De Raad van State heeft in maart het 'Besluit geslachtsnaamwijziging nazaten van tot slaaf gemaakten' behandeld en adviseert het besluit zo spoedig mogelijk in werking te laten treden. Artikel 1a van het wetsontwerp luidt: De geslachtsnaam van een persoon wordt op zijn verzoek gewijzigd, indien hij verklaart een nazaat te zijn van een tot slaaf gemaakte aan wie de … [Lees meer...] overSlavernij, excuses en familienamen
naamkunde
Het n-woord als naam voor honden en katten
Let op: in dit artikel wordt het n-woord een aantal keer voluit geschreven. Nicoline van der Sijs concludeert in haar artikel Mode in honden- en kattennamen dat Moortje in de twintigste eeuw in Nederland een van de populairste namen voor honden en katten was. Vermeldingen in de krantendatabank Delpher geven de indruk dat deze naam werd gegeven aan huisdieren met een zwarte … [Lees meer...] overHet n-woord als naam voor honden en katten
Over Sankohtjes
Ik sta bij FC Groningen inmiddels bekend om mijn goede dieptepass. Aan de andere kant heb ik soms nog wat foutjes in mijn spel. Supporters noemen die Sankohtjes. Ik vind dat eigenlijk wel mooi. Die foutjes zijn namelijk helemaal niet erg, de supporters kunnen wat dat betreft rustig slapen. Die zogenaamde Sankohtjes weet ik namelijk altijd wel op tijd te herstellen.' Zijn … [Lees meer...] overOver Sankohtjes
De ontwikkeling van persoonsnamen in de Germaanse talen
Jozef van Loon. Antroponymie van Noordwest-Europa tot de twaalfde eeuw. Deel I: Vorm en betekenis van de namen (Werken van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie. Vlaamse afdeling 31). – Peeters, Leuven-Paris-Bristol, CT 2021. 401 blz. ISBN 978-90-429-4633-0/eISBN 978-90-429-4634-7. In de Nederlandstalige naamkunde verschijnen de laatste jaren niet zo veel … [Lees meer...] overDe ontwikkeling van persoonsnamen in de Germaanse talen
Poulidor is een eponiem
'In Frankrijk was Poulidor altijd een buitengewoon populaire coureur geweest: een ware volksheld, met een hoge aaibaarheidsfactor. Nog tientallen jaren nadat hij was gestopt werd elke fietser in Frankrijk aangemoedigd met 'allez Poupou!' En nog altijd als de naam Poulidor valt wordt er geroepen: Poupou! Ja, die kennen we, dat was de eeuwige tweede. Poulidor heeft een … [Lees meer...] overPoulidor is een eponiem
Een heerlijk boek over onze namen
Met Sprekende namen heeft Marijke Mooijaart (MM) een zeer genietbaar boek geschreven in een prettige stijl en zonder schimmig academisch taalgebruik. Met veel voorbeelden en illustraties beschrijft zij hoe tradities en gewoontes bij de naamgeving in de loop der tijd veranderen en per streek of leefgemeenschap verschillen. Haar boek laat bovendien zien dat namen een stuk … [Lees meer...] overEen heerlijk boek over onze namen
Familienamen, hoe spreek je ze uit: Sandberg, Zuiker en De Vries
door Jan Stroop Er hebben zich in de geschiedenis van ’t Nederlands meerdere ontwikkelingen voorgedaan die ook invloed hebben gehad op familienamen. Twee ervan wil ik hier eens bekijken. De eerste is een zaak van spelling, die speelde in ’t begin van de schrijftraditie van ’t vroege Nederlands, vanaf ongeveer ’t jaar 1000. Tot de elfde eeuw was er voornamelijk of … [Lees meer...] overFamilienamen, hoe spreek je ze uit: Sandberg, Zuiker en De Vries
Proto-Germanic names for provinces and cities in the Netherlands
Translation for the introduction: "Good day everyone. þeudroriks speaking. Today, we will explore (literally; search for) together the source of the names of the Germanic provinces. I will show you the etymology of the province’s name, and give you a probable name for them in proto germanic. I always call this old language in this manner: þiudisko. If you want to know why, … [Lees meer...] overProto-Germanic names for provinces and cities in the Netherlands
Verschenen: Sprekende namen
