Ik vond het wel een aardige actie: een wereldberoemde collega, de Nijmeegse hoogleraar astrofysica Heino Falcke, trok aan de bel toen hij een NWO-subsidie misliep. Iemand die net in het voorjaar een wereldwijde wetenschappelijke (en wetenschapsjournalistieke) doorbraak had gehad met een foto van een zwart gat, kreeg nu geen geld.
Staatwetenschap
De Volkskrant publiceerde erover. Het leek me een goede casus, iets die laat zien hoe krankzinnig onze onderzoeksfinanciering inmiddels in elkaar zit. Zelfs op de toppen van je succes moet je nog met je pet in de hand naar een commissie om nederig te vragen om je werk te mogen continueren. Iedereen zit in dat schuitje en dat schuitje is lek. Je hebt zo iemand als Falcke nodig om het aan te kaarten.
D66-parlementariër Jan Paternotte stelde er vragen over, en gisteren reageerde minister Van Engelshoven. Helaas was dat antwoord weer precies zoals je van deze minister kunt verwachten: ze bleek er niets van begrepen te hebben. Zij dacht kennelijk dat het erom te doen was dat het een grote schande was dat uitgerekend Falcke geen geld voor zijn werk kreeg. Dus stelde ze hem 200.000 euro ter beschikking ‘voor wetenschapscommunicatie’.
Falcke had om een paar miljoen gevraagd in zijn onderzoeksaanvraag, dus met die paar ton kan hij waarschijnlijk niet veel beginnen. Ondertussen brengt de minister de wetenschap weer eens enorme schade toe, door te suggereren dat het ministerie, dat de politiek beter dan peer review kan bepalen wie er geld moet krijgen – de kiem van een beleid van staatswetenschap is gelegd. (Zoals iemand bij een vorige gelegenheid zei: waarom laat de minister haar ambtenaren niet de onderzoeksaanvragen schrijven, dat wetenschappers ze alleen nog mogen uitvoeren?)
Baanbrekend
Ja, maar, zal de minister zeggen, dit geld is niet voor onderzoek, maar voor wetenschapscommunicatie. Dat maakt echter geen verschil. Niet alleen het onderzoek van Falcke, maar allerlei wetenschapsgebieden smeken om mogelijkheden om hun boodschap beter bij het publiek te krijgen.
Neerlandistiek vertegenwoordigt een middelgroot vakgebied, aan alle algemene Nederlandse universiteiten zijn (nog steeds) neerlandici werkzaam. Ook geloof ik dat je kunt zeggen dat wij het voornaamste kanaal van wetenschapscommunicatie zijn van dit vakgebied. Weet u wat het budget van dit weblog is? Als dat 1000 euro per jaar is, is het veel, en dat zijn dan voornamelijk kosten voor technisch onderhoud (gedragen door het Meertens Instituut). Met andere woorden, dat is een tweehonderdste deel van wat Falcke nu krijgt. het zal mij bemoeien wat hij ermee doet.
Wat zouden wij met die twee ton kunnen doen! Een permanente redactieassistent in dienst nemen én een technicus én iemand om de montage te doen voor de podcastplannen die we al een tijdje hebben. De hele website eens op allerlei manieren beter herstructureren. En. En. En!
NWO heeft al een tijdje geleden aangekondigd dat er mogelijkheden komen om geld voor wetenschapscommunicatie aan te vragen. De kans dat wij ooit laten we zeggen 20.000 euro zouden krijgen lijkt mij nihil. Niet van NWO en niet van de minister. Omdat ik niet geloof dat Falcke op zich bekend staat als zo’n baanbrekend wetenschapscommunicator, kan dat maar een ding betekenen: ook in dit opzicht wordt de astrofysica als veel en veel en veel belangrijker beschouwd dan de neerlandistiek.
Ja, want beta. Ja, want alfa.
Het is eenvoudigweg de volgende slag in het gezicht van ons werk door deze minister tegen onderwijs.
Wetenschapscommunicatie is, zoals we nu en duidelijk zijn, slechts wisselgeld voor onze beleidsmakers. Terwijl de overdracht van inzichten aan de samenleving het doel en de rechtvaardiging vormt van de wetenschap.
Over het werven van fondsen voor NLstiek: jullie zouden een bijdrage kunnen vragen aan de faculteiten die Nederlands en communicatie aanbieden. Daarnaast is een donatie-button een mogelijk idee. Of in de categorie ‘Neerlandistiek in de klas’ lesmateriaal aanbieden als donorware.Of misschien zelfs het pad van mokken en hoodies bewandelen. De bedenkster van Wuggy verkoopt geloof ik talloze T-shirts met het vrolijke wezentje erop.
De zeer aanbevelenswaardige site Brand New:
https://www.underconsideration.com/brandnew/
inhoudelijk vergelijkbaar met Neerlandistiek, doet het met conferenties. Dus met lezingen die allerlei vakbeoefenaars inspireren. De man achter de site woont in Indiana, maar heeft recent zelfs een conferentie in Amsterdam georganiseerd.
Tot slot zijn er mogelijk bedrijven die willen sponzeren.
Het gaat mij er eigenlijk niet om dat wij allerlei subsidies krijgen. Geen geld krijgen betekent ook onafhankelijk zijn. Het is eerder omgekeerd: ik vind het bedrag van 200.000 absurd hoog, en daarmee bijna per definitie weggegooid geld. Wat ga je ermee doen? Een documentaire laten maken door een professioneel bedrijf en dat op YouTube `zetten?
Dit verhaal klinkt als de aloude kinderklacht: waarom hij wel en ik niet.
Het systeem van geld verdeling door het NWO is geen ideaal systeem. Het leent zich voor vriendjespolitiek en verstrengelde belangen en wat mij betreft moet daar een ander systeem voor komen. Het idee dat alleen wetenschappers zouden kunnen beoordelen of bepaald onderzoek aanspraak zou kunnen maken op onderzoeksgeld is enorm arrogant. Er zijn meer belangen dan die waar het NWO naar kijkt. Zo kan ik me voorstellen dat de minister geld heeft toegekend op basis van een totaal andere argumentatie. Het is natuurlijk vreemd en naar het buitenland niet te verkopen dat een wetenschapper die uitgebreid, wereldwijd in het nieuws is geweest met een bijzondere vondst of ontdekking vervolgens geen geld meer krijgt voor een vervolg. Het onderzoek is een samenwerking van verschillende instituten die niet gecontinueerd kan worden en daarmee een verlies voor de Nederland. Wellicht was de actie van de minister wat eenzijdig want er zijn veel meer onderzoeken die geld zouden moeten krijgen maar daar volgens het NWO niet voor in aanmerking komen. Wellicht is dit een aanzet om het NWO eens goed onder de loep te nemen.
Alles bij elkaar denk ik dat alle negatieve commentaar op deze actie van de minister vooral wordt ingegeven door afgunst.
Het is bedroevend hoe de Humaniora behandeld worden.
Twee ton kan ik een paar jaar leuk onderzoek van doen waar de maatschappij enorme baat bij kan hebben. (digitale toekomst van de gezondheidszorg)
Sterker nog, ik vraag volgende week om iets meer dan een ton om een promovendus aan te kunnen stellen voor drie jaar, die dan mogelijkheden mag onderzoeken om digitale zorg te verbeteren! Dat dekt collegegeld, beurs, conferenties, onderzoek, etc.
Wat wisselgeld is voor de wetenschap, is grof geld voor ons.