• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

‘Nee, jij trekt volle zalen’ en het verstrijken van de tijd

9 november 2018 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Door Marc van Oostendorp

Gisterenavond was ik in een sentimentele bui en ook nog eens alleen thuis, dus toen dacht ik aan vrienden uit de jaren negentig. Een van hen herinnerde ik me omdat ze dingen zei als “Nee, jouw gezicht zetten ze op een postzegel” en vooral “Nee, jij trekt volle zalen”. Het waren uitdrukkingen op momenten dat iemand een ander aan het kritiseren was.

“Nee, jij trekt volle zalen!” Zou er nog iemand zijn die dat weleens zegt? Je kunt dat op verschillende manieren onderzoeken die in de jaren negentig zelf nog volkomen onbereikbaar waren als je eens een nostalgische avond thuis had. Je kunt het bijvoorbeeld op Twitter gooien, zodat meteen bleek dat allerlei mensen het nog steeds gebruiken:

Ik heb ‘m onlangs nog tegen mijn puberzoon gebruikt, die er hartelijk om moest lachen. Wat betekent dat-ie’m niet kende. Misschien is se uitdrukking dan wel toe aan palliatieve sedatie.

— André (@andre_de_pandre) 8 november 2018

Ken hem ook uit mijn middelbareschooltijd: ‘nee, jij trekt volle zalen.’ ‘Ja, met twee handen tegelijk!’

— Kyra de Kruif (@KyraKaa) 8 november 2018

Een hoogst enkele keer, maar ironisch-ironisch. Heeft wel een langere levensduur dan ‘in je broekje’ gehad.

— H.M. van den Brink (@hmvandenbrink) 8 november 2018

Mijn vrouw zegt dit vrij vaak

— Philippe Remarque (@PhRemarque) 8 november 2018

Over het algemeen leek het erop dat mensen die het gebruikten dat al een tijdje doen. Misschien gaat het zo: er waait een tijdje een mode over en na verloop van tijd hebben de modieuzen er genoeg van, maar bij een enkeling blijft het hangen.

De opvallendste reactie kwam van Roland Giphart:

Ik matig me de veronderstelling aan dat ik de eerste ben die de uitdrukking in een boek heeft gebruikt. In Phileine zegt sorry zegt de hoofpersone: “Nee, jij trekt volle zalen, humorloze zak vla.”

— Ronald Giphart (@ronaldgiphart) 8 november 2018

Toen trad het tweede stadium in, namelijk dat van het onderzoek. Via Delpher of Google Books blijken er inderdaad geen eerdere bronnen te vinden te zijn dan het boek van Giphart (1996). Wat daarbij ook opvalt: dat je in boeken uit die tijd vrij goed kunt zoeken, maar niet in het web van die dagen. Dat lijkt allemaal verdwenen; althans, er is wel The Wayback Machine, maar daar valt zoiets als dit niet in te zoeken. Via Google is de eerste vindplaats een boekverslag van een scholier uit 2000, van het boek van Giphart.

Giphart zelf zei dat hij het boek kende uit de tijd dat hij bij Joop van den Ende werkte:

Medio 1996. Joop was een erg goede werkgever. Het was wel enorm buffelen. Op mijn eerste dag zei iemand: “Voor je vrienden heb je nu geen tijd meer, die moet je weg doen. Familieleden moet je daarentegen koesteren, want die moeten je opvangen als je wordt ontslagen.”

— Ronald Giphart (@ronaldgiphart) 9 november 2018

(Naar mijn idee is dat de sfeer van de jaren negentig samengevat in één tweet.)

De fact checker Enith Vlooswijk kwam ook nog met de suggestie dat het kwam uit een conference van Theo Maassen uit de jaren 90, maar ik weet vooralsnog geen manier om dat efficient te controleren. (Ik bedoel, ik vind de kwestie best interessant, maar nu ook weer niet zo dat ik er dagen speurwerk aan wil wijden.) Misschien weet een van de lezers van dit blog meer? De wiskundige Ionica Smeets beweerde dan weer dat haar moeder (zo gaat dat op Twitter) de uitdrukking misschien van de cabaretier Bert Visscher had overgenomen.

Het lijkt mij dus iets dat uit de jaren negentig stamt en dat vooral nog door mensen wordt gebruikt die in die tijd opgroeiden of hun taal ontwikkelden. Curieus is dan weer dat een van onze taalgevoeligste tijdgenoten er anders over denkt:

Werd daarstraks geretweet door @Zezunja, vandaar. Zelf associeer ik het meer met de jaren 10.

— Jan Kuitenbrouwer (@kuitenbrouwer) 8 november 2018

Ik vind dat je de observaties van Kuitenbrouwer altijd serieus moet nemen, en het is makkelijk aan te tonen dat de uitdrukking nog volop wordt gebruikt, zij het niet in de kringen waarin ik toevallig verkeer. Maar ik vermoed dat de uitdrukking al heel lang aan populariteit aan het inboeten is; dat hij nog wel even zal blijven bestaan, maar dat hij verdwijnt als mijn generatie (die van Ronald Giphart) uitsterft.

(Dankzij Twitter heb ik nu trouwens ook nog drie varianten van de uitdrukking gevonden: “Nee, jouw ballen hangen waterpas” (van Wouter Steenbeek), “Nee, van jou maken ze posters!” (van Barbara Zwijsen), “Nee, van jou maken ze geurstickers!’ (van Bob Dijkgraaf).

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: taalverandering

Lees Interacties

Reacties

  1. Henk Wolf zegt

    9 november 2018 om 13:03

    Mijn vrouw gebruikt op deze manier vaak: ‘Nee, jij bent leuk’. Zij is in mijn omgeving de enige bij wie dit type uitspraak me weleens is opgevallen.

    Beantwoorden
  2. Marcel Plaatsman zegt

    9 november 2018 om 14:29

    Ik heb de uitdrukking zelf voor het eerst gehoord in een reclame van Jägermeister. Dat was er eentje uit een reeks spotjes met twee pratende hertenhoofden aan de muur van ’n café. Het bewuste filmpje kan ik niet terugvinden op YouTube, wel een ander, waarin te horen is dat één van de stemmen die van Kees Prins is. Misschien kun je hem benaderen. Het zou natuurlijk goed kunnen dat de uitdrukking door deze reclame snel een groter publiek bereikte.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jonathan Griffioen • Abnormale kinderen

Ja, Rutger Kopland is blauw.
M. Vasalis is blauwer,
veel blauwer, rode grond met blauwe
bergen. Kopland is grijzer, ik zag nooit
grijzer blauw.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LEER DER PROPORTIËN

Het teentje maan dat gisteren te klein was
maar nu zo klein dat ik het op zijn plaats vind staan,
er is steeds minder nodig om het te bedekken,
steeds minder nodig om het te verstaan.

Bron: Het zinrijk, 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
10 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

10 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

19 mei 2025

➔ Lees meer
23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

16 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1903 Cornelis Stutterheim
1904 Leendert van Dis
sterfdag
2020 Hugo Ryckeboer
➔ Neerlandicikalender

Media

Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d