Namen gebruiken we elke dag: we roepen elkaar, we geven ons adres op, we zoeken uit waar de bus stopt. Voornamen, achternamen, straatnamen en plaatsnamen – we staan er meestal niet bij stil. Maar soms vragen we ons af: hoe zit dat eigenlijk met zo’n naam? Waarom krijgt een kind juist die voornaam en geen andere? Waarom raken sommige namen in (of juist weer uit) de mode? Hoe … [Lees meer...] overVerschenen: Sprekende namen
De minder bekende schat van Oss
Rijk zijn de giften die vorige eeuw bij Oss in de grootste grafheuvel van Nederland gevonden zijn. Vorstelijk is het zwaard met been en goud in houten hilt dat voor begraving opzettelijk omgebogen was. Oss heeft echter nog een andere oude schat: zijn naam. Rusting in heuvels Aan het begin van de ijzertijd in de Lage Landen, een kleine drieduizend jaar geleden, werd even … [Lees meer...] overDe minder bekende schat van Oss
De verlosser
Over de 'Spaanse' bijnaam van Johan Cruijff In zijn boek'Johan Cruijff in Barcelona - De mythe van de verlosser (2016) merkt Edwin Winkels op dat geen krant, geen journalist, geen bestuurder Johan Cruijff bij zijn komst naar Barcelona in augustus 1973 tot El Salvador torpedeerde. Nergens in de Spaanse archieven is die bijnaam van De Verlosser terug te vinden. Zelfs de … [Lees meer...] overDe verlosser
Over de dubbele betekenis van ‘de kromme’
De bijnaam van Willem van Hanegem Louis van Gaal nam afscheid als bondscoach van Oranje met het WK in Qatar en dat moet de aanleiding voor Rob van Vuure zijn geweest om vorig jaar Ik ben de beste - Spraakmakende quotes, anekdotes, feiten & fabels: de totale mens Louis van Gaal samen te stellen. Dit jaar vindt in Duitsland het EKplaats en zal vooraf van … [Lees meer...] overOver de dubbele betekenis van ‘de kromme’
Familienamen, hoe spreek je ze uit: Omtzigt
Bij de voorbeelden van familienamen waarbij sprake is van frictie tussen schrijfwijze en uitspraak hoort ook de familienaam Omtzigt. Dat bij die familienaam frictie voorkomt, is gemakkelijk af te leiden uit de vele keren dat de naam verkeerd gespeld wordt, namelijk als Omzigt. Kijk maar eens bij Google. De naam Omtzigt zorgt blijkbaar voor onzekerheid, niet zozeer vanwege een … [Lees meer...] overFamilienamen, hoe spreek je ze uit: Omtzigt
Familienamen, hoe spreek je ze uit: Lavreysen
Hij was onlangs weer eens in ’t nieuws, wielrenner Harrie Lavreysen, en niet zomaar, want op de Europese kampioenschappen baanwielrennen 2023 heeft ie drie keer goud gewonnen. Ook zijn naam trekt mijn aandacht want ik zie dat hier iets bijzonders aan de hand is met de relatie tussen spelling en uitspraak. Harrie Lavreysen (14 maart 1997) is afkomstig uit Luyksgestel, een … [Lees meer...] overFamilienamen, hoe spreek je ze uit: Lavreysen
Familienamen, hoe spreek je ze uit: Van Poucke
Wie geïnteresseerd is in klassieke muziek heeft de familienaam zeker wel eens gehoord, die van broer en zus Van Poucke, hij pianist, zij celliste, en beiden niet de minsten. Hun naam is ook de moeite waard. Dat begint er al mee dat van de familienaam Van Poucke nog een tweede schrijfwijze bestaat, namelijk Van Poecke. Ze zijn in Nederland geen van beide frequent, sterker … [Lees meer...] overFamilienamen, hoe spreek je ze uit: Van Poucke
Lezingenreeks en cursussen Centrum voor Historische Talen
Programma cursussen en lezingenreeks najaar 2022 In 2019 werd het Centrum voor Historische Talen (CHT) opgericht, een onafhankelijke vzw die als bedoeling heeft de kennis over en de studie van historische talen en taalvormen te bevorderen. Zie de website www.historischetalen.be. Naast de cursus Latijn voor Beginners en een Lezingenreeks, zijn er vanaf 2022 ook cursussen … [Lees meer...] overLezingenreeks en cursussen Centrum voor Historische Talen
De naamkunde verdient een huis
Voornamendrift 100 De naamkunde is dakloos. Het valt in Nederland niet te studeren, er is geen hoogleraar naamkunde en geen eigen Nederlands tijdschrift meer, geen instituut verleent onderdak. Dat is raar. Want zonder taal geen mens, en geen taal zonder namen. Met een naam geven we iemand, een plek, een gebouw, een product een identiteit. Zonder naam zou ik niet … [Lees meer...] overDe naamkunde verdient een huis
