Voornamendrift (32)

Door Gerrit Bloothooft

Ook voor meisjes kan voorspeld worden wat de top-20 voor 2018 zal worden. Eigenlijk is het lijstje niet het belangrijkste. Wel wat de modellering van de populariteit leert over de processen van verspreiding en de rol van voortrekkers en sociale groepen daarbij. Hier is mijn lijst, met 2017 als vergelijking:

                             2017                       2018
 1                     Emma (755)              Tess (715)
2                         Tess (734)          Sophie (713)
3                     Sophie (709)           Emma (611)
4                        Julia (696)             Anna (595)
5                        Anna (595)             Julia (584)
6                        Mila  (580)                Liv (535)
7                          Sara (547)              Sara (533)
8                           Eva (533)                Evi (532)
9                           Zoë (522)              Mila (516)
10                          Evi (510)               Eva (495)
11                      Lotte (500)         Lauren (478)
12                          Liv (492)             Nora (477)
13                       Nora (457)               Zoë (474)
14                      Fleur (454)           Olivia (467)
15                     Olivia (449)            Lotte (456)
16                      Noor (443)              Yara (445)
17                      Lynn (432)             Noor (425)
18                       Saar (432)             Lynn (420)
19                   Lauren (419)             Nova (419)
20                       Yara (412)              Saar (408)

Net zoals bij de jongens zijn er geen spectaculaire veranderingen in 2018, de top-5 wisselt wat van plaats. Als je bedenkt dat het zo’n 20 jaar duurt voordat alle namen vervangen zijn, mag je niet meer dan één nieuwkomer per jaar verwachten. Dat zou volgens mijn model in 2018 Nova kunnen zijn, een toepasselijke naam. En Fleur verdwijnt. Stijgers zijn Liv, Lauren en Yara, en wat minder Olivia en Nora.  De andere namen zitten aan de top of dalen. Om de grenzen aan het voorspellen te begrijpen moeten we weer naar de afzonderlijke populariteitsverdelingen kijken.

[klik op een grafiek voor een grote versie, ga met <back> weer terug]

(1) Tess had in 2013 een eenmalige uitschieter, waarvan ik de oorzaak niet kan traceren. Maar verder gedraagt Tess zich model en zal nog een aantal jaren een topnaam blijven. Het verschil met Sophie is in 2018 minimaal, dus de volgorde kan ook zomaar andersom zijn.

(2) Sophie zit al 12 jaar in de top, en dat is in 2018 en de eerstvolgende jaren ook nog wel te verwachten. De schommelingen in de piekjaren zijn wel groot en aantallen spreiden tussen 650 en 900. Dat maakt het lastig om te bepalen wanneer de neergang zal inzetten. Hetzelfde zien we bij Emma. Het zou ermee te maken kunnen hebben dat een topnaam door bekendheid langer stand houdt dan modelmatig te verwachten is.

(3) Emma wil maar niet dalen en is al 20 jaar een topnaam. Dat is uitzonderlijk lang voor een modenaam (met een stabiele traditionele basis van zo’n 50 naamgevingen per jaar). Ik modelleer nog met één verdeling maar het zou ook een combinatie kunnen zijn van meer verdelingen die samen een brede piek leveren. Volgens dit model daalt Emma flink in 2018, maar ze zou ook zo maar eens hoog kunnen blijven. In België staat Emma al 15 jaar op één.

(4) Een vreemde eend in de (mode) bijt is Anna, een traditionele naam waarvan we de populariteitsdaling tussen 1960 en 1980 nog zien. Maar daarna is de naam stabiel en geen modenaam. Omdat topnamen steeds lager reiken zit Anna met zo’n 600 naamdragers per jaar stevig gezadeld in de top. Dat zal de komende jaren niet veranderen.

(5) Julia zit ook al 20 jaar aan de top. Dat lijkt rond 2000 veroorzaakt door een extra en snelle piek met mij onbekende oorzaak. De hoofdstroom kan de langdurige top nog wel verklaren, maar het einde is in zicht, tenzij er weer een nieuwe groep ouders gecharmeerd raakt van de naam.

 

 

(6) Liv is de eerste topnaam met recente wortels (na 2000). Of de gestage stijging binnenkort of over een aantal jaar ophoudt is niet te voorspellen. Ik geef twee opties en houd de hogere schatting in de lijst aan.

 

 

(7) Sara was er altijd al met gemiddeld 40 meisjes per jaar, maar werd mode vanaf de jaren 70. Een groep van 1300 ouders werd voortrekker, en toen die op de top was kwam de grote belangstelling op gang. Sara is al weer een aantal jaren stabiel op de top en dat blijft nog een paar jaar zo. Bekijk ook Saar op plaats 20.

 

(8) Ouders met een voortrekkersrol zie je regelmatig terug. Zo ook bij Evi. Een klein piekje (totaal 750 meisjes) beet de spits af, maar was een voorbode voor succes, waarvan de top nu al weer 6 jaar gaande is. Na 2020 zal Evi de daling inzetten.

 

 

(9) Mila is de vrouwelijke tegenhanger van Milan die wel zo’n 5 à 10 jaar voorloopt en mogelijk een inspiratiebron vormde voor de naam van een dochter. De piek van de aanjager valt in ieder geval samen met het jaar dat Milan het maximale aantal jongens bereikt (2006). Net als Milan is Mila nu wel over de top heen omdat een snelle stijging een snelle daling impliceert. In Vlaanderen is Mila ook heel populair, maar in Wallonië staat ze niet in de top-10.

