• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Grote opdracht 5: De competente taalgebruiker verwerkt (digitale) informatie kritisch

23 oktober 2018 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp

Deze weken bespreek ik de ‘grote opdrachten‘, ongeveer: de grote lijnen, die de docententeams van Curriculum.nu aan het opstellen zijn voor het schoolvak Nederlands van de toekomst. Vandaag bespreek ik grote opdracht 5:

  • De competente taalgebruiker verwerkt (digitale) informatie kritisch.

Wie begrijpt niet dat dit inderdaad een grote opdracht is van het onderwijs, en eigenlijk een opdracht waar we nu allemaal voor staan? Hoe moeten we omgaan met die in eindeloze deining klotsende zee van informatie die ons aan alle kanten omheen omgeeft? Hoe onderscheiden we waardevolle feiten van onzin? Hoe vind je ooit wat je zoekt? Alleen: is dat een vraag waarvoor docenten Nederlands specifiek zijn toegerust?

De opstellers van deze grote opdracht geven er een (vrij algemeen) recept voor, dat uit vijf stappen bestaat, grofweg: (1) een vraag formuleren, (2) een zoekstrategie bepalen, (3) informatie selecteren, (4) die informatie bestuderen en verwerken, en (5) de verwerkte informatie presenteren.

Een beetje curieus aan deze tekst vind ik het woord ‘digitale’ tussen aanhalingstekens en de eerste zin van de toelichting: “Leerlingen groeien op in een sterk digitaliserende samenleving waarin in een hoog tempo een continue stroom informatie op hen afkomt die ze moeten filteren.” Mij klinkt dat een beetje ouderwets in de oren. Voor mijn gevoel leven vooral leerlingen niet langer in een ‘digitaliserende’ wereld, maar in een digitale. Je moet studenten tegenwoordig al uitleggen dat niet alles op het internet staat, en dat ze ook dingen elders kunnen vinden. (Een collega vertelde me onlangs dat haar studenten stomverbaasd waren dat je boeken in de bibliotheek kon vinden; ze dachten dat het alleen een plaats was om te studeren.) Het digitale van de informatie is daarmee inmiddels eigenlijk helemaal niet zo interessant.

Bovendien staat de metafoor van het ‘op de leerlingen afkomen’ van informatie juist een beetje anachronistisch. In het tijdperk van de massamedia kwam informatie inderdaad op je af, maar in een digitaal tijdperk heb je altijd zelf tot op zekere de hoogte in welke informatie je tegenkomt.

De belangrijkste vraag is hier natuurlijk echter in hoeverre deze grote opdracht thuishoort bij Nederlands. Niet alle ‘informatie’ is immers in taal gegoten, en als dat wel zo is kun je je afvragen of die taal nu het belangrijkste aspect is. Het gevaar lijkt me hier dat het vak Nederlands weer eens uitgebreid wordt met iets dat er niet echt thuis hoort. Zoals er nu in het schoolvak al ‘argumentatie’ moet worden onderwezen, zo moeten docenten kennelijk nu ineens experts worden in de informatiewetenschap.

Grote opdracht 5 lijkt me een heel belangrijke opdracht, maar niet een voor de leraar Nederlands.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Neerlandistiek voor de klas Tags: Curriculum.nu, onderwijs

Lees Interacties

Reacties

  1. Rob Duijf zegt

    23 oktober 2018 om 09:47

    “Leerlingen groeien op in een sterk digitaliserende samenleving waarin in een hoog tempo een continue stroom informatie op hen afkomt die ze moeten filteren.”

    Dit is inderdaad merkwaardig ‘ouderwets’ geformuleerd. De leerlingen van tegenwoordig leven al in een digitale wereld; het is juist de wereld van de ouderen die steeds sterker wordt gedigitaliseerd.

    Ik denk, dat er een grijs gebied is tussen het vak Nederlands en informatiewetenschap. Neem het gebruik van een woordenboek. Het is handig om te weten hoe zo’n boek in elkaar zit, hoe je snel en efficiënt iets kunt opzoeken zonder eindeloos te bladeren, en wat al die afkortingen betekenen.

    Hier draait het al meer om de vraag: waar haal ik mijn informatie vandaan? Uit mijn eigen journalistieke pre-internetopleiding herinner ik me de bezoeken aan bibliotheken en archieven, instellingen die tegenwoordig worden gedigitaliseerd en daarmee breed toegankelijk en laagdrempelig worden gemaakt.

    Ik zie zelf niet goed, waarom het leren argumenteren niet tot het Nederlands vakgebied zou behoren. Bij het schrijven van een essay of het houden van een voordracht lijkt het me juist heel goed om te weten hoe je je gedachten moet ordenen en hoe je deze goed onderbouwd moet formuleren.

    Maar om in dit grijze gebied toch enige begrenzing aan te brengen, hoe zou jij dit vakmatig willen indelen?

    Beantwoorden
  2. Lucas zegt

    23 oktober 2018 om 14:13

    “Een collega vertelde me onlangs dat haar studenten stomverbaasd waren dat je boeken in de bibliotheek kon vinden; ze dachten dat het alleen een plaats was om te studeren.”

    Die bibliotheek in mijn gebouw heeft geen boeken…

    Laten we overigens wel wezen, als de laatste jaren één ding duidelijk is geworden is dat wel dat mensen geen goed inzicht hebben in de informatie die ze krijgen via allerlei kanalen. Ik heb wel eens een quiz gedaan om te zien of ik nepnieuws van trollaccounts kon onderscheiden van echt nieuws, en dat lukte me in 80% van de gevallen. Dat betekent dat zelfs als ik geprimed ben, ik niet altijd echt en nepnieuws kan onderscheiden. Laat staan als ik gewoon consumeer op Twitter of Facebook.

    Alleen al daarom is kritisch informatie verwerken cruciaal. En het gaat daarbij natuurlijk wel in de eerste plaats om digitale informatie. En taalcorrectheid is een van de punten waar trollaccounts aan herkend kunnen worden. Maar ja, misschien meer iets voor maatschappijleer?

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Frans Buyle • Anders

Het was anders. De wind
was anders van toon.
Ik vroeg de weg: het kind
aarzelde ongewoon.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

BERICHT HOE WE ZITTEN

Adem zien te halen
is het enige en
kijken of er geen paard aan komt.
 

Bron: Het Zinrijk, 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

25 augustus 2025: Het Colloquium Neerlandicum 2025

25 augustus 2025: Het Colloquium Neerlandicum 2025

23 juni 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

22 juni 2025

➔ Lees meer
2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1934 Dirk Bakker
sterfdag
1991 Karel Meeuwesse
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d