Er is niets mis met taalverandering
Een belangrijk inzicht dat ik aan het begin van mijn opleiding verworven heb, is dat talen voortdurend in beweging zijn. Dit geldt ook voor het Nederlands. Taalcontact, de media, een veranderende maatschappij: al deze factoren hebben een invloed op het Nederlands. Er komen steeds nieuwe woorden bij; bepaalde woorden raken na een tijdje in onbruik en verdwijnen vervolgens. Ik … [Lees meer...] overEr is niets mis met taalverandering
Geen nieuws
Voornamendrift 84 Begin januari worden de top voornamen van 2021 bekend gemaakt. Ik vind dat geen nieuws, maar journalisten denken daar anders over want ze kennen de regel van Bloothooft niet. Die zegt dat er jaarlijks gemiddeld één voornaam uit de top-20 plaats maakt voor een nieuwe naam. Je moet dan 20 jaar wachten voor je een nieuwe top-20 hebt. Ofwel: elke generatie … [Lees meer...] overGeen nieuws
Studiejaar 2021-2022: Cursussen dialectologie en naamkunde
Het Centrum voor Historische Talen (CHT) was vorig jaar door de coronapandemie gedwongen een valse start te nemen. Alle activiteiten moesten stilgelegd worden. Dit jaar nemen we in september een nieuwe start; het aanbod is ondertussen uitgebreid met cursussen Dialectologie en Naamkunde. De lezingenreeks zit in een nieuwe jasje. Uiteraard worden ook de cursussen Latijn en … [Lees meer...] overStudiejaar 2021-2022: Cursussen dialectologie en naamkunde
20 mei, on-line lezing ‘Hebben Friese voornamen toekomst?’
Als het geven van Friese voornamen een maat is voor de stand van de Friese taal en cultuur, dan ziet het er slecht uit voor het Fries. Fryslân kent weliswaar verreweg de meeste regionale voornamen van Nederland, maar de tendens is sterk dalend. Voor Súdwest-Fryslân ging het aantal Friese voornamen van 50% voor 1950 naar 25% na 2000. In Harlingen, Sneek en … [Lees meer...] over20 mei, on-line lezing ‘Hebben Friese voornamen toekomst?’
Sterrix & Kruisix
Door Roland de Bonth Michelle van Dijk is een bevlogen docent Nederlands die voortdurend op zoek is naar manieren om jongeren aan het lezen te krijgen en hen daaraan plezier te laten beleven. Recentelijk verscheen van haar een veelbesproken hertaling van Couperus’ roman Van oude mensen. Zij had gemerkt dat de oorspronkelijke taal van Couperus een te grote … [Lees meer...] overSterrix & Kruisix
¿Los Países Bajos o Holanda, señoras y señores editores del Volkskrant?
Door Henk Wolf "Vergeet Holland, in het buitenland is het voortaan The Netherlands" - dat staat boven een artikel uit de Volkskrant van afgelopen donderdag. Het is een uiterst merkwaardig stuk tekst. Het intro van het artikel luidt als volgt: "Wie zich overzees introduceert met het zinnetje ‘I come from Holland’ roept bij gesprekspartners het clichébeeld op van tulpen, … [Lees meer...] over¿Los Países Bajos o Holanda, señoras y señores editores del Volkskrant?
Houben, Ploumen, Ingenhousz
Familienamen: hoe spreek je ze uit door Jan Stroop Afgelopen voorjaar heeft de VPRO de tv-serie ‘Rond de Noordzee’ uitgezonden. Die serie is gemaakt door Arnout Hauben. Toen ik die naam in een reclamespotje hoorde, zag ik dit woordbeeld voor me: Houben en dacht: die presentator weet dus niet hoe je die naam moet uitspreken, namelijk zoals de naamdragers dat zelf doen. Die … [Lees meer...] overHouben, Ploumen, Ingenhousz
In memoriam Dr. H.J.T.M. (Har) Brok (1943 – 2019)
Breda, 24 september 1943 – Amsterdam 18 februari 2019 Tot ons grote leedwezen ontvingen wij bericht van het overlijden van Har Brok, oud-medewerker van het Meertens Instituut. Over Har kun je niet een gewoon geleerden-levensbericht schrijven: hij stond namelijk veel te ambivalent tegenover het georganiseerde wetenschappelijk bedrijf en ook zijn eigen kwaliteiten mocht hij … [Lees meer...] overIn memoriam Dr. H.J.T.M. (Har) Brok (1943 – 2019)