 

(10)  Eva was er altijd al, maar er startten in de jaren 60 twee modegolven, een snelle en relatief korte, en een langzamere en langdurige. De laatste zorgde 20 jaar lang voor aanwezigheid van Eva  als subtopper vanaf 1998. Dat kan niet veel langer duren volgens het model, de daling zet in 2018 in.

 

 

(11) Lauren is een stijger die geïnitieerd werd door 800 ouderparen, en vervolgens door veel andere ouders in een tweede grote golf werd overgenomen. Het is best mogelijk dat de doorgaande stijging die in 2018 is voorzien nog langer doorgaat. Dat zou moeten wil Lauren een echte topnaam worden waarvoor zo’n 700 meisjes per jaar nodig zijn.

 

(12) De modellering van Nora vraagt om drie perioden. De eerste rond de jaren 80, met een brede spreiding in de tijd. Dan een korte aanjager tussen 2000 en 2010 waarbij bijna gelijktijdig ook een grote groep ouders werd aangesproken die leidde tot een echte piek rond 2018. Min of meer gelijktijdig ontwikkelt de populariteit van Noor (plaats 17) die wat duidelijker dan Nora nu aan een plafond zit.Dat vergroot de kans dat ook Nora nu aan de top zit.

(13) De populariteit van Zoë ontwikkelt complex. De start in de jaren 80 ziet er normaal uit, maar in 2002 is er plotseling een sterke extra piek, waarvan het effect een paar jaar aanhoudt. Meestal is dat het gevolg van een opvallende media personage, die ik echter niet kan identificeren. En na 2010 lijkt een derde ontwikkeling zich parallel te ontwikkelen en stijgt Zoë door. Gezamenlijk daalt het wel weer in 2018, maar het kan nog alle kanten op.

(14) Olivia ontwikkelt zich model. Die stijgt nog wel even, maar hoe lang is nog ongewis. In België is Olivia al weer een tijdje een goede tweede na Emma.

 

 

 

 

(15) Lotte had een vroege start in de jaren 60 en verspreidde zich relatief langzaam, en blijft daarom ook lang aan de top. De naam is die top nu wel voorbij, en het is goed te zien dat er gedurende de 15 topjaren voor Lotte nog wel fluctuaties van plus en min 50 naamgevingen optraden. Dat zien we bij Emma, Sophie en Julia ook, met onzekerheid wanneer dat afgelopen zal zijn. Lotte is nu definitief op haar retour, wat de modellering helder maakt.

(16) Ook Yara zit in de lift. Ze had een aanjager in de jaren 90 door 900 vroege en snel verspreidende naamgevingen, waarna de hoofdstroom het overnam.

 

 

 

(17) Noor lijkt precies aan de top te zitten. Ze ontwikkelt zich minder complex dan het verwante Nora op plaats 13. Noor is ook een vrij zeldzame Arabische naam, maar vaker in de spelling Nour.

 

 

 

(18) Lynn heeft haar top gepasseerd en laat zich goed modelleren met een aanjager en een hoofdstroom. Ze zal snel uit de top-20 zakken.

 

 

 

(19) Nieuwkomer Nova had een korte en snel verspreidende aanjaagperiode rond 2001 en zet sindsdien gestaag door en komt nu binnen in de top-20. Dat kan nog even doorgaan, of niet.

 

 

 

(20) Sara is een tot 1980 wegebbende traditionele naam, die daarna modieus werd en nu op plaats 7 staat. Dat ging als mode gelijk op met Sarah, welke spelling iets minder populair is. Pas na 2000 breekt het korte en krachtige Saar door. In 2011 werden er opeens 380 Saar’s meer geboren dan het jaar ervoor. Zo’n sprong komt zelden voor en moet met een mediapersoonlijkheid te maken hebben en daarvoor gevoelige ouders. Dat effect is na een paar jaar verdwenen, waarna we nu weer op de hoofdstroom zitten. In de top waarschijnlijk, dus Saar blijft niet lang meer in de lijst.

Alhoewel de modelleringen de gegevens nauwkeurig beschrijven, blijven er onzekerheden en zijn alternatieven denkbaar. Ook zijn er natuurlijk statistische fluctuaties die van invloed zijn op de te verwachten aantallen in 2018. Maar de exercitie is interessant: er zijn vaak voortrekkers – waarvan je zou willen weten wie dat dan zijn -, en af en toe hebben mediapersoonlijkheden een niet te voorziene, kortdurende maar hevige bijdrage boven op de gaande ontwikkeling van een naam. En als mijn voorspellingen in januari 2019 niet blijken te kloppen is dat ook leerzaam, want dan kan naar redenen daarvoor worden gezocht.

Voornamen zijn te associëren met voorkeuren van sociale klassen. Welke namen de top-20 halen hangt daarom af van de grootte van die klassen. Turkse namen zullen het bijvoorbeeld niet halen. Daarom biedt een top-20 maar een beperkte blik op onze nationale voorkeuren, met verschillen die vaak te klein zijn voor relevantie. Dat overwegende krijgt de lijst in januari veel te veel aandacht in de pers.

• In de legenda is j het modelmatige startjaar, v de imitatiekans – dat ouders de naam van een eerder zo genoemd kind binnen een jaar overnemen -,  en n het totaal aantal te verwachten kinderen met de naam.
• De verdelingen zijn genormeerd voor fluctuaties in het aantal geboorten per jaar waardoor de aantallen wat kunnen afwijken van die in de voornamenbank.