Door Redactie Neerlandistiek
Op dit moment vindt er een grootscheepse onderwijsoperatie plaats onder de titel Curriculum.nu. Een ontwikkelteam van docenten en schoolleiders denkt na over nieuwe inhouden in verschillende leergebieden, waaronder het schoolvak Nederlands. Iedereen mag daarbij adviezen indienen, dus verschillende actie- en belangengroepen roeren zich. Neerlandistiek geeft graag een podium aan de volgende petitie:
“Het schoolvak Nederlands heeft de afgelopen jaren voor veel discussie gezorgd. Het vak zou saai en inhoudsloos zijn, weinig uitdagend, en voor het centraal eindexamen kun je geen tienen halen. Er zijn klachten over de taalvaardigheid van schoolverlaters, met name op de universiteiten, waar studenten er maar niet in slagen om foutloos gespelde werkstukken in te leveren. Daarnaast wordt steeds meer universitair onderwijs in het Engels aangeboden, en de meeste wetenschappelijke literatuur is in het Engels geschreven.
In het kader van een adequate voorbereiding op studie en beroep is het van belang dat leerlingen in het schoolvak Nederlands te maken krijgen met authentieke teksten, die aansluiten bij vervolgopleiding of praktijk. De logische gevolgtrekking is dat er ook bij Nederlands meer Engelse teksten gelezen moeten worden.
Op dit moment gaan de meeste teksten in de populairste methode voor het schoolvak Nederlands toch al niet over Nederlandse taal en literatuur. Uit onderzoek van de Universiteit van Groningen blijkt, dat 87% van de teksten handelt over draagmoederschap, de korenwolf, en andere politieke of maatschappelijke onderwerpen. Deze teksten kunnen net zo goed in het Engels aangeboden worden.
Maar ook de enkele taalkundige teksten uit de schoolmethoden zijn eerder algemeen-taalwetenschappelijk van aard. Aangezien de meeste – en de beste! – populair-wetenschappelijke teksten in het Engels geschreven zijn, ligt het eerder voor de hand om uit dit rijke aanbod een keuze te maken, dan geforceerd te spitten in een klein taalgebied naar een handjevol teksten die toch niemand leest.
Blijven over de teksten over de Nederlandstalige literatuur, en die literatuur zelf. Aangezien de betere Nederlandse literatuur gewoonlijk snel in het Engels vertaald wordt, kan deze net zo goed in een internationale uitgave behandeld worden. Daar komt bij dat je in het Engels ook veel minder gehinderd wordt door een slechte schrijfstijl in de oorspronkelijke taal, hetgeen de leesmotivatie van de leerlingen minder zal doen afnemen. Weliswaar geldt voor de oudere literatuur dat nog niet alles in een geschikte Engelstalige versie verkrijgbaar is, maar deze problemen kunnen in universitaire masterscripties snel worden opgelost, waar vaak hele teksten voor onderzoeksdoeleinden worden omgezet. Zo verschijnt in het Brederojaar een integrale uitgave voor scholieren van The Spanish Brabanter.
Meer teksten in het Engels bij Nederlands sluit niet alleen beter aan op studie en beroep, het biedt ook gelijke kansen voor alle leerlingen. Veel leerlingen ondervinden nu belemmeringen van een lagere taalbeheersing in de Nederlandse taal. Deze ongelijkheid wordt genivelleerd door de keuze voor Engelse teksten, omdat de niveaus voor Engelse taalbeheersing aan het begin van het voortgezet onderwijs veel minder uit elkaar lopen. Zo ontstaan gelijke kansen voor iedereen.
