• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De vilder komt

24 februari 2019 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Wiel Kusters

Dood paard

Hij is ineens van hout.
De warme buik is koud.
Zo wordt de wereld oud.
Zijn poten zijn te kort.
Er ligt haver gemorst
buiten de bek, die nog voor kort
je vingers fijn kon malen.
Zijn gele tanden briesen
tegen die hem den dood in bliezen.
Ogen als eierschalen.
De vilder komt hem halen.

Gerrit Achterberg

Dood paard. Installatie van ‘De Vier Evangelisten’ (1991). Wikimedia

In Achterbergs oeuvre is dit een uitzonderlijk gedicht, ver van het thema dat zo veel van zijn gedichten domineert, de poging tot contact met een in de dood verdwenen vrouw. Hier gaat het over de dood van een paard, en tegen die dood wordt weinig ingebracht. Hooguit geeft het beeld van de tanden nog even een illusie van leven: alsof het dode paard nog briest en fulmineert tegen wat hem is overkomen.

Het paard ligt op een zij, waardoor de benen plotseling veel korter lijken dan toen het nog rondliep. Achterberg spreekt van ‘poten’: het dier is van zijn adeldom beroofd, vermorst, als de haver die buiten de bek op de grond ligt, als braaksel bijna.

‘Die hem den dood in bliezen’ is treffend geformuleerd. Eventjes zien we de slachters en het briesende paard tegenover elkaar: geblaas van twee kanten, agressie én afweer.

De laatste adem uitblazen en iemand het levenslicht uitblazen: die betekenissen spelen zeker mee. Maar ook is hier een associatie mogelijk met het uitblazen van eieren: de ogen zijn als eierschalen, wit en ‘leeg’.

Opmerkelijk is dat Achterberg het paard ‘ineens van hout’ doet zijn. Daardoor komt de gedachte op aan een speelgoedpaard. En opeens is daar bij mij ook de herinnering aan twee gedichten van Rutger Kopland uit Een lege plek om te blijven (1975): ‘Hij is een echt paard, hij is echt/ dood, de mensen hebben hem lief gehad.’ Kopland stelt zich voor dat het speelgoedpaard waarover hij in feite schrijft, ooit teruggevonden zal worden, ‘als de mensen/ die hier wonen zijn gestorven’. Het wacht op een nieuw kind en op de nieuwe wieltjes die het dan zal krijgen. In het andere gedicht dat me te binnen schiet ziet de dichter in zijn herinnering ‘het paard weer, liggend/ met gestrekte benen, als was zij/ dood, met wieltjes, en de grijze/ veel te dikke buik waaruit een kraai/ pikt, dons en haren voor haar nest’.

Soms is een paard, hoewel dood en gevild, voor de dichter toch nog een Pegasus. Zoals hier, bij Hans Tentije in de bundel Nachtwit (1982):

z’n vel naar twee kanten afgestroopt
tussen romp en zoldering gespannen – vleugels
van een naakte schimmel

Gerrit Achterberg, Verzamelde gedichten. Amsterdam, Querido, 1972.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 20e eeuw, Gerrit Achterberg, Hans Tentije

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

D. Hillenius • Wij hebben nog vergeten

men laat Hongaren de zee zien
hijst Hollanders op bergen
beren op fietsen
opoe Moses maakt schilderijen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Van zomers die wij niet kennen
ritselen de blaren,
in winters die wij niet kennen
sneeuw onhoorbaar valt.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1933 Aad Nuis
sterfdag
1994 Jacob Drewes
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d