Door Gerrit Bloothooft
Geert Wilders herhaalt in het debat over de regeringsverklaring weer eens ‘Mohammed is inmiddels een van de meest populaire jongensnamen in heel Nederland’. Daarmee wil hij suggereren dat Arabische voornamen de overhand dreigen te krijgen, als symptoom van de Islamisering van Nederland. Maar daar klopt niets van.
Mohamed en Mohammed komen bij de 80.000 jongens die in 2016 zijn geboren met ieder ruim 200 naamdragers op de plaatsen 63 en 69, terwijl de topnamen Daan, Noah, Sem, Lucas en Jesse – allemaal bijbels – ruim boven de 600 scoren. Dus “meest populair” moet je ruim zien. Het is daarnaast goed om het belang van een topnaam te relativeren want die wordt aan minder dan 1% van alle kinderen gegeven. Op een basisschool met 300 leerlingen zul je een topnaam gemiddeld maar een paar keer aantreffen en de kans op Mohammed is nog een stuk kleiner. In de grote steden behoort Mohammed weliswaar tot de top-5 maar die naam is helemaal niet representatief voor Arabische en Turkse namen in het algemeen omdat Islamitische ouders wel aangespoord worden om een zoon Mohammed te noemen. In breder perspectief telde ik in 2014 12 Arabische en Turkse jongensnamen in de top-100 van Amsterdam, die ook aan ongeveer 12% van de betrokken baby’s werden gegeven. Voor heel Nederland is dat minder. Mohammed en zijn 282 verschillende schrijfwijzen die ik in Nederland vond, kunnen samen nog wel als een topnaam scoren. De grafiek laat die populariteit zien. Vanaf 1970 zijn de namen door immigratie in opkomst maar het jaarlijkse aantal verandert de laatste 20 jaar niet en dat “inmiddels” van Geert Wilders en de impliciete dreiging daarvan (alsof het alleen nog maar erger zal worden) is helemaal niet aan de orde. In totaal zijn er 20.000 in Nederland geboren mannen die Mohammed of variant ervan heten, maar er zijn honderden niet-islamitische namen die evenveel of veel hoger scoren, om nog maar niet te spreken van de half miljoen mannen die Jan of Johannes heten. Wat onze identiteit ook moge zijn, hij gaat niet ten onder.
Wilders reactie in het debat was mondeling en dus moet je eerlijk is eerlijk die 282 schrijfwijzen bij elkaar optellen. Het lijkt er dus op dat Wilders gelijk heeft. Wat meespeellt is dat er vanuit Marokko min of meer een dwang is om te kiezen uit een lijst met voornamen.
Is Daan nog bijbels te noemen? Die top-namen zijn neem ik aan vooral vernoemingen naar elkaar. Mensen kiezen die omdat ze die vaak gehoord hebben en omdat eenlettergrepig in de mode is.
Ik begrijp de relativering van dit stukje, maar Mohammed met varianten staat dan eigenlijk toch bovenaan de lijst van topnamen over 2016. En als je volgens de grafiek de trend van de afgelopen 10 jaar extrapoleert, dan zal Mohammed over 50 jaar waarschijnlijk de meest voorkomende jongensnaam zijn. De vraag is alleen, is dat erg?
… En uw beknopte artikel lijkt mij verder heel geschikt om naar de opinieredactie van de NRC of de Volkskrant te sturen.
Er zijn ook namen die sterk afnemen, soms wil je een kind er ook niet mee opzadelen, zoals ‘Geert’: http://www.meertens.knaw.nl/nvb/naam/is/geert
Ik nam alle varianten van Mohammed samen om te laten zien dat je dan pas van een populaire naam kunt spreken, maar als je dat ook voor de varianten van Daan of Lucas doet, dan blijft Mohammed weer ver achter. Ook is Mohammed niet representatief voor de populariteit van Arabische en Turkse namen in het algemeen, en toont geen groei na 2000. Als de naam op dit niveau nog tientallen jaren gegeven blijft worden kan die mogelijk ooit nog eens – met Jan – tot de meest voorkomende in de bevolking gaan behoren omdat namen met een stabiele naamgeving het altijd winnen van individuele tijdelijke modenamen (die samen echter veruit de meerderheid vormen).
De neergang in de populariteit van de voornaam Geert heeft overigens niets met Wilders te maken, de afnemende populariteit daarvan volgt de algemene tendens voor traditionele namen omdat er vanaf de tweede helft van de vorige eeuw steeds minder vernoemd wordt naar (groot)ouders.
@Gerrit Bloothooft, dank voor de toelichting. Maar toch zou ik zeggen dat je Mohammed en Mohammed als één naam met spellingsvarianten moet zien en Luuk, Lucas en Cas als verschillende namen met één oorsprong. Dan komt Mohammed zo te zien nog wel in de buurt van de top-10 van 2016, ook zonder toevoeging van Mehmet e.d.
Evengoed is het onfris van de Partij van de VRIJHEID om er iets van te vinden hoe ouders hun kinderen noemen.
In de Islamitische wereld verwacht (eist?) men dat de oudste zoon naar Mohammed wordt vernoemd.
Er zijn dus weinig gezinnen met een zoon die niet Mohammed heet.