Ten slotte levert het aanbieden van meer Engelstalige teksten in het Nederlands meer mogelijkheden om anderstaligen tot het Nederlandse onderwijs toe te laten. Niet alleen Nederlanders met een anderstalige achtergrond, maar ook uitwisselingsscholieren die een internationale stage in het voortgezet onderwijs willen lopen zullen de Nederlandse scholen een aantrekkelijk alternatief vinden. Hierdoor kunnen extra inkomsten worden verworven die in het onderwijs geïnvesteerd kunnen worden. Met name de salarissen van schoolleiders blijven op dit moment sterk achter bij andere sectoren, waardoor de betere kandidaten uitwijken naar het buitenland.
Vanuit deze redenering is de actiegroep Globalization Research Action Platform opgericht. Wij pleiten voor meer Engelse teksten in alle schoolvakken, maar met name in het schoolvak Nederlands. Engelse teksten zijn authentieker, ze sluiten beter aan op de werkelijkheid, en ze zijn meestal kwalitatief hoogwaardiger. Daarnaast wordt hiermee in één klap het taalvaardigheidsprobleem in het Nederlands opgelost, omdat scholieren helemaal geen taalvaardigheid Nederlands meer nodig hebben.
Bent u het hiermee eens? Wilt u ook scholieren die beter voorbereid worden op een globaliserende wereld en daarbij niet lastiggevallen worden met onnutte kennis en vaardigheden? Teken dan de online petitie, die vanaf vandaag beschikbaar is!”
[De petitie is helaas gesloten vanaf Tweede Paasdag. Alle ondertekenaars hartelijk dank!]
‘Engelse teksten zijn authentieker, ze sluiten beter aan op de werkelijkheid, en ze zijn meestal kwalitatief hoogwaardiger.’ Wordt hier de totale Nederlandse en Engelse literatuur vergeleken?
Het lijkt me een boude stelling.
Ik heb de zeer sterke indruk dat door de hedendaagse luiheid en gemakzucht (oorzaak van een verwende welvaartsstaat) men er tegenwoordig ten aanzien van onze mooie eigen moedertaal, het Nederlands, een foutentolerantie op nahoudt in kranten magazines en overige schriftelijke media, vooral ook op het internet, waarvan je de haren ten berge rijzen. Notabene journalisten, die beroepsmatig door middel van het geschreven woord hun maatschappelijke functie uitoefenen, zie je dagelijks met een waar foutenfestival (weglatingen, op de gekste plekken zinafkortingen, alsof ze nog nooit van lettergrepen hebben gehoord en zó, dat je er de volgende regel geen chocola meer van kunt maken, een tsunami aan spelfouten enz.) hun verslagen en nieuwsgeving aan de lezers overbrengen. Diezelfde lezers, die door bovengenoemde oorzaken daarmee respectloos worden behandeld door hen in fatsoenlijk Nederlands geschreven teksten te onthouden. Er wordt als het ware totaal geen rekening meer mee gehouden dat het ook nog door het publiek moet (kunnen) worden gelezen. En nu, tenslotte, gooit men het bijltje er helemaal bij neer door onze bloedeigen moedertaal helemaal aan het Engels te verkwanselen. Waarom kregen wij vroeger wél goed taalonderwijs en was het geschreven woord (en o.a. ook fatsoenlijk schrijven) veel beter afgewerkt dan tegenwoordig? Waren toenmalige generaties zoveel knapper? Ik dacht het niet maar ze wilden er toen nog gewoon voldoende moeite voor doen. Bovendien is fatsoenlijk schrijven en verder gebruik van je moedertaal een deel van je eigen imago, ook voor je hele verdere leven, zo werd ons ook geleerd, ja een bepaalde vorm van wellevendheid, die op dit gebied tegenwoordig ver te zoeken is.
Dank voor deze waardevolle reactie, die de petitie nog meer reliëf geeft! De aandacht voor onze goede oude Nederlandse taal, en in nog bredere zin de waardering van veel meer mooie oud-Hollandse datumgebonden tradities, is hier zeker op zijn plaats.
Is dit een 1-aprilgrap?
Ik hooo dat ik een new bil nodig hep bij het lezen van het artikel van de redactie Neerladistiek.
