslachten zijn de voorletters X, U, Q, Z, O, V en Y het minst populair, zowel voor de ouderen als de jongeren. Hoe verder in het alfabet hoe minder aantrekkelijk lijkt het, en daar kun je tegenwoordig ook nog de P en de W bij rekenen.

Figuur 1. Aantal geboortes per voorletter gegeven aan mannen in de jaren 1934 en 2014

 

Figuur 2. Aantal geboortes per voorletter gegeven aan vrouwen in de jaren 1934 en 2014

De traditionele topletter is J (Johannes, Jan, Jacobus / Johanna, Jacoba, Jantje) en daarnaast M (Maria, Margaretha, Martina) voor de vrouwen. Voor beide geslachten gevolgd door A (Antonius, Adrianus, Arie / Anna, Adriana, Antonia),  H (Hendrik, Hendrikus, Henricus / Hendrika, Helena, Hermina), G (Gerardus, Gerrit, Gerard / Geertruida, Grietje, Geertje),  C (Cornelis, Christiaan, Christianus / Cornelia, Catharina, Christina), W (Willem, Wilhelmus, Wouter / Wilhelmina, Willemina, Willy), P (Petrus, Pieter, Peter /Petronella, Pieternella, Paulina ), met nog E (Elisabeth, Elizabeth) voor vrouwen. We zien de traditionele en gelatiniseerde voornamen, en gemoveerde (van de mannelijke naam afgeleide) vrouwelijke namen.

Tegenwoordig handhaven  zich voor beide geslachten de J (Jayden, Jesse, Julian / Julia, Jasmijn, Jill),  M (Milan, Max, Mees / Mila, Maud, Milou),  A (Adam, Aiden, Alexander / Anna, Amy, Anne) , met nieuw S (Sem, Sam, Stijn / Sophie, Sara, Saar) en L (Lucas, Luuk, Levi / Lynn, Lotte, Lisa). Voor mannen scoren daarnaast D (Daan, Dex, Daniël) en T (Tim,Thijs, Thomas), en voor vrouwen E (Emma, Eva, Evi) hoog.

De populariteit van een aantal belangrijke voorletters in percentage van het totaal aantal geboorten staat in de figuren 3 en 4 voor de periode 1920-2014. Voor de oudere mannen staan J, A en H en voor de oudere vrouwen M, J en A al voor de helft van de voorletters. Dat is tegenwoordig wat meer meer over verschillende letters gespreid.

Figuur 3. Aantal geboortes per voorletter gegeven aan mannen tussen 1920 en 2014
Figuur 4. Aantal geboortes per voorletter gegeven aan vrouwen tussen 1920 en 2014

De populariteit van een voorletter wordt voor ouderen vaak door een beperkt aantal namen (met varianten) bepaald:  Maria neemt al de helft van alle M’en voor haar rekening, en dat doen Johannes en Jan voor de J’s.  De voorletter populariteit is dan meer een afspiegeling van de populariteit van de naam dan van andere aspecten zoals klank of grafische vorm.  De onderbouwing van de populariteit van een voorletter is tegenwoordig meer gespreid, een topnaam haalt nu 600-800 naamdragers met de meeste lettertotalen tussen 2000 en 12000. In de moderne naamgeving zijn voor zowel mannen als vrouwen in de voorletters de fonetische klassen halfvokaal (J), nasaal (M), klinker (A), wrijfklank (S), retroflex (L) aanwezig, voor mannen nog gevolgd door de (stoere?) plofklanken (D en T) die bij vrouwen geen voorkeur hebben. Andere klanken in deze klassen zijn echter een stuk minder populair, dus op fonetische niveau valt toch weinig te zeggen. Populariteit van zowel de voornamen zelf als de bijbehorende voorletter is moeilijk te verklaren. Chocoladefabrikanten maken gewoon veel S (Sint), M (mamma) en P (Piet, pappa), dat verkoopt altijd goed, en de andere letters zijn al bijna niet meer te krijgen.

 

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Naamkunde Tags: letters, Sinterklaas, voornamen

Lees Interacties

Reacties

  1. DirkJan zegt

    22 november 2017 om 11:14

    Nu heb ik me wel eens afgevraagd welke letter heeft de meest verschillende voornamen? Ik dacht toen uit de losse pols dat het zowel voor meisjes als jongens de letter M zou zijn, in ieder geval ook voor beide namen samen. Klopt dit?

    (Voor een tweelettercombinatie dacht ik aan MA en die met drie aan MAR voor meest verschillende voornamen.)

    Beantwoorden
  2. Maggy R zegt

    22 november 2017 om 14:30

    Voorstel voor aanvullend onderzoek: roepnamen. Omdat deze nergens centraal geregistreerd staan zou medewerking moeten worden gevraagd aan bv geboortekaartjesdrukkers en/of docenten. In geval van beide zou zelfs vergeleken kunnen worden tussen roepnamen die ouders bij de geboorte opgeven en wat er in praktijk mee gebeurt. BV een Christina (roepnaam op geboortekaartje), Tineke (roepnaam op de lagere school), Chris (roepnaam op de middelbare school) (Zij bestaat, na school ben ik haar uit hetoog verloren)

    Beantwoorden
    • gerrit bloothooft zegt

      20 januari 2018 om 11:41

      Excuses voor de late beantwoording. Ja, ik zou heel graag roepnamen (en bijnamen) onderzoeken, maar het lijkt me lastig om die op grote schaal te verzamelen ‘we noemen hem/haar’. En dan mis je nog de latere veranderingen. Overigens is mijn verwachting dat voor modenamen de eerste voornaam ook meteen de roepnaam is. Voor de traditionele (vernoemings) namen, zoals Christina, ligt dat anders. Wanneer voor 1960 10% van de meisjes als Maria werd ingeschreven, ligt het voor de hand om ze in de roepnaam te onderscheiden door varianten van Maria of door de tweede of derde voornaam te gebruiken.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Paul Snoek • Een reus

Een reus kent zichzelf.
Hij zoekt een meisje zoet als een konijn
om weg te goochelen in en uit
de grote hoed van zijn hart.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OEUVRE

Het oeuvre van de dood is wel onmetelijk,
maar elke bladzij, blad na blad, is vastgeplakt
en ieder deel staat vastgespijkerd op de plank
en elke plank: nog in de boom onuitgehakt.

Bron: Barbarber, december 1969

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1914 Karel Meeuwesse
1936 Mieke Smits
1939 Seth Gaaikema
sterfdag
1978 Sonja Witstein
2021 Mark de Haan
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d