Onbegrijpelijk om zo met onze moedertaal om te willen gaan. Is het voor studenten te ingewikkeld om je taal foutloos te leren schrijven en spreken (Engelse woorden)? Of zijn ze gewoon lui?!! Luiheid die nog eens aangemoedigd woordt.
Ja, hij is goed!
Uiteraard is dit een aandoenlijk aandachtsfetisjistisch 1-aprilartikel. Die reacties zijn pijnlijk hilarisch. Well done Johanna en Anton. An A for April. Like voor Neerlandistiek!
Schitterend!
@ Lilian: Mijn Duits is niet zo goed; maar ik ben dan ook een Nederlander.
We lachen allemaal
om die aprilgrap van onze taal
Maar dat menig journalist
voldoende kennis (dagelijks) mist
is eigenlijk een triest verhaal.
Misschien ervaart de lezer mijn reactie als mosterd na de maaltijd. Ik heb spijt dat ik Nederlands heb gestudeerd. Liever had ik – voortschrijdend inzicht – Engels en Italiaans en ook nog Bahasa Indonesia gestudeerd, dan was ik niet geconfronteerd met inhoudsloze gedachtes van een dameskransje dat het communicatieve paradigma uit de jaren ’60 maar niet kan verlaten. De bestaande methodes Nederlands, mocht je er meewerken, hoeven na de herziening van het schoolvak niet geschonken te worden aan collega’s die in den vreemde Nederlandse taal en cultuur doceren.
Beste Peter, inhoudsloze gedachten heb je overal, en het gesuggereerde correlatieve verband met dameskransjes is natuurlijk voor jouw rekening. Daar staat tegenover dat je in de discussie over de toekomst van het schoolvak Nederlands ook heel inhoudsrijke gedachten hebt.
Bete Peter-Arno,
Alles wat ik zeg en schrijf is voor mijn rekening.
De inhoudrijke gedachten waarnaar je verwijst ken ik. Maar weinig daarvan herken ik in de verrichtingen van de dames tot nu toe. Wat jullie hebben neergelegd als visie, daar heb ik alle vertrouwen in. Krijgt die visie zijn beslag in het nieuwe curriculum? Is er enige vorm van samenwerking geweest? Waarom nog bijeenkomsten organiseren, terwijl er al een gefundeerde visie ligt? Misschien heb ik iets gemist, ik kan niet alles bijbenen?
Op 21 april is er een symposium van BON. Daar zal een andere Ton (van Haperen) zijn licht laten schijnen over curriculum.nu
Ik ben benieuwd.
Hopelijk krijgen belangrijke elementen uit die visie zijn beslag in het nieuwe curriculum. Er bestaan belangrijke overeenkomsten met de visies van de Taalunie en Levende Talen, en ook de eerste conceptversie van het ontwikkelteam van curriculum.nu bevat enkele hoopgevende aanzetten: meer inhoud in het schoolvak (kennis van taal, taalgebruik en literatuur), bewuste geletterdheid, rijkere vaardigheden (informatievaardigheden, oordeelsvorming) en multiperspectiviteit zijn mijns inziens kansrijke elementen.
En er wordt heel veel overlegd om tot overeenstemming te komen.
Mooi, ik ben blij dat te lezen.
Maar je houdt een slag om de arm, je gebruikt woorden als hopelijk, hoopgevende, mijns inziens en kansrijke.
Wat ik hoop is dat de gebruikte taal gaat leiden tot een concrete inhoudelijke verbetering van het schoolvak. Ik ga ervan uit, ik reken erop, dat al dat overleg leidt tot overeenstemming. Om een Brabantse vriend van mij te citeren na jouw hoopgevende woorden: As gij dah zegt, dan iz dah zo.
Meer Engelse teksten ook in het schoolvak Nederlands lijkt me geen goed idee
Vandaag is het Bookstoreday: geen goed woord:waarom engels?
Kijk nog even op welke datum de petitie ondertekend kon worden.